Modern İç Denetim

Fi­nan­sal kriz­ler ve tek­no­lo­ji da­hil ol­mak üze­re pek çok fak­tör­den di­rekt ola­rak et­ki­le­nen iç de­ne­ti­min hem fa­ali­yet ala­nı hem de iç de­net­çi­le­rin ni­te­lik­le­ri za­man­la bü­yük de­ği­şim­ler ge­çir­miş­tir. 2000li yıl­la­rı­na ba­şın­da ya­şa­nan şir­ket if­las­la­rı ba­ğım­sız de­ne­tim-iç de­ne­tim iliş­ki­si­ni bü­yük öl­çek­te de­ğiş­tir­miş­tir. Bu sü­reç­te Ame­ri­kada ka­bul edi­len Sar­ba­nes-Ox­ley ya­sa­sı iç de­ne­tim mes­le­ği üze­rin­de­ki ba­ğım­sız de­ne­tim et­ki­si­ni azalt­mış ve iç de­ne­ti­min et­kin­li­ği art­mış­tır.
İç de­ne­tim mes­le­ği­nin ge­li­şi­min­de ve say­gın­lı­ğı­nın art­ma­sın­da Ulus­la­ra­ra­sı İç De­ne­tim Ens­ti­tü­sünün ku­rul­ma­sı­nın ve Ens­ti­tü ta­ra­fın­dan stan­dart­lar ve reh­ber­ler ya­yın­lan­ma­sı­nın, ser­ti­fi­ka prog­ram­la­rı ve kon­fe­rans­lar dü­zen­len­me­si­nin ve iç de­ne­tim araş­tır­ma grup­la­rı ku­rul­ma­sı­nın et­ki­le­ri bü­yük­tür. Tür­ki­yede de Tür­ki­ye İç De­ne­tim Ens­ti­tü­sünün kat­kı­la­rı bu alan­da­ki göz ar­dı edi­le­mez. Tür­ki­yede iç de­ne­tim ala­nın­da ya­pı­lan teo­rik ya­yın­lar ve Av­ru­pa Bir­li­ği üye­lik mü­za­ke­re­le­ri çer­çe­ve­sin­de kat edi­len aşa­ma­lar iç de­ne­ti­min ulus­la­ra­ra­sı uy­gu­la­ma­ya ya­kın­laş­ma­sı­nı sağ­la­mış­tır. Bü­tün bu önem­li ge­liş­me­le­re rağ­men, de­ne­tim ko­nu­sun­da ül­ke­miz­de ye­te­ri ka­dar ya­yı­nın ol­ma­dı­ğı söy­le­ne­bi­lir. Genç bir aka­de­mis­yen ola­rak bu ko­nu­da ça­lış­ma­ya ka­rar­lı olan Dr. Da­vut Peh­li­van­lı, bü­yük bir ek­sik­li­ği dol­du­ra­cak bu ki­ta­bı ha­zır­la­mış­tır.
Sa­de­ce ulu­sal ko­nu­la­ra de­ğil, ulus­la­ra­ra­sı ko­nu­la­ra da de­ği­ne­rek; özel­lik­le iç de­ne­tim ko­nu­la­rı ağır­lık­lı ol­mak üze­re, risk yö­ne­ti­mi, ulus­la­ra­ra­sı iç de­ne­tim stan­dart­la­rı ya­nın­da, mes­le­ğe ha­zır­lık­ta önem­li bir aşa­ma olan iç de­ne­tim ser­ti­fi­ka sı­na­vı­na yö­ne­lik test­le­ri de ki­ta­bı­na al­mış­tır.

Fi­nan­sal kriz­ler ve tek­no­lo­ji da­hil ol­mak üze­re pek çok fak­tör­den di­rekt ola­rak et­ki­le­nen iç de­ne­ti­min hem fa­ali­yet ala­nı hem de iç de­net­çi­le­rin ni­te­lik­le­ri za­man­la bü­yük de­ği­şim­ler ge­çir­miş­tir. 2000li yıl­la­rı­na ba­şın­da ya­şa­nan şir­ket if­las­la­rı ba­ğım­sız de­ne­tim-iç de­ne­tim iliş­ki­si­ni bü­yük öl­çek­te de­ğiş­tir­miş­tir. Bu sü­reç­te Ame­ri­kada ka­bul edi­len Sar­ba­nes-Ox­ley ya­sa­sı iç de­ne­tim mes­le­ği üze­rin­de­ki ba­ğım­sız de­ne­tim et­ki­si­ni azalt­mış ve iç de­ne­ti­min et­kin­li­ği art­mış­tır.
İç de­ne­tim mes­le­ği­nin ge­li­şi­min­de ve say­gın­lı­ğı­nın art­ma­sın­da Ulus­la­ra­ra­sı İç De­ne­tim Ens­ti­tü­sünün ku­rul­ma­sı­nın ve Ens­ti­tü ta­ra­fın­dan stan­dart­lar ve reh­ber­ler ya­yın­lan­ma­sı­nın, ser­ti­fi­ka prog­ram­la­rı ve kon­fe­rans­lar dü­zen­len­me­si­nin ve iç de­ne­tim araş­tır­ma grup­la­rı ku­rul­ma­sı­nın et­ki­le­ri bü­yük­tür. Tür­ki­yede de Tür­ki­ye İç De­ne­tim Ens­ti­tü­sünün kat­kı­la­rı bu alan­da­ki göz ar­dı edi­le­mez. Tür­ki­yede iç de­ne­tim ala­nın­da ya­pı­lan teo­rik ya­yın­lar ve Av­ru­pa Bir­li­ği üye­lik mü­za­ke­re­le­ri çer­çe­ve­sin­de kat edi­len aşa­ma­lar iç de­ne­ti­min ulus­la­ra­ra­sı uy­gu­la­ma­ya ya­kın­laş­ma­sı­nı sağ­la­mış­tır. Bü­tün bu önem­li ge­liş­me­le­re rağ­men, de­ne­tim ko­nu­sun­da ül­ke­miz­de ye­te­ri ka­dar ya­yı­nın ol­ma­dı­ğı söy­le­ne­bi­lir. Genç bir aka­de­mis­yen ola­rak bu ko­nu­da ça­lış­ma­ya ka­rar­lı olan Dr. Da­vut Peh... tümünü göster