is.erl,
george berkeley isimli yazarın açıklamasını düzenledi
eski halini göster |
yeni halini göster |
değişimi göster
Dublin’deki Trinity College’de eğitim görmüş İrlandalı bir Protestan rahipti. Bugün yakından bilinen bütün felsefi çalışmalarını (1709’da Yeni Bir Görme Kuramı Yönünde Deneme, 1710’da Beşeri Bilginin Prensipleri Hakkında Bir Eser ve 1713’te Hylas ile Philonous Arasında Üç Konuşma) henüz yirmili yaşlardayken yayımladı.
Yeni Dünya’da yüksek eğitimi geliştirmek için çok uğraştı; bu amaçla üç yılını Amerikan kolonilerinde geçirdi. Rhode Island’daki çiftliğini ve kütüphanesini, 1701’de kurulan Yale Üniversitesi’ne bıraktı. Yale’in fakültelerinden birine onun adı verildi. California’daki Berkeley kenti de onun adını taşımaktadır. Berkeley 67 yaşında Oxford’da öldü.
Maddenin sadece algı düzeyinde var olduğunu, bu algıların kaynağının ise Allah olduğunu ispat etmiştir. Bir sözünde şöyle der:
"Duyulur dünya bizim çeşitli duyularımızla algıladığımız dünyadır; duyularla fikirlerden başka hiçbir şey algılanamaz; ve bir fikir ya da fikir anatipi, bir zihin içinde olmaktan başka
hiçbir yerde var olamaz." (1)
Başka bir sözünde ise bu 'fikirlerin'(yani algıların) kaynağını şöyle açıklar:
"Algıladığım şeylerin benim kendi fikirlerim olduğu, ve hiçbir fikrin benim zihnim dışında var olamayacağı besbellidir. Şurasıda yine besbellidir ki,
benim algıladığım fikirler ya da şeyler, gerek kendileri, gerek anatipleri, benim zihnimden bağımsız olarak vardırlar, çünkü onları meydana getirenin ben kendim olmadığımı ,
gözlerimi ya da kulaklarımı açtığımda hangi özel fikrin etkisi altında kalacağımı dilediğim gibi belirlemek gücüne sahip bulunmadığımı biliyorum.
Şu halde, bu fikirlerin ya da şeylerin başka bir zihinde, iradesiyle onları bana görülür, duyulur kılan bir zihinde var olmaları gerekir." (2)
Berkeley karşısında ise materyalistlerin sözcüsü konumuna gelmiş olan Bertrand Russell 'Felsefenin Problemleri' adlı eserinde Berkeley için şöyle demiştir:
"…Berkeley, herhangi bir mantıksızlığa düşmeden, maddenin varlığını reddetmenin mümkün olduğunu ve
eğer bizden bağımsız olarak bir şey mevcut olsa bile duyularımız tarafından algılanamayacağını, ispatlama onuruna sahiptir."
(1) Hylas İle Philonous Arasında Üç Konuşma, s.67
(2) Hylas İle Philonous Arasında Üç Konuşma, s.70
Dublin’deki Trinity College’de eğitim görmüş İrlandalı bir Protestan rahipti. Bugün yakından bilinen bütün felsefi çalışmalarını (1709’da Yeni Bir Görme Kuramı Yönünde Deneme, 1710’da Beşeri Bilginin Prensipleri Hakkında Bir Eser ve 1713’te Hylas ile Philonous Arasında Üç Konuşma) henüz yirmili yaşlardayken yayımladı.
Yeni Dünya’da yüksek eğitimi geliştirmek için çok uğraştı; bu amaçla üç yılını Amerikan kolonilerinde geçirdi. Rhode Island’daki çiftliğini ve kütüphanesini, 1701’de kurulan Yale Üniversitesi’ne bıraktı. Yale’in fakültelerinden birine onun adı verildi. California’daki Berkeley kenti de onun adını taşımaktadır. Berkeley 67 yaşında Oxford’da öldü.
Maddenin sadece algı düzeyinde var olduğunu, bu algıların kaynağının ise Allah olduğunu ispat etmiştir. Bir sözünde şöyle der:
"Duyulur dünya bizim çeşitli duyularımızla algıladığımız dünyadır; duyularla fikirlerden başka hiçbir şey algılanamaz; ve bir fikir ya da fikir anatipi, bir zihin içinde olmaktan başka
hiçbir yerde var olamaz." (1)
Başka bir sözünde ise bu 'fikirlerin'(yani algıların) kaynağını şöyle açıklar:
"Algıladığım şeylerin benim kendi fikirlerim olduğu, ve hiçbir fikrin benim zihnim dışında var olamayacağı besbellidir. Şurasıda yine besbellidir ki,
benim algıladığım fikirler ya da şeyler, gerek kendileri, gerek anatipleri, benim zihnimden bağımsız olarak vardırlar, çünkü onları meydana getirenin ben kendim olmadığımı ,
gözlerimi ya da kulaklarımı açtığımda hangi özel fikrin etkisi altında kalacağımı dilediğim gibi belirlemek gücüne sahip bulunmadığımı biliyorum.
Şu halde, bu fikirlerin ya da şeylerin başka bir zihinde, iradesiyle onları bana görülür, duyulur kılan bir zihinde var olmaları gerekir." (2)
Berkeley karşısında ise materyalistlerin sözcüsü konumuna gelmiş olan Bertrand Russell 'Felsefenin Problemleri' adlı eserinde Berkeley için şöyle demiştir:
"…Berkeley, herhangi bir mantıksızlığa düşmeden, maddenin varlığını reddetmenin mümkün olduğunu ve
eğer bizden bağımsız olarak bir şey mevcut olsa bile duyularımız tarafından algılanamayacağını, ispatlama onuruna sahiptir."
(1) Hylas İle Philonous Arasında Üç Konuşma, s.67
(2) Hylas İle Philonous Arasında Üç Konuşma, s.70