Tepegöz, Oedipus, Bodoncar: Moğolların Gizli Tarihi'ndeki Efsanevi Unsurlar

Roger Finch’in mukayeseli mitoloji konusunda ufuk açıcı bir makalesine dayanan kitap, Cengiz Han’ın yükselişi ve Moğol imparatorluğunun kuruluşuyla ilgili temel metin olan Moğolların Gizli Tarihi’ndeki üç efsanevi motifin, “mucizevi doğum”, “terk edilen bebek” ve “vahşi çocuk” mitemlerinin Avrasya kıtasının iki ucu arasındaki seyrini ele alıyor. Bu çalışmasında Finch, Altaylardan İrlanda anlatılarına, Türk, Çin, Kore ve Tibet türeyiş efsanelerinden Yukagir ve Nartlara, Buddhizm, Zerdüştlük ve Hıristiyanlığın doğuş öykülerinden Yunan ve Roma mitlerinde de benzerlerini gördüğümüz motifler aracılığıyla kıta boyunca uzanan benzerliklerin izini sürerek özgün bir sonuca da varıyor. Böylece, bu geniş coğrafyada ortaklaşarak dönüşen anlatıların kaynağı olarak, en doğuda yaşadıkları hâlde konuştukları dil açısından Hint-Avrupa dil grubunun batı koluna dâhil edilen Toharları işaret ediyor. Dilleri İtalyanca ve Keltçeyle benzeşen bu halkın, Avrupa’nın batısından Tarım Havzası’nın kuzeydoğusuna uzanan yolculukları boyunca en gözde arketipleri taşımalarının ayrıntılandırılması gereken öyküsü için ilham verici bir başlangıç…

Roger Finch’in mukayeseli mitoloji konusunda ufuk açıcı bir makalesine dayanan kitap, Cengiz Han’ın yükselişi ve Moğol imparatorluğunun kuruluşuyla ilgili temel metin olan Moğolların Gizli Tarihi’ndeki üç efsanevi motifin, “mucizevi doğum”, “terk edilen bebek” ve “vahşi çocuk” mitemlerinin Avrasya kıtasının iki ucu arasındaki seyrini ele alıyor. Bu çalışmasında Finch, Altaylardan İrlanda anlatılarına, Türk, Çin, Kore ve Tibet türeyiş efsanelerinden Yukagir ve Nartlara, Buddhizm, Zerdüştlük ve Hıristiyanlığın doğuş öykülerinden Yunan ve Roma mitlerinde de benzerlerini gördüğümüz motifler aracılığıyla kıta boyunca uzanan benzerliklerin izini sürerek özgün bir sonuca da varıyor. Böylece, bu geniş coğrafyada ortaklaşarak dönüşen anlatıların kaynağı olarak, en doğuda yaşadıkları hâlde konuştukları dil açısından Hint-Avrupa dil grubunun batı koluna dâhil edilen Toharları işaret ediyor. Dilleri İtalyanca ve Keltçeyle benzeşen bu halkın, Avrupa’nın batısından Tarım Havzası’nın kuzeydoğusuna uzanan yolculukları boyunca en gözde arketipleri taşımalarının ayrıntılandırılması gereken öyküsü için ilham verici bir başlangıç…