Bazen elimizde birçok kitap oluyor ve hangisini okuyacağımıza karar veremiyoruz. Bazen de canımız bir kitap okumak istiyor ama bu kitabın ne olduğuna dair bir fikrimiz olmuyor. İşbu sebeple kurulan bu grupta, okuduğumuz kitaplar hakkında birbirimize yardımcı olabilir, okumak istediğimiz kitaplar hakkında fikir teatisinde* bulunabiliriz diye düşündüm.
* Hep cümle içinde kullanmak istemiştim buraya kısmetmiş.
Gündemden uzaklaşıp dinlenenler, “deniz, güneş ve ben, bahtiyarım” diyenler; Radikal Kitap olarak, “tatil”de okumanız gereken kitaplardan bir demet sunalım istedik...
Tam yaz geldi millet artık sahillere doğru akıp kumsallarda güneşin ve denizin tadını çıkarır, diye beklenirken ülke birden bire direniş alanına çevrildi. “Küçücük” bir parktan kocaman, tarihi bir karşı çıkış yarattı gençler. Bir “haysiyet isyanı”ydı onlarınki...
O gençleri, onyıllardır olduğu gibi “Çapulcu” diye suçlayıp kolluk kuvvetleriyle sindireceğini düşünen muktedirler, ilaçlı Toma suyu yiyip, biber gazının ortasında kalmış gibi oldular. 31 Mayıs’ta başlayıp hâlâ devam eden Türkiye çapındaki direnişler için “mübalağa cenk olundu” desek, yeridir. Bu “cenk”in en alevli anında bile gülümsemeyi hatta kahkaha atmayı unutmadı bu Çapulcular.
Şimdi... Üç tarafı denizlerle çevrili güzel ülkemizde tüm bunlar olup biterken gündemden uzaklaşıp dinlenenler, “deniz, güneş ve ben, bahtiyarım” diyenler de var elbet.
“Tatil” demek deniz kum güneşten ibaret değildir, malum; işe gitmemek de tatildir. “Bodrum’a gitmeyeceğim, oraları yatlı komünistler doldurdu; bu tatilde evdeyim” diyenler de olacaktır... Radikal Kitap olarak, “tatil”de okumanız gereken kitaplardan bir demet sunalım istedik....
Dan Brown’ın Cehennem’i, Ayşe Kulin’in Dönüş’ü, Zülfü Livaneli’nin Kardeşimin Hikâyesi, Ahmet Altan’ın Son Oyun’unu hâlâ okumadıysanız tatil bavuluna atmayı ihmal etmeyin.
Selim İleri’nin başyapıtı Mel’un, bugünlerde yaşananları bir başka gözle anlamamızı sağlıyor. Bu topraklarda bir asırdır çekilmez hale getirilen yaşamlarımızı, asırlık çınar Sayru Usman’ın gözünden görmekte fayda var. “En büyük işkence, Şark nedir, Garp nedir bilmemekti” diyen Usman, nerede yanlış yaptığımızı sorguluyor.
Ece Temelkuran’ın Ortadoğu’nun ortasında “saraylar devrilip meydanlar dolarken” çölü geçmeye çabalayan dört kadını anlatan Düğümlere Üfleyen Kadınlar’ını okurken notlar alacaksınız, kaleminiz de yanınızda olsun...
Jean-Christophe Grange’ın Kaiken’i şezlong okumaları için pek uygun olmayabilir. İşin içinde Japonya ve kılıçlar var çünkü... Alper Kamu’yu bilirsiniz; dokuz yıl önce tanışmıştık bu veletle. Alper Canıgüz’ün bu afacan kahramanının yaşama dair yine birbirinden ilginç çıkarımları var Cehennem Çiçeği’nde. (Alper Kamu’ya Gezi direnişinde rastlamış olmanız muhtemeldir.)
İspanyolca yazan en iyi yirmi iki romancı arasında gösterilen Şilili yazar Alejandro Zambra, Eve Dönmenin Yolları’nda belleğimizdeki lekeleri kazırken geçmiş ve şimdiki zaman arasında bocalayan insana kendine dönüş yolunu gösteriyor. Romanda, Pinochet diktatörlüğünde yaşanan zor zamanlara, büyük 1985 depreminin acı kayıpları, çocukluk aşkları, hayal kırıklıkları da var.
Ve Pessoa... Pessoa, Bulmaca Meraklısı Quaresma’da Doktor Abílio Quaresma’yla tanıştırıyor bizi. Polisin çözemediği vakalara müdahil olup suç dünyasının bulmacalarını çözmeye girişen bu ilginç karakterde Pessoa’nın izlerini de bulacaksınız. (Bu dev yazarı merak edenler Pessoa Pessoayı Anlatıyor’u da yanına almalı.)
Tatil aşksız olur mu? Olmaz... Jess Walter’in Güzel Harabeler’i, hiçbir şeyin umduğunuz kadar basit olmadığı aşkları, kiminin karşı durduğu, kiminin boyun eğdiği arzuları, seçilen yolları ve vazgeçilen hayatları anlatıyor. Hayata ve aşka dair her şey bir film güzelliğinde...
Gezi kuşağıyla benzerlikleri olan Beat kuşağından bir yazar Jack Kerouac. Big Sur, Kerouac’ın istese neler yapabileceğini, nasıl cümleler kurabileceğini, zaman zaman azaltılmış noktalama işaretiyle ne oyunlar oynayabileceğini, Ginsberg’in dediği gibi “yazarlıktaki büyük çizgisi”ni gözler önüne seren bir kitap. Yolda’nın uçarı anlatıcısının, aslında ne kadar hüzünlü olduğunu ve bunu ne kadar iyi gizlediğini, dostlarını ne kadar sevdiğini ve daha nicesini gözler önüne seriyor.
Hürriyet’in genel yayın yönetmenliğini bıraktıktan sonra yazdıklarını takip etmekte zorlandığımız Ertuğrul Özkök yine ilginç bir kitapla bu yazın favorileri arasında. Yeni kitabı Kırk7’de yaşama farklı pencerelerden bakıp, sözünü söylemekten sakınmıyor Ertuğrul Özkök. Kırk yaşını geride bırakan kadınları anlatıyor. Bir nevi ‘hayat kırkından sonra başlar’ okuması...
Söz gazetecilerden açılmışken Timun Soykan’ın Zavallı’sını anmamak olmaz. “Türkiye sinsi bir devrim yaşıyordu. 80 yıllık savaşın galibi laikler bütün mevzilerini kaybederken yeni bir devlet inşa edilmekteydi. Ama meslek hayatının başında iki komiser bunu nereden bilsin?” Romanın konusunu anlamışsınızdır.
Politik gerilim ve casusluk romanlarının yazarı John le Carré, uluslararası kara para aklama organizasyonunun başını çektiği bir entrikanın deşifre edildiği bir hikâye anlatıyor Hain’de. “Kahrolsun kara para lobisi” diyorsanız Hain yanınızda olsun.
Georges Perec’in ilk roman olan Paralı Asker yazarın ölümünden otuz yıl sonra bulunmuştu. Antonella de Messinein 1475’te yaptığı Paralı Asker tablosunun sahtesini yapma işini üstlenen Gaspard Winckler’i heyecan ve gerilim dolu, hayat kadar gerçek, sanat kadar kurmaca bir serüven beklemektedir. Perecseverlere ilk Perec.
Başka? Öyle güzel kitaplar var ki biz bile önerirken şaşırıp kaldık. Hangi birini önerelim ah, ah...
Olduğu Kadar Güzeldik (Mahir Ünsal Eriş), Sarah Bernhardt (Arthur Gold, Robert Fizdale) Ruhi Mücerret (Murat Menteş), Kün (Sezgin Kaymaz), Profesör Y ile Konuşmalar (Louis Ferdinand Celine), Dumankara (Levent Cantek), Tek Bacaklı Yolcu (Herta Müller), Baykuş Virane Sever (Faruk Duman), Bir Son Duygusu (Julian Barnes), Boş Koltuk (J.K. Rowling), Heba (Hasan Ali Toptaş), Majesteleri Kral (Thomas Mann), Boris Vian’ın Pararlel Hayatları (Noel Arnaud), Nezleli Karga (Salâh Birsel), Ve Günler Yürümeye Başladı (Eduardo Galeano), Yeniden Doğan (Susan Sontag).
“Biz tatilde edebiyatdışı kitaplar okuruz”
Semboller Nasıl Okunur? Clare Gibson: Bu küçük ancak hacimli cep kitabı dünya üzerindeki farklı kültürlerin tarih boyunca sanat eserlerinde ve tasarım nesnelerinde kullandıkları, arketip kabul edilen sembolleri keyifle “okuyarak” kavramamızı amaçlayan bir rehber.
Seks ve Ceza, Eric Berkowitz: Yatak odasından mahkeme salonuna seks hukukunun hayret verici tarihi...
Doğada Fotoğrafı Görmek, Tarık Yurtgezer: Sıradan bir günbatımını nasıl etkili bir fotoğrafa dönüştüreceğinizden tutun, bir çakıltaşını fotoğrafınızda nasıl ana konu yapabileceğinize kadar pek çok bilgiyi bulabileceğiniz bir kaynak.
Hunililer, Yiğit Özgür: Yiğit Özgür’ün sevimli delileri, sonunda bir kitapta toplandı.
Can Dostum, W. Bruce Cameron: Can Dostum, bir köpeğin birkaç farklı yaşam boyunca varlığının amacının peşinde koşmasının hikâyesi…
Kara Ayin: Apokaliptik Din ve Ütopyanın Ölümü, John Gray: Siyaset felsefecisi John Gray, Kara Ayin’de Fransız Jakobenlerden Rus Bolşeviklere, Nazilere kadar dünyayı dönüştürmeyi amaçlayan ütopyaların, binyılcı Hıristiyan inançların seküler bir uzantısı olduğunu gösteriyor.
Sahi Beni Neden Almadılar, Serdar Akinan: Gazeteci Serdar Akinan, başından geçenleri ve Türkiye’de olan biteni anlatmak üzere bir roman yazmaktadır. Romandaki karakterler ve olaylar günümüzdeki bildik simalardır. Ancak Ahmet Şık’ı, Nedim Şener’i, Soner Yalçın’ı bir gecede terörist yapan o gizli el Akinan’a da uzanır. Böylece Münih’e, Cenevre’ye, Viyana’ya, İsviçre Alpleri’ne, Paris’e, Şam’a, Kandil’e uzanan nefes kesici bir kaçış öyküsü başlar.
Lezzet Durakları 2013, Mehmet Yaşin: Mehmet Yaşin altı yıldan beri “Lezzet Durakları”nın peşinde koşuyor... Keşfedilen durak sayısı her geçen gün biraz daha artıyor. Elinizdeki Lezzet Durakları’nda önceki baskılardan daha çok adres bulacaksınız… Bu adresler sadece büyük kentlerle sınırlı değil. Yol üstündeki köylerdeki ve ilçelerdeki lezzet noktaları da bu son baskıda yer alıyor.
Dünya Neden Var: Varoluş Üzerine Bir Dedektiflik Hikayesi, Jim Holt: Dünya Neden Var’da zeki olduğu kadar nüktedan da olan kozmik hafiyemiz, aralarında Nobel ödülü sahibi fizikçilerden Platoncu felsefecilere ya da kuantum meselesine kafa yormuş edebiyatçılara kadar bu gizemin anahtarını elinde tutan bir dizi olağan şüpheliyi sorguya çekiyor.
Gezi Türkiye Tatil Rehberi 2013, Ekin Yazım Merkezi: 22 yıldır güncellenerek basılan Gezi, Türkiye’nin gezilip görülmeye değer, bilinen bilinmeyen tüm yerleri için temel kaynak olma özelliğini sürdürüyor.
Asker Doğmayanlar, Pınar Öğünç: Asker Doğmayanlar’da söz, farklı dönemlerde, belki farklı saiklerle yola çıkarak zorunlu askerliği reddeden 14 vicdani retçide.
Sivil İtaatsizlik, Henry David Thoreau: Sivil itaatsizlik terimini siyasi literatüre ilk kazandıran Henry David Thoreau’dur. İyi bir doğacı ve çevreci olan Thoreau’nun 1849’da yayımlanan Sivil İtaatsizlik kitabının yankıları 20. yüzyıl başında Gandhi’ye, ortalarında ise Martin Luther King’e ve onları izleyen binlerce adalet yanlısına kadar uzanır.
Yiyelim İçelim Tarihini Bilelim: Dünden Bugüne Gastronomi, Deniz Gürsoy; Türk Sinemasının Marjinalleri ve Orjinalleri, Agâh Özgüç; Olağan Psikopatlar, Kevin Dutton; Kürt Tarihi Kimliği ve Siyaseti, Abbas Vali; Sinema, Benim Memleketim, Fatih Akın; Asi Şehirler, David Harvey; Çanakkale’den Filistin Cephesine, Yüzbaşı Sarkis Torosyan; Torosyan’ın Acayip Hikâyesi, Y.Hakan Erdem; Balık Sofraları, Fethi Güngör...
Güneşli günlere İngilizce okumalar
Neil Gaiman iki yeni çocuk kitabı ve bir Doctor Who bölümü senaryosunun üzerine 2013’ü bir de romanla taçlandırdı. Sekiz yıl aradan sonra yetişkinler için yazdığı ilk roman olan The Ocean at the End of the Lane kendi sözleriyle “çocukluk, anılar, büyü, masalların gücü ve içimizdeki karanlıkla nasıl yüzleştiğimiz üzerine”. İskoç yazar Iain Banks’in son dileği, kanser hastası bir adamı anlattığı son romanı Quarry’yi raflarda görebilmekti. Bu mümkün olmadı; roman Banks öldükten on gün sonra yayımlandı. Grammy ödüllü hip hop grubu The Roots’un kışkırtıcı kişiliğiyle öne çıkan davulcusu ve lideri Ahmir ‘Questlove’ Thompson’ın New Yorker editörlerinden Ben Greenman ile birlikte kaleme aldığı anı kitabı Mo’ Meta Blues, ABD’nin hip hop kültürünün isabetli bir analizini yapıyor. Nobel ödüllü Güney Afrikalı yazar J. M. Coetzee’nin biyografisi J. M. Coetzee: A Life in Writing, bu türü sevenleri heyecanlandırıyor. Kafka’dan Picasso’ya, Sartre’dan Gershwin’e, 161 yaratıcı ismin zihinlerini açan günlük ritüellerinin derlendiği Daily Rituals: How Artists Work (Mason Curry), hem eğlendirecek hem de yaratma sancısı çekenlere ilham verecek zekice yazılmış bir kitap.
“Çocuğum kitap oku biraz”
Yerde Ağır Gökte Hafif, Zoran Drvenkar: Farklılıklarla yaşayabilme öyküsü olduğu kadar dalga geçilen fiziksel özelliklerimizin ardında saklı duranların da hikâyesi. Şişman Paula’nın özgün ve esprili çizimleri hikâyenin kendisi kadar güzel.
Pal Sokağı Çocukları, Ferenc Molnár: 20. yüzyıl Macar edebiyatının en önemli üç eserinden biri seçilen Pal Sokağı Çocukları’nın mücadelenin sembolü olduğunu söylersek abartmış olmayız. Ferenc Molnár, arsaları, onlar için, bozkır, ova, dahası özgürlük olan bir grup çocuğun hikâyesini anlatıyor. Molnár, hayatın gerçeklerini muhteşem bir macerayla sunuyor. Mücadele ruhunu anlatmanın önemli olduğu zamanlardayız malum…
Şişkolarla Sıskalar, André Maurois: Fransız yazar André Maurois, çocuk edebiyatında kült olan bu kitabıyla savaşın gülünçlüğüne dikkat çekiyor. Şişkolar ve Sıskalar olmak üzere iki farklı halk yaratan yazar birbirini anlamak istemeyen bu halkları kitabın sonunda bir araya getiriyor. Savaşla bir şey elde edemeyeceğini anlayan halklar birlikte yaşamayı öğreniyor. André Maurois, görümleri farklı iki grup yaratarak “farklılıklar” hakkında gelmiş geçmiş en güzel hikâyelerden birini yaratmış oluyor.
Köpeğimin Adı Erik, Ayşe Sarısayın: Bu kitabı okuduktan sonra çocuğunuz bir köpek isteyecektir dikkat!
Çocuk, Colas Gutman: Bir çocuk ne işe yarar? Okura ve hayata çimdik atan, felsefeye göz kırpan bir kitap.
Martin Mystere, Alfredo Castelli: Martin Mystere’siz tatil mi olurmuş... Hayat bile olmaz...
Kızıl Ağaç ve Kayıp Şey, Shaun Tan: Renkli resimli kitap deyince çizgilerini ve hikâyelerini kaçırmamak gereken bir isim. Türkçedeki iki kitabı iyi muhafaza etmeli. Diğerlerinin de Türkçede basılması umuduyla...
Çare Drogba
Taksim meydanındaki polisler: Şu sıralar ne bulursa okuyorlar. Sait Faik’in herhangi bir kitabını yanlarında tatile götürebilirler.
Vali Mutlu: Yevgeni Yevtuşenko’nun “Gençlere yalan söylemek yanlıştır” diye başlayan şiiri.
WC’de kavgan eden vekiller: Kung Fu Teknikleri .
Cumhurbaşkanı: Godot’yu Beklerken
“Soyunuzu araştırın” diye tweet atan Prof: Bu saatten sonra ne okusa olmaz.
Melih Gökçek: Ana Yazım Kılavuzu.
CHP’li vekiller: Genç Werther’in Acıları.
Yalçın Akdoğan: Lezzet Durakları.
Yiğit Bulut: Plates DVD’si. (Kitabı da var ama okumaya zamanı olmayabilir.)
Egemen Bağış: English for a Changing World.
Muammer Güler: Pepee kitabı.
Bülent Arınç: Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç.
Kadir Topbaş: Restoran İşletmeciliğinin Sırları
Ahmet Misbah Demircan: Yeni Başlayanlar İçin Canlı Yayın.
Radikal Kitap’ın listesi bu kadar. Unuttuklarımız yok mudur, elbette ki vardır.