Osmanlı’dan Günümüze Eğitim Tarihi

Osmanlı Devletinin son 80 yılında bir kurum çatısı altında hizmet veren Maarif Nezareti için kapsamlı bir tarih yazımına gerek duyulmadığı gibi, yine yine bir 80 yıllık geçmişi olan Milli Eğitim Bakanlığnın da bu konuda ciddi bir girişimi olmamıştır. Türkiyede eğitimin Osmanlıdan günümüze kadar geçirdiği aşamalar; medrese eğitiminden modern eğitim kurumlarına geçiş, okullaşmayla ilgili bilginin yeni kuşaklara aktarılması ve bu toplumsal süreç içinde biçimlenen eğitimin amaçları, ilkeleri ve felsefesi, yüzlerce yıl bu topraklarda yaşaya geldiğimiz eğitim serüvenimizin sonucunda biçimlenerek, bugüne gelmiştir. Bu nedenle eğitim tarihimizi bilmek, bu tarihin değişik dönemlerinde denediğimiz metodları öğrenmek, Batılılaşmadan beklentilerimizle birlikte neden bir türlü toplumsal yapımıza özgü bir eğitim sistemi oluşturamadığımıza ilişkin cevapların da ipuçlarını verecektir. İşte yıllarını Türk eğitimine hizmet ederek vermiş Necdet Sakaoğlunun Osmanlıdan Günümüze Eğitim Tarihi adlı bu yapıtı; Türklerde ve İslamiyette eğitime yönelik ilk adımlardan başlayarak, Osmanlı Devletinde medrese eğitiminin örgütlenmesini, eğitimdeki bu ilk Batılılaşma çabalarını, Tanzimat dönemindeki eğitimin özelliklerini, II. Abdülhamid ve Meşrutiyetle birlikte Osmanlı Maarifinin sonunu, Milli Mücadele yıllarındaki çabalarını, Cumhuriyetle birlikte milli ve laik eğitime geçişi, tevhid-i tedrisat yasasıyla başlayan yeni dönemi, Mustafa Kemal Atatürk ve İsmet İnönü dönemlerindeki eğitim politikalarını, Mustafa Necatilili ve Hasan-Ali Yücelli yılları, Harf Devrimini, Millet Mekteplerini, Halkevlerini, Köy Enstitülerini, Demokrat Partinin eğitim Uygulamalarıyla birlikte günümüze kadar gelen eğitim faaliyetlerini tüm ayrıntılarıyla incelemektedir. Büyük bir çoğunluğu bugüne kadar basılmamış yüzlerce fotoğrafın yanısıra eğitime ve eğitim tarihine ilişkin belgelerin de bulunduğu kitapta, önde gelen eğitimcilerimizin biyografileri, Maarif Nazırları ve Milli Eğitim Bakanları, Eğitim gazette ve dergileri, eğitim belgeleri, Türk eğitim tarihi kronolojisi ve ayrıntılı birkaynakçanın yanısıra eğitim istatistikleriyle oluşturulmuş özgün tablolar da yer almaktadır. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, Necdet Sakaoğlunun yılların ürünü olan geniş kapsamlı bu çalışmasını yayımlarken, eğitimimiz için de önemli bir görevi yerine getirdiği inancındadır.

Osmanlı Devletinin son 80 yılında bir kurum çatısı altında hizmet veren Maarif Nezareti için kapsamlı bir tarih yazımına gerek duyulmadığı gibi, yine yine bir 80 yıllık geçmişi olan Milli Eğitim Bakanlığnın da bu konuda ciddi bir girişimi olmamıştır. Türkiyede eğitimin Osmanlıdan günümüze kadar geçirdiği aşamalar; medrese eğitiminden modern eğitim kurumlarına geçiş, okullaşmayla ilgili bilginin yeni kuşaklara aktarılması ve bu toplumsal süreç içinde biçimlenen eğitimin amaçları, ilkeleri ve felsefesi, yüzlerce yıl bu topraklarda yaşaya geldiğimiz eğitim serüvenimizin sonucunda biçimlenerek, bugüne gelmiştir. Bu nedenle eğitim tarihimizi bilmek, bu tarihin değişik dönemlerinde denediğimiz metodları öğrenmek, Batılılaşmadan beklentilerimizle birlikte neden bir türlü toplumsal yapımıza özgü bir eğitim sistemi oluşturamadığımıza ilişkin cevapların da ipuçlarını verecektir. İşte yıllarını Türk eğitimine hizmet ederek vermiş Necdet Sakaoğlunun Osmanlıdan Günümüze Eğitim Tarihi adlı bu yapıtı; Türklerde ve İslamiyette eğitime yönelik ilk adımlardan başlayarak, Osmanlı Devletinde medrese eğitiminin örgütlenmesini, eğitimdeki bu ilk Batılılaşma çabalarını, Tanzimat dönemindeki eğitimin özelliklerini, II. Abdülhamid ve Meşrutiyetle birlikte Osmanlı Maarifinin sonunu, Milli Mücadele yıllarındaki çabalarını, Cumhuriyetle birlikte milli ve laik eğitime geçişi, tevhid-i tedrisat yasasıyla başlayan yeni dönemi, Mustafa Kemal Atatürk ve İsmet İnönü dönemlerindeki eğitim politikalarını, Musta... tümünü göster