Abdülhak Hâmid Tarhan`ın Tiyatroları 6 Kanbur

Hâmid, İlhan, Turhan, Tayflar Geçidi, Ruhlar bu dört eser yekdiğerine merbut gibidir. Ve hepsine birden Kanbur unvanı verilebilir. Çünkü en mühim müessir odur. demektedir. Bundan dolayı bu eserlerin devamı olan Arzîler ile birlikte hepsi Kanbur adıyla yayımlanmaktadır. Bu eserleri Hâmidin 1908den sonra yazdığı son eserleridir. Dili, bütün sadeleşme hareketlerine karşı koyarcasına çok oyunlu eskidir. Hâmid tıpkı Makberde Garamda olduğu gibi günah-ceza, hayat-ölüm, iyi-kötü zıtlıklarını işler. İnsan için demek ki mükâfat-ı lâyıka,yahut cezâ-yı cürm ü hatâ hep türâbdagrafik özelliklerin sık sık yer aldığı bu kitaplar onun ömrü boyunca cevaplarını aradığı sorular etrafında dolaştığı gibi, dönemine yönelik göndermelerle doludur. Bu eserlerin ilk ikisi kahramanlarının dünyadaki maceralarını işler, sonrakiler ise ruhlar âleminde geçen her hangi bir dramatik gerilimden uzak konuşmalardan ibarettir. Turhanın son sahnesi ve ruhlar âleminde geçen oyunları tiyatro eserinden çok baleyi andırmaktadır. Hâmidin eserlerini sahnelemek için de onların yeniden işlenmesi, opera ve bale olarak yeniden düzenlenmelerini düşünmek uygun olur. Hâmidin fantastik sayılabilecek bu eserinden Arzîler yer yer bilim-kurgu özellikleri de taşımaktadır.

Hâmid, İlhan, Turhan, Tayflar Geçidi, Ruhlar bu dört eser yekdiğerine merbut gibidir. Ve hepsine birden Kanbur unvanı verilebilir. Çünkü en mühim müessir odur. demektedir. Bundan dolayı bu eserlerin devamı olan Arzîler ile birlikte hepsi Kanbur adıyla yayımlanmaktadır. Bu eserleri Hâmidin 1908den sonra yazdığı son eserleridir. Dili, bütün sadeleşme hareketlerine karşı koyarcasına çok oyunlu eskidir. Hâmid tıpkı Makberde Garamda olduğu gibi günah-ceza, hayat-ölüm, iyi-kötü zıtlıklarını işler. İnsan için demek ki mükâfat-ı lâyıka,yahut cezâ-yı cürm ü hatâ hep türâbdagrafik özelliklerin sık sık yer aldığı bu kitaplar onun ömrü boyunca cevaplarını aradığı sorular etrafında dolaştığı gibi, dönemine yönelik göndermelerle doludur. Bu eserlerin ilk ikisi kahramanlarının dünyadaki maceralarını işler, sonrakiler ise ruhlar âleminde geçen her hangi bir dramatik gerilimden uzak konuşmalardan ibarettir. Turhanın son sahnesi ve ruhlar âleminde geçen oyunları tiyatro eserinden çok baleyi andırmaktadır. Hâmidin eserlerini sahnelemek için de onların yeniden işlenmesi, opera ve bale olarak yeniden düzenlenmelerini düşünmek uygun olur. Hâmidin fantastik sayılabilecek bu eserinden Arzîler yer yer bilim-kurgu özellikleri de taşımaktadır.