Ömer Hayyam

Ömer Hayyam üzerine yazılmış az sayıdaki kitaptan biridir.
Kitabın orjinal adı omar khayyam, a lifedır. Hayyam üzerine çok fazla sayıda kitap olmamasıyla birlikte kesin bilgilerin de olmamasından dolayı yazar kitabın büyük bölümünü kendi hayal gücüne göre şekillendirmiştir. zira yazarın "kitap üzerine" kısmında yazdığı: "bu kitap, hayyam üzerine çeşitli kaynaklardan edinilen bilgiler yardımıyla yazılmış bi hayat hikayesidir.

Okumayın, okutmayın. Her köşe başında bir hatunla sevişen yani devamlı cenabet gezen bir Hayyam karakteri var. Oysa Hayyam dini ve fenni çalışmaları ile meşhur zamanının muteber bir şahsiyeti idi...

Ömer Hayyam hakkında yazılı kaynakların azlığına rağmen yazar hayat hikayesini oldukça akıcı bir şekilde dile getirmiş.Hayyam'ın yanında o dönemde yaşayan Hasan Sabbah,Nizam-ı Mülk,Melikşah ve Gazali'de kitaba konu olmuş.

Ana karakter Ömer Hayyam'ın hayatına, kendi kurduğu gözlemevindeki bilimsel çalışmalarına odaklanan tarihsel bir roman. Hayyam'ın yanı sıra Nizamülmülk, Sultan Melikşah, Hasan Sabbah, İmam Gazali ve Rükneddin gibi şahsiyetler de var romanda.

Her ne kadar Amin Maalouf'un 'Semerkant' adlı romanında da Ömer Hayyam ve Hasan Sabbah münasebetine dair bir kurgu yapılmış da olsa, bu iki tarihsel şahsiyetin gerçekte aynı ortamda bulunup bulunmadığı bir muamma. Kitabın sonundaki notlarda Harold Lamb de aynı hususa dikkat çekmiş. Yalnız Hayyam'ın Melikşah, Nizamülmülk ve Gazali ile olan bağlantısı tarihsel bir bilgi.

Romanın bence en dikkat çekici kısmı, Hayyam ve Gazali arasında geçen ilim/din, akıl/vahiy tartışması. İslam toplumlarının akılcılık ve felsefeyle bağını tümüyle kopardığı kırılma anı sanırım burası. Büyük Selçuklu'dan sonra Endülüs Emevileri birkaç yüzyıl daha (Misal İbn Haldun) sıkı filozoflar yetiştirmeye devam etse de, İmam Gazali'nin katı dogmatizmi maalesef zaman içinde tüm İslam coğrafyasında tek doğru haline gelmiş. Ortadoğu'nun akıldan yoksunluğu bu dönemlerde başlamış.

çevirmen Ömer rıza DOĞRUL'un önsözde belirttiği gibi Lamb Hayyamı iyi anlayamamış Hayyamı ben daha iyi anlatırım diyerek orjinal hikayeye sadık kalmayıp kendi hikayesinden gitmesi haricinde okunabilir bir roman.

Yasmi'nin Hayyam'a olan aşkı ve Hayyam'ın Yasmi'ye olan aşkı. Hayyam'ın aşkını bulmak için gitmediği yer başvurmadığı kimse kalmamıştı ve bulduğunda ise amansız hastalık olan vereme yenik düşmüştü. Hayyam'ın kendisini Yıldız Evine kapatıp yeni bir takvim üzerine çalışması ve yüzyıllardır kullanılan takvimin hatalı olduğunu ispatlayıp yeni takvimi çıkarması. Kitapta Ömer Hayyam'ın ilim ile ilgili yaptığı şeylere de denk gelip şaşıracaksınız.

Kitapta Ömer Hayyam'ın hikayesini bekliyordum sadece ama bir anda Hasan Sabbah çıktı karşıma ve daha çok etkiledi beni. Sonra birden kayboldu sayfalarca ilerlememe rağmen iz yoktu Hasan Sabbah'tan sadece bir ipucu. Ve sonlara doğru artık Ömer Hayyam Alamut kalesinde Hasan Sabbah'ın yanında. Güzel sürükleyici bir kitap kesinlikle tavsiye ederim.