Eğitim: Bir Kitle İmha Silahı

Beyaz Zambaklar Ülkesinde, Otuz Milyon Kelime adlı kitaplarla yolunuz kesişip onları beğendiyseniz, bir eğitimci iseniz, veya kendinizi -en azından- eğitime büyük önem atfeden bir yetişkin ya da ebeveyn olarak tanımlıyorsanız bu kitabı okumanızı barışçıl bir şiddetle öneriyorum.

Konu eğitim olunca, Amerikan yaşam tarzının Amerikalı olmayan bir okuyucuyu yer yer sıkan detaylarına yer vermesi kitabın içeriği ve genel akışı içinde tek eleştirim olacak. Ancak, kitapta fayda telakki edip çeviren ve okuyan biziz ve yazar bunu kendi yurttaşlarına hitaben kaleme almış. Bu nedenle bu eleştiri sadece bizi (ya da beni) bağlar desek sanırım yanlış olmaz.

Uzun yıllar eğitimci olarak hizmet vermiş olan yazar eğitimin zorunlu biçimde ve bürokrasi-sermaye sahipleri-politika yapıcılar sarmalında maruz kaldığı sınırlamalar nedeniyle asıl amacından ve işlevinden nasıl uzaklaştığını samimi ve net biçimde açıklamış. Bunu yaparken içinde yer aldığı hiyerarşik yapı ve kültürel doku hakkında yer yer hiciv derecesinde dürüst özeleştiriler yapmış.

Yazar, zorunlu eğitimi mevcut hâliyle; kişisel yeteneklerin, yaratıcılığın, eleştirel düşünmenin, ülkesel kalkınmanın ve bireysel gelişmenin önünde engelleyici bir unsur olarak değerlendirmiş. Bunu yaparken de oldukça ezber bozan tespit ve değerlendirmelerde bulunmuş. Bahsi geçen tüm içeriği, spesifik olay ve kişilerle örneklemiş.

Temelini Hegelci anlayış ve Prusya modelinden alan mevcut eğitim/öğretim yapısının hükümetler, sermaye sahipleri, patronlar ve politika yapıcılar tarafından kendi öncelikleri doğrultusunda tasarlanmış olduğunu ifade eden Gatto, bilimsel gelişim için olmazsa olmaz bir unsur olan diyalektik ve eleştirel düşünmenin neden vücut bulamadığını, 19. yüzyıldan itibaren Amerikan Eğitim Sisteminin giderek nasıl bozulmaya uğradığını açıklamış içerik genelinde.

Elektrik alanında, Edison'a mal edilen başarının temelinin aslında Tesla tarafından atılmış olmasına benzer şekilde, kitapta da, Charles Darwin tarafından öne sürülen tezlerin nasıl bu denli popüler olduğunu (kılındığını), Wallace tarafından ortaya konan çalışmaların ise değil itibar görmek, neden dışlandığını ve baskılandığını okumak mümkün.

Eğitim ve öğretim bir şekilde hayatınızda yer alıyorsa bu eser de kitaplığınızda bulunmalı...