Sefiller- 5 Kitap Kutulu

Sefiller, dünya edebiyatının kült eserlerinden… Bu ölümsüz eser birçok noktada okuru sorgulamaya sevk ediyor. Kim bu sefiller? Veba çağında yaşamış insanlar mı, köle olarak alınıp satılmış insanlar mı yoksa ikinci sınıf olarak görülmüş siyahiler mi? Cevap hem hepsi hem hiçbiri aslında; nitekim tüm insanlıktır sefiller.
İşlenen suçun cezasını çekmek suçlu için bir ödül ya da bir bencillik midir? Normal hayatında pek çok insana yardım eden bir durumdayken, cezasını çekmek için adalete teslim olmak bir bencillik olarak mı nitelendirilmeli, yoksa adalet olarak mı? Hele bir de işin içinde adaletin elde ettiği bir yasal suçlu varsa işler daha da karışıyor. Eğer suçunu itiraf ederse, o kişiye iyilik yapacak ve kendisi de huzur bulacak cezasını çektiği için. Öte yandan yardım edebileceği insanlar için bu bir yıkıma dönüşecek ve hepsi sefil olacak. Dolayısıyla işlenen suçun bedelini sefiller ödemiş oluyor. Bu durum suç ve cezadaki, bir insana karşılık bütün bir insanlığın kurtulması düşüncesine benziyor biraz. Burada ne yapmalı insan, insanlığı mı kurtarmalı, kendini ve yasal suçluyu mu kurtarmalı?
Bu noktada Hugo “Adalet nedir?” sorusunu yöneltiyor okura. “Toplumun suçlu bireye karşı işlediği o suçtan daha büyük bir suç ve kendi çıkarına dokunulduğunda gösterdiği öfkeli bir yüz.” olarak tanımlıyor yazar bunu. Adalet sistemi güçlünün meşru bir yola dayanarak güçsüze karşı kullandığı bir silah olabilir mi adalet, toplumun sadece giyimine bakarak bir bireyi suçlayabileceği bir içgüdü mü yoksa? Adaletin bir amacının da suçluyu topluma kazandırmak olması gerektiği yerde, verdiği cezayla bireyi topluma karşı bilemesinden kim sorumlu olacak? Bu büyük suçu kim yargılayacak? “Umutsuzluktan başka bir şey tanımayan çocuğun umut beslemesi”
Peki, vicdan nedir? Topluma pek çok faydası dokunan, taparcasına sevilen bir kişinin, nedeni bilinmeden sadece suçlu olduğunun öğrenilmesi karşısında toplum vicdanı ne demelidir? Beklenen şey, en azından suçu öğrenilinceye kadar masum olduğuna inanılmasıdır; ancak, sadece birkaç saat içinde dünyanın en kötü insanı olarak suçlanabilir ortada hiçbir geçerli neden olmadan. İşte adalet de bu toplumun yarattığı bir şeydir.
Peki ya küçük Fantine’ e yaşatılanlar? Ruhsuzca davranılmasına rağmen, bir de minnet duyulmasını beklemek de nedir? Her türlü şarlatanlığı yapma hakkını kendinde görüp buna bir de meşru sebep uydurmaya çalışmak ve iyi niyetli görünmeye çalışmak, işte toplum vicdanı olarak adlandırılan şey de bundan başkası olamaz.
Şimdi soruyorum size, gerçek sefiller kim diye: en ufak umut, şans verilmeyen bu bireyler mi yoksa bu hastalıklı toplum mu?