Hoşnut Olamamış Adam: Enver Paşa

Enver Paşa, Ortadoğunun çağdaş tarihinin, en tartışmalı şahıslarından birisidir. Jön Türk hareketinin ve imparatorluk yıkılmadan önceki siyasetin anahtar adamı, İttihat ve Terakki Cemiyetinin en güçlü lideri, Balkan ve Trablusgarp savaşlarının kahramanı, Sultanın damadı, Başkomutan yardımcısı ve Osmanlı İmparatorluğunun savunma bakanıydı.Bununla beraber, Enver Paşanın, gücünü ve ülkesini kaybettikten sonraki kariyerinin son dönemi daha az bilinmektedir. 1918 yılında sürgünle başlayan ve 1922 yılında Orta Asyada ölümüyle sona ermiş olan kariyerinin bu safhası, Alman-Sovyet-Türk ilişkilerinde olaylı bir rol oynadığı ve Orta Asyada Basmacıdaki Sovyet karşıtı ayaklanmayla olan ilişkisinin iz bıraktığı renkli ve etkileyici yıllardı.Bu döneme ait ayrıntılı ve dengeli bir çalışmanın yapılmasını engelleyen temel neden Enverin hem Türkiye, hem de Sovyetler Birliğindeki ortodoks tarihi yazımlarından çıkarılmış olması ve araştırma malzemelerinin azlığıdır.Türk Tarih Kurumu arşivindeki Enver Paşaya ait belgeler arasında, Enverin Ekim 1918de İstanbuldan kaçışını müteakip, maceralarının sırrını çözecek yayınlanmamış büyük miktarda, özel yazışmaya ulaşma şansına sahip oldum. Bu malzemeler arasında, sadece Enver Paşa tarafından yazılmış mektuplar değil, ayrıca Talat Paşa, Cemal Paşa ve diğer İttihatçılar tarafından yazılmış mektupları da buldum.Bu eserde sunulmuş olan belgeler; araştırmacılara, 1918-1922 döneminde JönTürk göçmenlerinin ve özellikle Sovyet Rusyada bulunan Enver Paşanın faaliyetleri ile ilgili önceden yayınlanmamış bazı malzemelere ulaşmayı sağlayacaktır.

Enver Paşa, Ortadoğunun çağdaş tarihinin, en tartışmalı şahıslarından birisidir. Jön Türk hareketinin ve imparatorluk yıkılmadan önceki siyasetin anahtar adamı, İttihat ve Terakki Cemiyetinin en güçlü lideri, Balkan ve Trablusgarp savaşlarının kahramanı, Sultanın damadı, Başkomutan yardımcısı ve Osmanlı İmparatorluğunun savunma bakanıydı.Bununla beraber, Enver Paşanın, gücünü ve ülkesini kaybettikten sonraki kariyerinin son dönemi daha az bilinmektedir. 1918 yılında sürgünle başlayan ve 1922 yılında Orta Asyada ölümüyle sona ermiş olan kariyerinin bu safhası, Alman-Sovyet-Türk ilişkilerinde olaylı bir rol oynadığı ve Orta Asyada Basmacıdaki Sovyet karşıtı ayaklanmayla olan ilişkisinin iz bıraktığı renkli ve etkileyici yıllardı.Bu döneme ait ayrıntılı ve dengeli bir çalışmanın yapılmasını engelleyen temel neden Enverin hem Türkiye, hem de Sovyetler Birliğindeki ortodoks tarihi yazımlarından çıkarılmış olması ve araştırma malzemelerinin azlığıdır.Türk Tarih Kurumu arşivindeki Enver Paşaya ait belgeler arasında, Enverin Ekim 1918de İstanbuldan kaçışını müteakip, maceralarının sırrını çözecek yayınlanmamış büyük miktarda, özel yazışmaya ulaşma şansına sahip oldum. Bu malzemeler arasında, sadece Enver Paşa tarafından yazılmış mektuplar değil, ayrıca Talat Paşa, Cemal Paşa ve diğer İttihatçılar tarafından yazılmış mektupları da buldum.Bu eserde sunulmuş olan belgeler; araştırmacılara, 1918-1922 döneminde JönTürk göçmenlerinin ve özellikle Sovyet Rusyada bulunan Enver Paşanın faaliy... tümünü göster