Ameleden İşçiye / Erken Cumhuriyet Dönemi Emek Tarihi Çalışmaları

Erken Cumhuriyet döneminin emek tarihine ilişkin gelişmelerini çeşitli yanlarıyla ele alan bu kitap, genel olarak sözkonusu dönemin politik ve sosyal tahliline dönük çalışmalara katkıda bulunduğu gibi, Türkiyede işçileşme süreçlerinin tarihindeki bir merhaleyi de aydınlatıyor. Erken Cumhuriyet dönemi emek tarihçiliği üzerine çalışma ve tartışmaların yöntemsel bir eleştirisini yapan Ahmet Makal, bir başka ‘genel başlık olarak, Tek Parti döneminin korporatist veçhesini tartışıyor. 1930lar Türkiyesinde korporatizmin sistemsel bir bütünlükle uygulanmadığını, devletle kimi toplum kesimleri arasında ‘aracı kurum işlevi görmek üzere özgül bir geçerlilik taşıdığını ileri sürüyor. Nitekim, 1930lu ve 40lı yıllardaki işgücü politikalarına ve sosyal politikalarına bakıldığında, sanayileşme sürecinin Avrupadaki başlangıçları ile –farklılıklar yanında– benzer yanların görüleceğine dikkat çekiyor. Makalın çalışmasında, emek tarihinin ve ‘amelelerin işçileşmesi sürecinin tahlilini zenginleştiren özgül başlıklar şunlar: • 1930 ve 1940lı yıllarda iktisadi devlet teşekkülleri bağlamında sanayileşme ve işgücü sorunu; • Milli Korunma Kanunu (1940) ve iş mükellefiyeti uygulaması; • Çok partili demokrasiye geçilen 1946-50 döneminde CHP ve sendikalar; • Aynı dönemde grevler ve grev meselesi üzerine tartışmalar. Kitabın çok önemli bir özgün katkısı, Türkiyede çocuk işçiliğin tarihi üzerine kapsamlı bir değerlendirme sunması. Makal, 1920-1960 döneminde çocuk işçiliğinin hukuksal ve nicel boyutlarının net bir resmini çiziyor. Top oynayıp acıkamayan çocuklara ayrılan bu bölüm, emekçilerin köle-amele-işçi ‘statüleri arasında sıkışmasının en çarpıcı cephesine ışık tutuyor.

Erken Cumhuriyet döneminin emek tarihine ilişkin gelişmelerini çeşitli yanlarıyla ele alan bu kitap, genel olarak sözkonusu dönemin politik ve sosyal tahliline dönük çalışmalara katkıda bulunduğu gibi, Türkiyede işçileşme süreçlerinin tarihindeki bir merhaleyi de aydınlatıyor. Erken Cumhuriyet dönemi emek tarihçiliği üzerine çalışma ve tartışmaların yöntemsel bir eleştirisini yapan Ahmet Makal, bir başka ‘genel başlık olarak, Tek Parti döneminin korporatist veçhesini tartışıyor. 1930lar Türkiyesinde korporatizmin sistemsel bir bütünlükle uygulanmadığını, devletle kimi toplum kesimleri arasında ‘aracı kurum işlevi görmek üzere özgül bir geçerlilik taşıdığını ileri sürüyor. Nitekim, 1930lu ve 40lı yıllardaki işgücü politikalarına ve sosyal politikalarına bakıldığında, sanayileşme sürecinin Avrupadaki başlangıçları ile –farklılıklar yanında– benzer yanların görüleceğine dikkat çekiyor. Makalın çalışmasında, emek tarihinin ve ‘amelelerin işçileşmesi sürecinin tahlilini zenginleştiren özgül başlıklar şunlar: • 1930 ve 1940lı yıllarda iktisadi devlet teşekkülleri bağlamında sanayileşme ve işgücü sorunu; • Milli Korunma Kanunu (1940) ve iş mükellefiyeti uygulaması; • Çok partili demokrasiye geçilen 1946-50 döneminde CHP ve sendikalar; • Aynı dönemde grevler ve grev meselesi üzerine tartışmalar. Kitabın çok önemli bir özgün katkısı, Türkiyede çocuk işçiliğin tarihi üzerine kapsamlı bir değerlendirme sunması. Makal, 1920-1960 döneminde çocuk işçiliğinin hukuksal ve nicel boyutlarının ... tümünü göster