EDEBİYATTA GÜNCEL HABERLER

Henüz Nobel Edebiyat Ödülü sahibinin ilan edileceği tarih bile açıklanmadı ancak kimin bu ödüle layık görüleceği konusundaki spekülasyonlar büyük bir hızla devam ediyor.


Suriyeli ve İsveçli iki şair Adonis ve Tomas Tranströmer listenin başında yer alıyor.


Asıl adı Ali Ahmet Said Eşber olan Adonis, Arap şiirinin kendi kimliğini yitirmeksizin dünya şiiriyle ilişki kurmasına çalışmış 81 yaşında bir şair. Sonradan adını değiştirip Lübnan vatandaşı olan ve Paris’de yaşamaya başlayan Adonis, yapıtları ile Arap şiirini etkileyen önemli bir sanatçı oldu.


1939’da Stokholm’de doğan Tomas Tranströmer ise az sayıda eserine rağmen geniş bir okuyucu kitlesine ulaşmayı başaran ve pek çok ödüle layık görülen bir edebiyatçı. Afrika'dan Birleşik Amerika'ya hatta 1954’de Türkiye'ye de yolculuklar yapmış, bu yolculuklarda edindiği deneyimleri eserlerine yansıtmıştır. Tranströmer’in “İzmir saat üç” adlı bir şiir kitabı da var.


'Ödülü Amos Oz Alsın'

Nobel ödüllü Alman yazar Günter Grass da, bu yıl bu ödüle İsrailli yazar Amos Oz’un layık olduğunu söyleyerek spekülasyonları kızıştırdı. Grass’a göre Oz, sadece Türkçeye de çevrilen “Aşk ve Karanlık” adlı romanı ile bile Nobel Edebiyat ödülünü hak ediyor. Amos Oz’un Filistinliler arasında köprü kurmaya çalışan en cesur İsrailli aydınlardan biri olduğunu söyleyen Grass, yazarın İsrail devletinin kuruluşunu anlatan romanı “Aşk ve Karanlık” ın 20. yüzyılın bir özeti olduğunu da hatırlattı. 72 yaşındaki yazar Oz, Nobel barış ödülünün sürekli adayları arasında.


'Sırada şairler ve Amerikalılar var'

Günter Grass gibi bazılarına göre, adı aday olarak sık sık anılanları ödüllendiren Nobel Barış Ödülü Jürisi, bazılarına göre ise edebiyat türüne ve ülkeye göre karar veriyor.


1996 yılında Polonyalı Wislawa Szymborska Nobel Edebiyat Ödülü’ne layık görülen son şair olduğu için sırada şairler olduğunu düşünenlerin sayısı az değil. Nobel Edebiyat Ödülü, en son 1993 yılında Amerikalı yazar Toni Morisan’a gitmişti. Bu nedenle spekülasyon listesinde üst sırayı Amerikalı edebiyatçılar Thomas Pynchon (74 Philip Roth (78) ve Cormac McCarthy (78) yer alıyor.


Ya siyasi kriter?


Geçen yıl sürekli favori adaylardan Perulu yazar Mario Vargas Llosa ödüllendirildi ama Nobel Edebiyat Ödülü pekala sürprizlerle dolu olabiliyor.


Rumen kökenli Alman yazar Herta Müller 2009’da nobele layık görüldüğünde kimse şaşkınlığını gizleyemedi. Grass’dan sonra Nobel Edebiyat ödülü alan Çinli yazar Gao Xingjian’ı da çok az insan tanıyordu.


Tabii bir de ödülün dağıtılmasında siyasi faktörün önemli olduğunu düşünenler var. Bu durumda Alman yazar Günter Grass’ın favorisi İsrailli Amos Oz’un ya da Suriyeli olmayı reddeden şair Adonis’in şansı hiç de az değil.

Haber: Fulya CANŞEN - ntvmsnbc.com