Marksizm ve Ahlak

Amaçlar araçları haklı çıkarır mı? Yüceltilen davalar uğruna yapılan her şey hoşgörülebilir mi? Özgürlük, adalet ve haklar soyut; tarihsel zorunluluk ile sınıf mücadelesi ise somut kavramlar mıdır? Vicdan, onur ve insanca gibi kavramlar, entelektüel yani küçük burjuva idealist önyargıları yansıtan zayıflıklar mıdır? Peki, Marksizmin ahlak hakkında söyleecek bir sözü var mıdır ve eğer varsa ahlakın sınıf mücadelesi içindeki yeri neresidir? Marksistlerin iktidarla ilişkileri neden sorunlu bir geçmişe sahiptir? Steven Lukes, bu kitapta, Marxın ve Engelsin kurup haleflerinin geliştirdiği bir teori olarak Marksizmin tarihi boyunca bir gezinti yaparken onun ahlâka karşı olarak paradoksal görünen tutumunu ve genelde adalet ile haklar kavramına, özelde insan haklarına yaklaşımını irdelemektedir.Lukes, örneğin, Marxın ve Engelsin yazılarının hem ahlâki yargılarla dolu olduğuna hem de yine aynı yazılarda ahlâkın oldukça hafife alınıp, ideolojinin yanında bir üvey evlat muamelesi gördüğüne işaret etmektedir. Ahlâkın küçüksenmesinin Marksizmin sonraki takipçileri tarafından daha çok benimsenmesi, sonunda keyfi tutuklama ve yargılamalardan toplu sürgün ve katliamlara kadar bir dizi pratik kirliliğin sineye çekilip savunulmasına yol açmış; bunlar da sosyalist ve komnist hareketin ahlak sicilinde temizlenmeyecek lekelere dönüşmüştür. Oysa, Lukesun da özellikle vuruladığı gibi, Marxın bütün ömrü sivil toplumun veya somut haliyle kapitalizmin normlarına dönüşen ahlâki giysileri reddederken, özgürlük ahlâkını, eşitliği ve çeşitli özel hakları kararlılıkla savunmakla geçmiştir.Esas sorunu, herhalde, tarihsel zorunluluğu ifade eden fi tarihinde gerçekleşecek amaçla, parik eylemin bugünkü araçları arasındaki gerilimin yarattığı paradokslarda aramak gerekir.Nedenleri ne olursa olsun, Marksizmin takipçilerinin Ne yapmalı? sorusuna verdikleri kestirme cevap ve pratiklerle gelinen yer ortada: İktidar güdümlü pratikler yüzünden ikna ediciliğini büyük oranda yitirmiş bir sol! Artık Ne yapılmalı?nın uzun ve dolambaçlı yolunda, kendini bugünde somutlaştıran bir sosyalist hayat tarzının ilkelerini tartışmayı denemek zamanı geldi: Bu da mümkün!...Günümüz (dünün ya da yarının değil!) muhalifinin, bir başka hayat tarzını inşa ettiği oranda düzen dışına çıkabileceğini ve gerçekten devrimleşebileceğini; iktidar arzusu ile etik tavır arasındaki gerilimi her hissedişinde, kendini ille de iktidar tutkusuna kaptırmadan, etikten (ve gerekirse yenilgiden) yana saf tutma bilgeliğiyle var olabileceğini düşünenler için...

Amaçlar araçları haklı çıkarır mı? Yüceltilen davalar uğruna yapılan her şey hoşgörülebilir mi? Özgürlük, adalet ve haklar soyut; tarihsel zorunluluk ile sınıf mücadelesi ise somut kavramlar mıdır? Vicdan, onur ve insanca gibi kavramlar, entelektüel yani küçük burjuva idealist önyargıları yansıtan zayıflıklar mıdır? Peki, Marksizmin ahlak hakkında söyleecek bir sözü var mıdır ve eğer varsa ahlakın sınıf mücadelesi içindeki yeri neresidir? Marksistlerin iktidarla ilişkileri neden sorunlu bir geçmişe sahiptir? Steven Lukes, bu kitapta, Marxın ve Engelsin kurup haleflerinin geliştirdiği bir teori olarak Marksizmin tarihi boyunca bir gezinti yaparken onun ahlâka karşı olarak paradoksal görünen tutumunu ve genelde adalet ile haklar kavramına, özelde insan haklarına yaklaşımını irdelemektedir.Lukes, örneğin, Marxın ve Engelsin yazılarının hem ahlâki yargılarla dolu olduğuna hem de yine aynı yazılarda ahlâkın oldukça hafife alınıp, ideolojinin yanında bir üvey evlat muamelesi gördüğüne işaret etmektedir. Ahlâkın küçüksenmesinin Marksizmin sonraki takipçileri tarafından daha çok benimsenmesi, sonunda keyfi tutuklama ve yargılamalardan toplu sürgün ve katliamlara kadar bir dizi pratik kirliliğin sineye çekilip savunulmasına yol açmış; bunlar da sosyalist ve komnist hareketin ahlak sicilinde temizlenmeyecek lekelere dönüşmüştür. Oysa, Lukesun da özellikle vuruladığı gibi, Marxın bütün ömrü sivil toplumun veya somut haliyle kapitalizmin normlarına dönüşen ahlâki giysileri reddederken, ö... tümünü göster