Descartes ve Kartezyenler

Descartesa genellikle yeni felsefenin kurucusu unvanını verirler. Yeni Çağ felsefesini incelersek, bu büyük filozofun bu unvana hak kazanmış olduğunu teslim ederiz. Gerçekten de, bir açıdan Descartes felsefesinin kaynağı, düşüncelerimizden varlığa nasıl intikal ettiğimizi araştırmaktır. Malebranche, Spinoza, Leibnizden tutunuz Reid ve Kanta kadar hep büyük filozofların hareketlerinin kaynağı da budur. Eski filozoflar için, düşüncelerimiz doğrudan doğruya varlıkı kuşatırdı. Bu yüzden fikirlerimizin incelenmesiyle varlığın hakikatine intikal mümkündü. Yeni felsefenin gayesi ise, düşünce yardımıyla varlığı imkan mertebesinde izah etmeye çalışmaktır. Bu tarz gayeyi felsefeye dahil etme şerefi, Descartesa aittir.Descartes nasıl yeni felsefenin yönünü belirlemiş ise, çağının bilimleri için en önemli ilkeyi de ortaya koymuştur. Gerçekten de Descartesa göre bizzat düşünce ve şuurdan başka hadiselerin hepsi mekanizm ile, matematiksel ilke ve metot ile açıklanabilir. On yedinci yüzyılın bilim kanaati de bundan başka bir şey değildir.Mehmet Emin Erişirgil

Descartesa genellikle yeni felsefenin kurucusu unvanını verirler. Yeni Çağ felsefesini incelersek, bu büyük filozofun bu unvana hak kazanmış olduğunu teslim ederiz. Gerçekten de, bir açıdan Descartes felsefesinin kaynağı, düşüncelerimizden varlığa nasıl intikal ettiğimizi araştırmaktır. Malebranche, Spinoza, Leibnizden tutunuz Reid ve Kanta kadar hep büyük filozofların hareketlerinin kaynağı da budur. Eski filozoflar için, düşüncelerimiz doğrudan doğruya varlıkı kuşatırdı. Bu yüzden fikirlerimizin incelenmesiyle varlığın hakikatine intikal mümkündü. Yeni felsefenin gayesi ise, düşünce yardımıyla varlığı imkan mertebesinde izah etmeye çalışmaktır. Bu tarz gayeyi felsefeye dahil etme şerefi, Descartesa aittir.Descartes nasıl yeni felsefenin yönünü belirlemiş ise, çağının bilimleri için en önemli ilkeyi de ortaya koymuştur. Gerçekten de Descartesa göre bizzat düşünce ve şuurdan başka hadiselerin hepsi mekanizm ile, matematiksel ilke ve metot ile açıklanabilir. On yedinci yüzyılın bilim kanaati de bundan başka bir şey değildir.Mehmet Emin Erişirgil