Frankenstein

İç içe üç kahramanın ağzından anlatılan öykü, bilim kurgu edebiyatının ilk örneği olarak sunulsa da, bu roman bir bilim kurgu eseri değil. Frankenstein'ı gotik edebiyatın bir örneği kabul etmek sanırım daha doğru olur.

Roman, kaptan Walton'ın ağzından Dr. Frankenstein'ın, Dr. Frankenstein'ın ağzından da isimsiz yaratığın öyküsü üzerine kurulu. Arada başka öyküler de var ve bu yan öyküler de ana temaya bağlanıyor.

***** SPOILER *****

Her şeyden önce Dr. Frankenstein'ın canavarı nasıl yarattığı anlatılmıyor. Ölü hücrelerden mi, cesetlerden mi, yoksa cansız maddeden mi yarattığı belli değil. (Roman bu anlamda klasik bilim-kurgunun en önemli ögesi olan, bilimsel verilere dayanma unsurunu içermiyor.) Frankenstein'ın (kimseye görünmeden) Ingolstadt'tan Cenevre'ye, Cenevre'den İngiltere'ye, İskoçya'ya, İrlanda'ya nasıl seyahat ettiği belli değil. Romanın bütün kritik anlarında birdenbire nasıl belirdiği de anlatılmamış. Bütün bunlar dikkate alındığında belki de romanda anlatılan öykü, Kuzey buz denizinde hayaller gören (ya da fantastik bir öyküyü kaleme alan) Walton'ın düş gücünden ibarettir. Romanın yazıldığı dönemin edebiyat anlayışı da dikkate alındığında, Shelley'in pek çok mantık-dışı olay ve olguyu es geçerek, öyküye odaklanması belki de hoş görülebilir. Sanırım yazarın ahlaki kaygıları vurgulamak üzere, yaratığın günah dolu canavar ruhundan hareketle insanlığa dair bir metaforu dile getirmeye çalıştığını varsaymak daha mantıklı.