Einstein Bilim Dünyasından Bir Hayat

"Schrödinger'in Kedisinin Peşinde" adlı kitaptan tanıdığım John Gribbin'in Michael White ile birlikte yazdığı biyografiyi okumaktan büyük zevk duydum. En kapsamlı biyografi olmasa da, Einstein'ın hayatını, içinde bulunduğu bilimsel gelişmeler hakkında kısa bilgiler vererek işlemiş olmasını çok beğendim.

Abartmayı seven canlılar olarak şunu söylemeliyim ki geçmiş yüzyılın tartışmasız en sıradışı isimlerinden birisiydi Albert Einstein. Ancak onu neyle ifade edersem edeyim, size ne kadar abartılı gelirse gelsin, aslında durum olabildiğince açık ve abartıya ihtiyaç duymanın çok uzağında.

Einstein, 1905-1925 yılları arasında dünya bilimine adeta damgasını vurdu. "Annus Mirabilis" (Muhteşem yıl) olarak tarihe geçen 1905 senesinde, henüz Bern'de bir patent memuruyken ve doktor ünvanına sahip değilken (bu dönemde üniversitede olmanın kendisine sağlayacağı imkanlardan yoksun), yazdığı üç makaleyle dünyaya yeni bir dahinin geldiğini haykırıyordu. Brown devinimi, fotoelektrik etki (Nobel ödülü almasını sağlayacak) ve özel görelilik teorisi üzerine yazdıkları, bilim dünyasının dikkatini fazlasıyla çekmesini sağlıyordu. Özel görelilik kuramından 10 yıl sonra ise, başyapıtı olan, özel görelilikle Newton'un kütleçekimi yasalarını birleştiren genel görelilik kuramını ortaya koyuyordu. Tüm bunları yaparken, 1925'den sonra ölesiye kadar muhalif kalacağı kuantum teorisinin bir nevi vaftiz babalığına soyunuyordu. 1925'den itibaren gelişen kuantum mekaniği, Einstein'ın "Kopenhag yorumu" olarak bilinen düşünceye karşı çıkışlarıyla gelişmeye devam ediyordu. Her ne kadar bu tarihten sonra bilime devrimsel bir katkıda bulunmamış olsa da, istemeden kuantum kuramının gelişmesine fayda sağladı. Ömrünün sonuna dek, uzun yıllar boyunca da birleşik alan teorisi üzerine kafa yordu ancak arzuladığı sonuca ulaşamadı.

2 kez evlendi, ilki boşanmayla, ikincisi ise eşinin vefatıyla sonlandı. Etrafında her zaman zeki arkadaşları oldu ki çalışmalarında da bu ilişkilerinin faydasını gördü. Ömrünün büyük kısmını savaş karşıtı bir pasifist olarak geçirdi. Birçok kez ülke ve şehir değiştirmek zorunda kaldı. En sonuncusu, Nazi Almanya'sından Yahudi olduğu için artan tehlikeden ötürü Amerika'ya taşınmakla gerçekleşti.

Onun hakkında ne söylesem az. Eğer siz de merak ediyorsanız, bu kitabı okumanızı tavsiye ederim.