EDEBİYATTA GÜNCEL HABERLER

GÖRME ENGELLİLERE YÖNELİK İNTERNET KÜTÜPHANESİ

Boğaziçi Üniversitesi Görme Engelliler Teknoloji Laboratuvarı (GETEM) tarafından tasarlanan internet kütüphanesi projesi, görme engellilerin bilgi kaynaklarına erişimini sağlamayı amaçlamaktadır. Bu proje (Türkiye'de sayıları 400 bin civarında olan) görme engellilerin yanı sıra, diğer tür engeli gereği basılı ("printed") kaynaklardan sınırsızca faydalanamayan (felçli, dyslexic) bireyleri de kapsamaktadır. Kütüphanede bulunacak yayınlar ağırlıklı bir şekilde Türkçe ve İngilizce'den oluşacaktır. Kütüphanede hikaye-roman-şiir türü kitapların yanısıra Türkiye Üniversitelerinde okutulmakta olan ders malzemesi (kitap-makale-ders notu) ile kimi ders ve konferansların kayıtları ve ilave olarak bilimsel makale-kitap bulunacaktır. (Böylelikle, mekan olarak üniversitesinden ayrı bulunmak durumunda kalan-sporcu gibi-öğrenciler de yararlanabilcektir.) Kütüphanede, ayrıca, günlük gazete ve haftalık/aylık dergi yazılarına linkleme yapılacaktır. Kütüphane, on-line olarak görme engellilere hizmet veren yurtdışındaki kütüphanelere de bağlantı içinde olacaktır.

Yukarıda belirtilen amaca yönelik olarak; internet kütüphanesinde yeralacak kitap, dergi ve diğer materyaller metin, ses (bilgisayar ve insan sesi) ve DAISY (metin + insan sesi) formatlarında yer alacaktır. İlgili materyaller bilgisayar ekranını seslendiren özel programlar aracılığıyla dinlenebileceği gibi, bilgisayar ekranında yeralan yazıyı anında kabartma yazıya çeviren cihazlar ("refreshable braille") aracılığıyla da kabartma yazıyı bilenler tarafından okunabilecektir. Bunun yanında, sesli veriler CD'lere ya da MP3'lere kaydedilerek taşınabilir CD çalarlar ya da MP3 aracılığıyla da dinlenebilir hale gelecektir.

Proje çerçevesinde verilecek hizmet ihtiyaç sahiplerine üniversiteler ve yerel yönetimler eliyle ulaştırılacaktır. Buna paralel olarak, diğer kurum-kuruluşlar (örneğin, Eğitim Gönüllüleri Vakfı'nın birimleri, görme engellilere yönelik eğitim veren okullar, vs.) ve bireyler isterlerse internet kütüphanesine üye olabileceklerdir.

Proje, GETEM koordinasyonunda sürdürülmekte olup, Boğaziçi Üniversitesi ve dış donörlerin katkılarıyla gerçekleştirilmektedir. Projenin Nisan ayı sonunda deneme faaliyetlerine başlaması hedeflenmekte olup yaklaşık iki aylık deneme süresi sonunda yaygın kullanıma geçecektir.

Kütüphaneye erişim için kullanıcı tarafında üzerinde konuşma programlarının yüklü olduğu bilgisayarlar ile metni kabartma yazıya çeviren cihazların bulunması gerekmektedir. Kimi üniversite ve belediyelerde ve az sayıdaki dernek-vakıf-kişide bu imkanlar halihazırda bulunmaktadır. GETEM, bu imkandan yararlanmak isteyen birimlere hard ve software kullanımı konusunda eğitim sağlayacak ve bunların temininde aracılık yapacaktır.

http://www.getem.boun.edu.tr/gonullu.asp