Bir Şehrin Beş Hali

Kadir Üredi şehir kitapları Varlığı, davranışları, şahsiyeti ve emeğiyle bir şehri ziynetlendiren adamlardan biridir o. Her şey yerli yerinde olmalı titizliğini bir şahsiyet rüknü haline getirmiş hâliyle Âkif merhûmun, Sessiz yaşadım, kim beni nerden bilecektir mısrâıyla târif ediverdiği insanlardandır.Teklifsiz yazıyordu, sâdeydi, cümlelerinde kelimeleri bir ağaç dalı üzerinde duran yapraklar gibi tabiî ve güzeldi. Okunurken su gibi akıyor, mânâsı ve medlûlü şeker gibi kolayca kana karışıveriyordu. Anlıyordunuz ki bu adam yazmayı seviyor; başkaları okusun, beğensin, ismim duyulsun, takdir göreyim diye değil de bir bahçevanın çiçeklerini sulayıp ayıklarken, bir ev hanımının ata yâdigârı pirinç tepsisini oğuştururak parlatırken, bir sanatkârın çakıyla yumuşak bir tahta parçasını yontarken hissettiği cinsten içe dönük bir lezzetle yazıyor...Zevkle, kolayca ve çabucak okuyuvereceğinizi ümid ettiğim yazıların arkasındaki dekorda zâhiren bir Ortaanadolu şehrinin artık tarih olmuş ince ayrıntıları duruyor zannıyla yetinmek eksik kalır; bu yazıların ardında duran ana fikir, herc ü merc olmaya bir an kala şehirlerimize mânâ ve derinlik veren müşterek kültürün silinmeye yüz tutmaş ama hâlâ okunaklı fotoğrafıdır; bugün yeniden inşâya çalışırken zorlandığımız, gâhi zaman ümid kesip, belki torunlarımızın torunu görür diye kahırlandığımız bir birikimden bahsetmektedir yazar. Şehirler tâş ü toprak âresinde yıkılıp yeniden biçimlenirken, unutulmasın diye kitabın sayfaları arasına sıkıştırdığımız bir ayraç kâğıdıdır bu kitap.Mevzu Sivasta geçiyor!Yorumlar: BİR ŞEHRİN BEŞ HALİÖtüken yayınları arasında okuyucu ile selamlaşan ilk kitabının adı daha önceleri Revak, Hayat Ağacı gibi dergilerden tanışık olduğumuz bir isim KADİR ÜREDİ.Ahmet Turan Alkanın güzel bir takdim yazısı kitabın dokuz ve onüçüncü sayfaları arasında yer alıyor. Usta eleştirmenin çizdiği sanatsal, fiziki veruhi portrenin görünümü sanatçı kişiyi okumanın derinliğine tanımanın gözlemini yansıtıyor. Aslına bakarsanız Üredinin eline bir kalem birde kağıt verip istediğiniz bir cümleyi yazdırmalısınız. Göreceksiniz ki; bir hattat dokuyuşu ile ince zarif karakterinin titizliğini bulacaksınız .Kendilerine; bu denli işlek ve güzel yazıyı nakşedişinin nedenini sorduğumuzda alacağımız cevap; yazı öğretmenim ABDİ KALFA idi olacaktır.Kadir Üredi günümüzde Sivaslı beyefendiler arasında sayacaklarımdan birisi diyebilirim. Yaşam biçimindeki berraklık, Sivasa özgü olan asil bir kişiliğin güne selam duran sevgi, saygı, erdem gibi güzel izleri şahsında bütünleştirmiş birisidir diyebiliriz.Yazdıklarının ancak bu kitaptan bir kısmı bulunan Denemeleri yaşamının kaleme dökülen yüreğinin duygusal yansımasının aktarımıdır.Haber kipinin dili geçmiş zamanını kullanarak aktardığı sunumlar, yaşam çizgisinin gerçek öykülemeleridir. Dilindeki sadelik ve berraklık bizzat yaşadığının bize yansıyan görüntüsüdür.Sanatsal bir kaygı taşımadan, dünün fotoğrafını bu güne sararmış karelerdeki kâğıda görüntülemiş Üredi... Yazım özelliklerinden açıklık, duruluk, akıcılık, yalınlık gibi temel unsurları usta bir kalem gibi okuyucusuna hissettiriyor. Yöresel sözcükleri aslına uygun olarak kullanırken, cümle yapısında aşırılığa gitmeden ağdalı anlatımlardan kaçınıyor. Duyduğunu, yaşadığını olduğu gibi anlatıyor bize.Şehrin dününü anlatırken yaşadığı yılları gördüğü, bildiği kadar anlatıyor. Gerçekçi, güvenilir bir kalem. Duyduklarını gerçek kaynağına inmeden, iyi bir araştırma yapmadan kesinlikle aktarmıyor. Bu da Üredinin güvenilirliğini ortaya koyuyor demeliyim.Kitabında değindiği konuları okudukça bir şeyin farkına varıyorsunuz. Yazar için hemen şöyle söyleyebiliriz.Çok iyi bir gözlemci Üredi.Görmek ve bakmak kavramları, yazılarındaki aktarımlarda çıplak bir gözle görülebilir durumda.Bir yazar, bir şair ya da diğer sanat erbabı kendi için duyarlılığın resminiçiziyor, şiirini ve öykülemesini aktarıyorsa, kendi yüreğinin kapılarını, sanat penceresini, sanat alıcısına sunmuş oluyor bence.Kadir Üredinin Şehrin Beş Hali isimli kitabını okudukça büyük bir haz duydum. Bunu da şuna bağlıyorum, yazar; okumayı çok seviyor olmalı, gözlem, hoşgörü, içtenlik, sıcak, akıcı bir üslup kullanarak başarılı olmuş diyorum.

Kadir Üredi şehir kitapları Varlığı, davranışları, şahsiyeti ve emeğiyle bir şehri ziynetlendiren adamlardan biridir o. Her şey yerli yerinde olmalı titizliğini bir şahsiyet rüknü haline getirmiş hâliyle Âkif merhûmun, Sessiz yaşadım, kim beni nerden bilecektir mısrâıyla târif ediverdiği insanlardandır.Teklifsiz yazıyordu, sâdeydi, cümlelerinde kelimeleri bir ağaç dalı üzerinde duran yapraklar gibi tabiî ve güzeldi. Okunurken su gibi akıyor, mânâsı ve medlûlü şeker gibi kolayca kana karışıveriyordu. Anlıyordunuz ki bu adam yazmayı seviyor; başkaları okusun, beğensin, ismim duyulsun, takdir göreyim diye değil de bir bahçevanın çiçeklerini sulayıp ayıklarken, bir ev hanımının ata yâdigârı pirinç tepsisini oğuştururak parlatırken, bir sanatkârın çakıyla yumuşak bir tahta parçasını yontarken hissettiği cinsten içe dönük bir lezzetle yazıyor...Zevkle, kolayca ve çabucak okuyuvereceğinizi ümid ettiğim yazıların arkasındaki dekorda zâhiren bir Ortaanadolu şehrinin artık tarih olmuş ince ayrıntıları duruyor zannıyla yetinmek eksik kalır; bu yazıların ardında duran ana fikir, herc ü merc olmaya bir an kala şehirlerimize mânâ ve derinlik veren müşterek kültürün silinmeye yüz tutmaş ama hâlâ okunaklı fotoğrafıdır; bugün yeniden inşâya çalışırken zorlandığımız, gâhi zaman ümid kesip, belki torunlarımızın torunu görür diye kahırlandığımız bir birikimden bahsetmektedir yazar. Şehirler tâş ü toprak âresinde yıkılıp yeniden biçimlenirken, unutulmasın diye kitabın sayfaları arasına sıkıştırdı... tümünü göster