Kadim İran'da Din

Bu kitapta Pers-İran medeniyetinin en köklü dini geleneklerinden biri olan ve yüzyıllar boyu tarih sahnesinde boy gösteren Mecusi inancının tanrı tasavvuruna yönelik bir çözümleme sunulmaktadır. Mecusilik’teki tanrı algısı temel olarak üç teolojik evrede kendini belli etmektedir. İlk evrede Zerdüşt’e atfedilen Gatha metninde Ahura Mazda bağlamında ortaya konulan monoteist tanrı tasavvuru incelenmektedir. Zerdüşt sonrası Mecusi teolojisinin şekillendiği Avesta metinleri ikinci teolojik süreci ihtiva etmektedir. Bu dönem Zerdüşt’ten önceki kadim İran’ın tanrı tasavvurlarının yeniden kutsal metne, yani Avesta’ya dâhil edilme sürecini yansıtmaktadır. Üçüncü evreyi ifade eden Sasaniler döneminde Avesta’nın anlaşılması ve yorumlanması bağlamında gerçekleştirilen yorum faaliyeti/zend çerçevesinde Mecusi teolojisinde düalist bakış açısının hâkim kılmaya çalıştığı anlaşılmaktadır. Dolayısıyla eserde, Mecusi geleneğinde monoteizmden düalizme kadar uzanan tanrı Ahura Mazda’nın mahiyetine ilişkin teolojik bir seyir söz konusu edilmektedir.

Bu kitapta Pers-İran medeniyetinin en köklü dini geleneklerinden biri olan ve yüzyıllar boyu tarih sahnesinde boy gösteren Mecusi inancının tanrı tasavvuruna yönelik bir çözümleme sunulmaktadır. Mecusilik’teki tanrı algısı temel olarak üç teolojik evrede kendini belli etmektedir. İlk evrede Zerdüşt’e atfedilen Gatha metninde Ahura Mazda bağlamında ortaya konulan monoteist tanrı tasavvuru incelenmektedir. Zerdüşt sonrası Mecusi teolojisinin şekillendiği Avesta metinleri ikinci teolojik süreci ihtiva etmektedir. Bu dönem Zerdüşt’ten önceki kadim İran’ın tanrı tasavvurlarının yeniden kutsal metne, yani Avesta’ya dâhil edilme sürecini yansıtmaktadır. Üçüncü evreyi ifade eden Sasaniler döneminde Avesta’nın anlaşılması ve yorumlanması bağlamında gerçekleştirilen yorum faaliyeti/zend çerçevesinde Mecusi teolojisinde düalist bakış açısının hâkim kılmaya çalıştığı anlaşılmaktadır. Dolayısıyla eserde, Mecusi geleneğinde monoteizmden düalizme kadar uzanan tanrı Ahura Mazda’nın mahiyetine ilişkin teolojik bir seyir söz konusu edilmektedir.