Ermeni Sorunu - Uluslararası Boyutlarıyla Anadolu - Kafkasya Ekseninde

Bu çalışma, siyasi emellere alet edilmiş bir geçmişi inceleme konusu yapıyor. Okuyucu dünü görerek bugün yaşananları daha anlamlı bir çizgiye oturtabilecektir. Tarihten soyutlanmış bir uluslararası politika incelemesinin inandırıcılığı düşüktür; ancak uluslararası politika biliminin imkânlarından yararlanmayan siyasî tarih çalışması da daha büyük bir bütünle ilişkilendirilmediği ölçüde verimsiz ve kısır kalmaya mahkûmdur. Ermeni Sorunu, sadece Osmanlıları tedirgin eden bir azınlık meselesi değil, Ortadoğuda çıkar ve emelleri olan devletlerin hepsini birden ilgilendiren uluslararası nitelikte bir problem olarak karşımıza çıkmaktadır. Ermeni hadisesinin çözümü de Osmanlıların azınlıklara ilişkin ürettikleri siyasetler sonucunda değil, dünya siyasal sisteminde cereyan eden savaşlar ve diplomatik mücadeleler neticesinde sağlanmıştır. Kitapta uluslararası siyasal sisteme Ermeni milliyetçiliğinin uluslar-aşırı bir aktör olarak girişi ele alınmıştır. Yine devletlerin, dünya sisteminin yegâne birimleri olarak kabul edildiği bu modelde bir uluslar-aşırı gücün uluslararası politikayı ve bununla beraber devletlerin dış politika alternatiflerini ne yönde etkilediği incelenmeye çalışılmıştır.

Bu çalışma, siyasi emellere alet edilmiş bir geçmişi inceleme konusu yapıyor. Okuyucu dünü görerek bugün yaşananları daha anlamlı bir çizgiye oturtabilecektir. Tarihten soyutlanmış bir uluslararası politika incelemesinin inandırıcılığı düşüktür; ancak uluslararası politika biliminin imkânlarından yararlanmayan siyasî tarih çalışması da daha büyük bir bütünle ilişkilendirilmediği ölçüde verimsiz ve kısır kalmaya mahkûmdur. Ermeni Sorunu, sadece Osmanlıları tedirgin eden bir azınlık meselesi değil, Ortadoğuda çıkar ve emelleri olan devletlerin hepsini birden ilgilendiren uluslararası nitelikte bir problem olarak karşımıza çıkmaktadır. Ermeni hadisesinin çözümü de Osmanlıların azınlıklara ilişkin ürettikleri siyasetler sonucunda değil, dünya siyasal sisteminde cereyan eden savaşlar ve diplomatik mücadeleler neticesinde sağlanmıştır. Kitapta uluslararası siyasal sisteme Ermeni milliyetçiliğinin uluslar-aşırı bir aktör olarak girişi ele alınmıştır. Yine devletlerin, dünya sisteminin yegâne birimleri olarak kabul edildiği bu modelde bir uluslar-aşırı gücün uluslararası politikayı ve bununla beraber devletlerin dış politika alternatiflerini ne yönde etkilediği incelenmeye çalışılmıştır.