Trabzon Şehrinin İslamlaşması ve Türkleşmesi 1461 - 1583

Heath W. Lowry'nin bu kitabında bir kent demografi tarihi çalışması sergilenmektedir. Trabzon Şehri özelinde kente ait 1486, 1523, 1553 ve 1583 tarihli tahrir defterleri incelenerek; Osmanlı tahrir defterlerinin böyle bir çalışmada kaynak olarak nasıl kullanılabileceği adeta adım adım izletiliyor. Onbirinci yüzyıl Anadolu'sunun büyük ölçüde Hıristiyan olan ve yine büyük ölçüde Rumca konuşan nüfusunun, on altıncı yüzyılda neredeyse tamamı Müslüman ve büyük ölçüde Türkçe konuşan bir nüfusa nasıl dönüştüğü sorusuna cevap aranıyor. Yazar en büyük eksikliğin, İslamlaştırma süreçlerinin etkisinin yeterli vaka etütleriyle desteklenerek incelenmemiş olması olduğunu belirtiyor. Şehrin fethinden altmış ila yüz yirmi yıl sonra büyük sayılarda Hıristiyan’ın İslamiyet’e döndürüldüğü sonucuna varıyor. Ancak, tahrir defterlerinin şehir demografik tarihi için, nedenlerini de belirterek, sorunsuz olmayan kaynaklar olduğunu, bu tür kaynaklarla sayısal açıdan çalışmak isteyenlerin varacakları sonuçların kesin olmadığını daha baştan kabul etmiş olduklarını da belirtmeden edemiyor.

Heath W. Lowry'nin bu kitabında bir kent demografi tarihi çalışması sergilenmektedir. Trabzon Şehri özelinde kente ait 1486, 1523, 1553 ve 1583 tarihli tahrir defterleri incelenerek; Osmanlı tahrir defterlerinin böyle bir çalışmada kaynak olarak nasıl kullanılabileceği adeta adım adım izletiliyor. Onbirinci yüzyıl Anadolu'sunun büyük ölçüde Hıristiyan olan ve yine büyük ölçüde Rumca konuşan nüfusunun, on altıncı yüzyılda neredeyse tamamı Müslüman ve büyük ölçüde Türkçe konuşan bir nüfusa nasıl dönüştüğü sorusuna cevap aranıyor. Yazar en büyük eksikliğin, İslamlaştırma süreçlerinin etkisinin yeterli vaka etütleriyle desteklenerek incelenmemiş olması olduğunu belirtiyor. Şehrin fethinden altmış ila yüz yirmi yıl sonra büyük sayılarda Hıristiyan’ın İslamiyet’e döndürüldüğü sonucuna varıyor. Ancak, tahrir defterlerinin şehir demografik tarihi için, nedenlerini de belirterek, sorunsuz olmayan kaynaklar olduğunu, bu tür kaynaklarla sayısal açıdan çalışmak isteyenlerin varacakları sonuçların kesin olmadığını daha baştan kabul etmiş olduklarını da belirtmeden edemiyor.