İslamiyet ve Pozitivizm

1789 yılında üniversitesiyle tanınan Montpellierde (Fransa) doğup, burada Petrarca, Rabelais ve John Locke gibi ‘insanı ve ‘aklı yüceltmiş büyük isimler ile aynı tedrisattan geçmiş olan Auguste Comte sıhhatsiz bir çocuktu ve elli dokuz yıllık hayatı boyunca da sağlıksız ve çoğu zaman mutsuz oldu. Yirmi dokuz yaşında Seine Nehrine atlayarak intihar girişiminde bulunmuştu. İnsanlık Dininin kurucusu Comte keskin bir zekâyla birlikte isyankâr bir kişiliğe sahipti. On dördünde Katolik kilisesinden ayrıldı ve Kralcılığa karşı çıktı. Yirmili yaşların başında Fransız Aydınlanmacılarından Montesquieu, Condorcet ve Turgot ile birlikte Hume ve Kantdan da etkilenerek öznel sentezini ortaya koydu. Auguste Comte sosyoloji ile bilgiye ancak bilimsel metotlarla ulaşılacağını savunan ve 1845ten itibaren İnsanlık Dinine dönüşen Pozitivizmin öncüsüdür. Bu din maneviyatı reddeden ve bu dünyayı kurtarmayı hedefleyen bir dindir. Teolojik ve Metafizik hallerden geçen ve gelmiş geçmiş her türlü dini bağrında toplayıp hepsini aşan yeni din, sonunda Pozitif Din olacaktır. Bu dinin Tanrısı insanlık, peygamberi bilim adamları ve mucizeleri ise ilmî keşiflerdir. İbadet üstün bir varlığa tapınarak değil insanlığın gelişimi için çaba sarf edilerek yapılır. Kendi isteğiyle mezar taşına yazdırdığı gibi: İlke olarak sevgi, temel olarak düzen, amaç olarak gelişme. Auguste Comte İslâm ile ilgilenmiş ve İslâmı bazı bakımlardan takdir etmiş ender batılı düşünürlerdendir. Elinizdeki çalışmada onun İslâma dair fikirleriyle birlikte 1853 yılında Osmanlı Sadrazamı Reşit Paşaya yazdığı ve Türk halkını İnsanlık Dinine davet ettiği mektubunu bulacaksınız. DERGÂH YAYINLARI İçindekilerİçindekilerÖnsöz/ 9Pozitif Felsefe/ 11I Beşeri İlerleme/ 13II Arap Evrimi/ 14Pozitif Siyaset/ 17I Güçler Ayrılığı/ 19II Katolik Tasavvurdaki Devamlılık Eksikliği/ 21III Reşit Paşaya Mektup/ 23IV İnançsızların Mahkum Edilişi/ 28V Muhammed/ 29VI İslâmın Sosyokratik Eğilimleri İslâm Bilim ve Sanatı/ 31VII İslâmın Sosyol Amacı/ 33VIII Katoliklik ve İslâm I/ 34IX Katoliklik ve İslâm II/ 36X İslâmın Sosyokratik Nüfuzu/ 37XI İslâm Tektanrıcılığının Kutlanması/ 39XII İslâma Özür Beyanı/ 41XIII İnsanlık Dini/ 49Öznel Sentez/ 51Ek/ 54

1789 yılında üniversitesiyle tanınan Montpellierde (Fransa) doğup, burada Petrarca, Rabelais ve John Locke gibi ‘insanı ve ‘aklı yüceltmiş büyük isimler ile aynı tedrisattan geçmiş olan Auguste Comte sıhhatsiz bir çocuktu ve elli dokuz yıllık hayatı boyunca da sağlıksız ve çoğu zaman mutsuz oldu. Yirmi dokuz yaşında Seine Nehrine atlayarak intihar girişiminde bulunmuştu. İnsanlık Dininin kurucusu Comte keskin bir zekâyla birlikte isyankâr bir kişiliğe sahipti. On dördünde Katolik kilisesinden ayrıldı ve Kralcılığa karşı çıktı. Yirmili yaşların başında Fransız Aydınlanmacılarından Montesquieu, Condorcet ve Turgot ile birlikte Hume ve Kantdan da etkilenerek öznel sentezini ortaya koydu. Auguste Comte sosyoloji ile bilgiye ancak bilimsel metotlarla ulaşılacağını savunan ve 1845ten itibaren İnsanlık Dinine dönüşen Pozitivizmin öncüsüdür. Bu din maneviyatı reddeden ve bu dünyayı kurtarmayı hedefleyen bir dindir. Teolojik ve Metafizik hallerden geçen ve gelmiş geçmiş her türlü dini bağrında toplayıp hepsini aşan yeni din, sonunda Pozitif Din olacaktır. Bu dinin Tanrısı insanlık, peygamberi bilim adamları ve mucizeleri ise ilmî keşiflerdir. İbadet üstün bir varlığa tapınarak değil insanlığın gelişimi için çaba sarf edilerek yapılır. Kendi isteğiyle mezar taşına yazdırdığı gibi: İlke olarak sevgi, temel olarak düzen, amaç olarak gelişme. Auguste Comte İslâm ile ilgilenmiş ve İslâmı bazı bakımlardan takdir etmiş ender batılı düşünürlerdendir. Elinizdeki çalışmada onun İslâma dair fiki... tümünü göster