Mantık Al-Tayr
Feridüddin Attar
En Son Değerlendirmeler
evvela şunu söylemek lazım; bilindiği gibi attar mevlana da fikirlerinden çok yararlandığı biridir ve bir nevi değil vahdeti vücud telakkisinin ortasında yer alır.
ikinci olarak: raşit halifelere övgü tarizi edilecek bir mesele değildir.
3. olarak : böyle kitaplar simgeler ile alegoriler ile doludur. misal: kuşların bazılarının özür bahane edip geri dönmeleri bahsinde, kaz; ben sabah suyun içindeyim her daim abdestliyim zaten, benim bu yolculuğa ihtiyacım yok minvalinde bir şeyler söyler.(şuan tamamen aklımda kaldığı ile yazdığım için birebir doğru olmayabilir alıntı) buradaki kaz, sabah akşam namaz kılınca kurtulacağını sanan gafili simgeler. ana ders(kaz bahsinin) şudur: kimse ameliyle cennete gidemez ancak Allah lütfederse girersin. Çünkü mal sahibi odur. O yüzden ameline güvenme hiç bir zaman. vs vs bunun gibi şeyler. tabi bu ana bahis veya simgenin neyi simgelediği yazmaz kitapta. onun için biraz çabalamak lazım. kitabı okumadan önce hakkında yazılan bir kaç şey okumakta fayda vardır. neyin neyi simgeledeğini bilmek önemlidir. Buraya kadar sabredip okuyanlara bir güzellik olarak, şeyh galib hüsnü aşk önereceğim. çünkü şeyh galip der ki attar hikayeyi yarım bıraktı, 30 kuş simurgun kendileri olduğunu bildi lakin kavuşma kısmına gelmedi. hüsnü aşk bu fikir üzerine kuruludur.
Bildiğiniz Simurg hikayesi ile açılışı yapar.Bir nevi vahdet-i vücut yanlısıdır fikirleri.ki Simurg hikayesi de özünde buna değinir.
Kitabı okurken bir mesnevi olsun elinizde.İş bankası yayınları ile başlamışsanız kitaba arkasındaki açıklamalar yeterli olmuyor.Mahşer günü tüm diller kaybolur yalnız arapça konuşulur diyerek saçmaladığını düşünsem de genel anlamda dini içerikli bir eser.Farklı bir oluşum beklemeyiniz.Bilindik şahıslara övgü var.(Halifeler gibi)
Tavsiyem rastgele elinize alıp okumaya kalkmayınız.Her kitap okunmaya değerdir.Ancak bu gibi eserler vakti geldiğinde okunmalı.
Hüthüt ( lider, mürşit, yol ehli ) ve diğer kuşlar ( yolcular, müridler, yol ehli olmayanlar ) ın Simurg ( Allah ) a giderken ki şikayetlerini, karşılaştıkları zorluklarını dile getirip, cevap veren ve bu cevapları hikayeler anlatarak anlamamızı kolaylaştiran çok güzel bir eser.Bir kere okunup bırakılmamalı, yazarın da kitabın sonunda dediği gibi her okuyuşta farklı anlayışlar, sırlar verecek nur ve sırlar saçan bir kitap.