Kitaplardan En Sevdiğimiz Alıntılar

‘’Şamanın kendi iskeletini seyrederken düşündükleri, Kuzey’in farklı toplulukları arasında görülen benzer röntgen tarzı imgelerde ifade bulur. Bazı bilimciler şaman atama törenleri ile topluluğun sıradan bireylerinin ergenliğe geçiş törenleri arasındaki benzerliklere işaret etmişlerdir. Özellikle, ölüm ve yeniden dirilme tecrübesinin, tüm dünya dinleri, kültürleri ve mitlerin tabiatında bulunduğuna dikkat çekilmiştir.’’

‘’Ölme ve tekrar dirilme deneyimi, şamanlık yapma gücünü elde edebilmenin en önemli şartıdır: Bir şaman ancak bu deneyimden sonra, yardımcı ruhun kendisine görünmeyi uygun bulduğu seviyeye ulaşabilir. Şamanın kendi iskeletini seyretmesi güçlerinin son haddinde toplamasını gerektirir.’’

‘’Petrogliflerin bazen din ve ayinle ilişkili olduğuna dair işaretler bulunmaktayken, bunların daha sıradan eylemlerin odağı olduklarına dair bulgular da vardır. İç Asya ile ilgili etnografik kaynaklar, kaya resminin, ayinsel-dinsel bağlamlardan, mitsel-tarihsel ve (anımsatıcı göstergeler olarak) tamamen seküler bağlamlara kadar çeşitli bağlamlarda üretildiğini göstermektedir. Aynisel-dinsel boyutun ağır basıyor olması mümkünse de, bunlar, mutlaka ‘’şamanist eylemler’’ içermek zorunda olmayan; yağmur, avlanma, ergenlik, doğurganlık, başlangıç törenleri gibi oldukça çeşitli konuları kapsıyordu.’’

‘’Klanların ve ataların isimlerini, yerleşim yerlerinin özelliklerini, meslek türlerini, icatları, insan yaratımlarını temsil eden desenler de totem olarak görülürler, çünkü yer, gök ve insan hakkında kapsamlı bilgiler kaydetmiş, temsil etmiş ve aktarmışlardır. Bu oldukça yoğun kültürel göstergeler halkın ortak psikolojisinin kanıtıdır.’’

‘’Bazıları (Lewis-Williams 1997; Dowson 1994; Crook 1999) petrogliflerin, antik toplumların mitlerini sessizce tasvir eden donmuş tablolar ya da yine böyle toplumlarının düşünceleri olarak incelenebileceğini ifade etmişlerdir. Bu araştırmacılar kaya resmini düşünme biçimimizin değişmesi gerektiğini savunurlar; imgeler açık hava sanat galerileri değil, daha çok maddi kültürün, bu imgeleri üreten ve kullanan toplumlarda aktif rol oynamış özel bir biçimidir.’’

‘’Ancak, Büyük Havza etnografisinin mecazi ve düz okumaları, Whitley’nin kaya sanatının Şamanist pratikler bağlamında üretildiği ve kullanıldığına dair tezine çok fazla destek sağlamaz. Whitney’nin bu etnografilere karşı, sömürgeciliğin Amerikan yerli toplumları üzerindeki etkisini göz ardı eden yaklaşımı, şamanistik modelin tarihsellik dışı yapısını yansıtır. Dahası, kendisinin Büyük Havza Şamanizmi’ni nitelendirme biçimi, şamanistik modelin anayurdu olan Güney Afrika’ya daha uygundur.’’

‘’Avrupa Paleolitik (takriben 50.000-MÖ 30.000) alanlarında bulunan hayvan kafatası ve kemikleri ayinlerde sunulmuş kurbanlar(…) ve aynı törenlerle bağlantılı şekilde, hayvanların tekrar hayata dönüşlerinin büyüsel-dinsel konseptleri olarak yorumlanabilirler (…) Kısa bir süre sonra, muhtemelen MÖ 25.000 civarı, Avrupa, kuş, yardımcı ruh ve esrime temsilleriyle, Şamanizm’in en eski biçimlerine dair kanıtlar (Lascaux) sunar. (Eliade 1964:503)’’

‘’Şaman bir sergiler: Esrime halindedir. Bu hale ulaştıktan sonra, ruhu bedenini terk eder. Ruhla ilgili üst paleolitik inanışlar hakkında çok fazla şey bilmiyoruz. Orijinal görüşe göre, hayvan postlarına bürünmüş olan şamanın esrime sırasında bedenini değil, yalnızca kostümünü terk ettiğini bile varsayabiliriz. Şurası nettir ki hayvan postları giyinmek, kült bağlantılı bir rolde bile Şamanizm evriminden önce gelmektedir. İlkel insanlar büyük ihtimalle hayvan maskeleri ve kıyafetlerini büyü törenlerinden önce de kullanmaktaydılar. İnsan vücudu yahut iskeletinin kostümlü olarak tasviri, şamanın kıyafetlerine ya da bedenin ruha geri dönüşünü güvence altına almak amaçlıydı. Kaynağımız gerçek bir şaman kostümü değil bir mağara resmi olduğundan, tasvirin resmin arkasındaki bir adamın, yani şamanın varlığına işaret etmeyi amaçlama ihtimalini hesaba katmalıyız.’’

‘’Sibirya kaya resimlerindeki antropomorfik figürlerin de geçici bir tipolojisini çıkarmak mümkündür. Rus araştırmacılara göre Sibirya kayalarında şu tür şamanistik imgeler bulunabilir:
(1) Kuş kafa (dans eden kuş benzeri figürler)
(2) Falluslu insan figürleri
(3)Boynuzlu antropomorfik figürler
(4)Boynuzlu ve geyik boynuzlu maskeler
(5)Davullu şamanlar

‘’Kayalarda; atalar, kahramanlar , toplumun önemli ve güçlü kişileri ya da şamanlar resmedilmiştir; rus bilim adamları tarafından ileri sürülen sav bu şekildedir. Nihayetinde, şamanları davullarıyla birlikte gösteren kaya oymalarının varlığında şaşırtıcı bir durum bulunmamaktadır.’’

‘’Kartalın şamanların atası ve koruyucusu olduğuna inanılır, şaman giysilerinin kollarına kartal kanatları iliştirilir, başlığı da kartal kafası ile süslenirdi. Davullarıyla birlikte tasvir edilen diğer şaman imgeleri ise oldukça gerçekçidir ve daha önceki kaya oymalarının görsel paralelleri olarak kullanılabilirler.’’

‘’İnanç sistemi, belirli bir kültürün ideolojik alanının bütünü için kullanılmış bir terim gibi görünmektedir. Kültür, yeniden üretim vasıtasıyla kendini sürdürebilmek için birtakım altsistemlere (ekonomi, sosyal yapı, ideoloji vs) sahiptir. Bir inanç sistemi, bir toplum ya da topluluk içindeki mitsel-dinsel fikirlerin yeniden üretiminden sorumludur.’’

‘’Eski bilimsel gelenekleri dayanma durumu oldukça güçlüdür. Ekonomi, sanat ve din gibi kavramlar durağan referanslar olarak, kesinlik ve bütünlük gözetilmeden kullanılırlar. Sonuçlar da incelenmemiş hipotezlerle bir araya getirilmiş ayrıntılı betimlemeler ile sınırlıdır.’’

‘’Basitçe anlatmak gerekirse, avdan önce, avlanacak olan hayvan ardından da hayvanın vücuduna kullanılacak silahın (mızrak ya da ok) göstergesi çizilir. Bu iki göstergenin bir araya getirilmesi, bir eylemin resimlerle ifadesi olarak anlaşılabilir; daha kesin bir ifadeyle, ‘’söz edimi’’ gibisinden bir talep veya resimlerde gerçekleştirilen eyleme dair bir dilek biçiminde. Örnek olarak Lascaux duvarlarındaki, üzerlerinde oklar bulunan vahşi at ve bufalo resimlerini verebiliriz. ‘’

‘’Bir resmin çizimi, daha kesin bir ifadeyle, av eyleminin kaya üzerine oyulması işi bir büyü faaliyeti olarak görülmekteyken, aynı zamanda daha sıradan bir işleve de sahipti: Uygulamalı av tecrübesinin genç nesle aktarımı.’’

‘’Şamanların ilk ve en önemli toplumsal işlevi ise tedavidir.’’

‘’Şamanlık seansının olmazsa olmaz bölümlerinden biri de şamanın şarkısıdır. Şamanlar, tüm süreç boyunca onlara eşlik eden davulları ile birlikte şarkılarında yardımcı ruhları çağırır ve onlarla konuşurlar.’’

‘’İyileştirici şaman müziğinin önemli bir özelliği de her bir yardımcı ruhun, bazen birden fazla olmak üzere kendini ayırt edici ezgisinin bulunmasıdır ve bu durum Avrasya’da olduğu kadar Güney Amerika’da da böyledir. (…) Başka bir deyişle, şamanın gücü şarkılarındadır ve enstrümanların gücü yalnızca ilave bir kuvvet demektir.’’

‘’Şaman tedavi pratiklerinde topluluğun da hazır bulunması durumu, psikolojik, sosyal ve fizyolojik düzeylerde iyileştirici etkiler üretir.’’