Kafa Tutan Günler - Yeraltı/Yerüstü `78 Güncesi

Bu kitap Esat Korkmazın, 1960-1980 arasını irdelediği ‘günce çalışması ‘KAFA TUTAN GÜNLER serisinin üçüncü cildidir. Daha önce yayınlanan birinci ve ikinci ciltler 68 Kuşağının ‘Yerüstü ve Yeraltı kavgasını anlatıyordu. Bu günce ise 78 Kuşağının ‘çileli-gerçekçi kavgasını gün yüzüne çıkarıyor. Yazarın diline uyalım ve kitabın girişinde, köktenci devrimci bir direniş kültürü yaratan 68 Kuşağı ile 78 Kuşağının karşılaştırılmasının yapıldığı bölümden bir yorum aktaralım: 1968 Hareketi, yeni bir ‘rüzgârdı; esti ‘alev aldı; ‘fırtınaya dönüştü, ‘yangın oldu; hem egemen sınıfları ‘yaktı, hem de ‘vadesi geldi kendini. ‘78 Hareketi, ‘yangının kendisiydi; ‘alev almaya gereksinimi yoktu zaten kendisi ‘alevdi: Ancak 12 Eylül 1980de daha ‘vadesi gelmeden, ‘üflenince sönüverdi.1968 Hareketi, devrimi, ulaşılması ‘olanaksız yerden ‘ayağa indirdi: Herkes ‘ayağını denk almalıydı; işte devrim geliyordu. Geriye bakıldığında yüzyıllar içine uzanıyor gözüküyordu; ileriye bakıldığında ise birkaç ay, birkaç yıl içinde gerçekleştirilecek devrim vardı: Çok değil, yakın gelecekte devlet olmayacak, mülkiyet ve para ortadan kalkacaktı. ‘68li, bilincinin ‘karşılığını yaşamın kendisinde bulamayınca ‘lanet olsun, halk onları anlamıyordu. Seçeneksiz tasarımlarını ‘inanç durumuna dönüştürdü: Ne var ki diyalektiğin yasaları inançtan ‘bağımsız çalıştığından ‘68liyi ‘açığa düşürdü. O zaman ‘düşünü gerçekleştirebilmek için ‘68li; ‘geleneksel aydınların ‘yukarıdan aşağıya davranma, düşmanı içten ele geçirme ve bu yolla ‘ulus-devleti kurtarma, bunun ideolojisi olan ‘Kemalizmi kutsama ‘akrabalığına soyundu. 1970lere taşınıldığında, ‘78 Hareketi, gerçeğin ne olup olmadığını anladı: Öncü savaşçının kavgasıyla ‘suni denge bozulmuştu ama amaçlandığı gibi oligarşinin ‘her haltını gören kitleler harekete geçmemişti; tam tersine ‘ulus-devlet ‘sinirle öne fırlayıp ‘78 devrimcisinin ‘anasını ağlattı. ‘Düşündürücü olan, bunca çetin bir kavga içinde ‘yoğurulan ‘78 Kuşağının ‘düdük sesiyle birlikte ‘sus pus olması ve ‘dövüşmeden ölmesi idi.Peki neden?‘68li birkaç saat içinde ‘sen, ben, bizim oğlandan oluşan örgütü kuruveriyordu; ‘güle oynaya kurduğu örgütle ‘ıslık çalarak sınıf kavgasını ‘gütmeye yöneldiğinde, ‘Eyvah yanlış iş yaptık; şöyle şöyle çalıştıktan sonra kuracaktık örgütü demedi: Ok yaydan çıkmıştı bir kere. ‘Usulcacıktan girdiği bu kavgada canlarını verdi.‘78li o yanlışı anlamış gözüktü; inadına çalıştı; ‘bir şeyler eksik kalmasın dedi. Doğal olarak örgüt konusunda aşırı temkinliydi; örgüt kurmanın koşullarını yaratmak zordu. O denli ‘dersine kaptırmıştı ki kendini ‘çalan düdüğü bile güçlükle duydu: Herkes ‘evine gidecekti. Umarsız ‘başını önüne eğdi; evine gitti ya da gidemedi. ‘68li ‘kahramanlığa yüzlerce can bedel olarak yeterken, ‘78li ‘suskunluğa binlerce can bedel olarak verildi. Biri ‘efsane oldu, diğeri ‘suskunluğuna karşın hem yaşamı hem de dili ‘efsaneden arındırdı; tarihe ancak düşünerek bakabilenlerin bulabileceği bir ‘izdüşüm bıraktı. Dışarıdan bakıldığında 50ye yakın ‘fraksiyon vardı ve hemen hemen hepsi illegaldi ama yaşamın kendisinde özellikle birbirlerine karşı yürüttükleri ‘kavga nedeniyle k ‘deşifre oluyorlardı. Bol ‘fraksiyon, bol popülizm demekti: Geri dönüşümlü yerel değerlerin ‘kılığına bürünerek kahramanlık odakları oluşturmak; uluslararası düzeyde ‘mürit olarak ‘kapaklanacakları bir ‘yapı aramak ya da ‘mürit olana karşı durumunu belirlemek her ‘çevrenin varlık nedeniydi. Bu kadar ‘çevrenin içinde gezindiği halka gelince; onların bakışı pratik yarara dayanıyordu: İyi geçin, gerisine boş ver. Faşistlerden kurtulmuşlardı ya bu yeterdi onlara. İllegal yayınlar, legal ya da yarı-legal dağıtılıyor; bir yandan legaliteye küfredilirken, diğer yandan legalitenin ‘büyüsüne binilip oradan oraya koşuluyordu. ‘Düdük sesiyle birlikte ‘legal oyun yasaklanınca, legalite illegaliteye ‘sığmadı: O şanlı ‘sol çevreler göz açıp kapayıncaya kadar ‘eriyip gitti. 1968 Kuşağı ‘ilkti; doğal olarak ondan çok söz edilecekti. O ‘rüya idi; gerçekleşmeyen, ya da gerçekleştirilemeyen her özlem o ‘rüyayı zenginleştirdi; ‘rüya ile birlikte ‘anımsanan ‘68liyi ‘besleyip büyütttü. ‘68 devrimciliğinin ‘albenisine kapılındı ve ‘al kanlar içinde devrimcilik yapan ‘78 Kuşağına ‘haksızlık yapıldı. Rüyalar, ‘yıldız yetiştirirdi; ‘68li ‘yıldıza tapıldı; ‘78linin ‘nefer devrimcisi ‘küçümsendi. Ölçüt gerçeklik olacaksa 1978 Kuşağı, daha gerçekti; tıpkı sen, ben gibi bir insandı; ‘68 Kuşağı, ‘insanüstü idi, senden, benden ‘farklıydı. Doğal olarak ‘68 Kuşağından daha dayanıklıydı; Onun tanık olmadığı denli zorlu anti-faşist mücadeleler içinde ‘pişti; faşist katliamlara direndi, devletin baskı ve işkencelerine göğüs gerdi. Ve açık söylemek gerekirse çoğundan da yüzakıyla çıktı. ‘68li devrimci yaşamıyla da ölümüyle de ‘efsane oldu göğe ‘uçtu; hep başımızın üstünde ‘dolaştı. Yaşamdan kopmak ‘78 devrimcisinin altından kalkamayacağı bir ‘uzmanlıktı; yaşamın içinde kaldı ve tarihe bir ‘iz düştü. ‘Efsaneyle ‘rüyayla ‘izi buluşturmak ve gelecek kuşaklara taşımak üzere bir ‘işaret fişeğine bağlayıp ‘ateşlemek günümüz devrimcilerine düşüyor.

Bu kitap Esat Korkmazın, 1960-1980 arasını irdelediği ‘günce çalışması ‘KAFA TUTAN GÜNLER serisinin üçüncü cildidir. Daha önce yayınlanan birinci ve ikinci ciltler 68 Kuşağının ‘Yerüstü ve Yeraltı kavgasını anlatıyordu. Bu günce ise 78 Kuşağının ‘çileli-gerçekçi kavgasını gün yüzüne çıkarıyor. Yazarın diline uyalım ve kitabın girişinde, köktenci devrimci bir direniş kültürü yaratan 68 Kuşağı ile 78 Kuşağının karşılaştırılmasının yapıldığı bölümden bir yorum aktaralım: 1968 Hareketi, yeni bir ‘rüzgârdı; esti ‘alev aldı; ‘fırtınaya dönüştü, ‘yangın oldu; hem egemen sınıfları ‘yaktı, hem de ‘vadesi geldi kendini. ‘78 Hareketi, ‘yangının kendisiydi; ‘alev almaya gereksinimi yoktu zaten kendisi ‘alevdi: Ancak 12 Eylül 1980de daha ‘vadesi gelmeden, ‘üflenince sönüverdi.1968 Hareketi, devrimi, ulaşılması ‘olanaksız yerden ‘ayağa indirdi: Herkes ‘ayağını denk almalıydı; işte devrim geliyordu. Geriye bakıldığında yüzyıllar içine uzanıyor gözüküyordu; ileriye bakıldığında ise birkaç ay, birkaç yıl içinde gerçekleştirilecek devrim vardı: Çok değil, yakın gelecekte devlet olmayacak, mülkiyet ve para ortadan kalkacaktı. ‘68li, bilincinin ‘karşılığını yaşamın kendisinde bulamayınca ‘lanet olsun, halk onları anlamıyordu. Seçeneksiz tasarımlarını ‘inanç durumuna dönüştürdü: Ne var ki diyalektiğin yasaları inançtan ‘bağımsız çalıştığından ‘68liyi ‘açığa düşürdü. O zaman ‘düşünü gerçekleştirebilmek için ‘68li; ‘geleneksel aydınların ‘yukarıdan aşağıya davranma, düşmanı içten ele geçirm... tümünü göster