Öfkemle mizahın yer değiştirmesi için sayfalarını ara ara çevirip tekrar tekrar okuduğum başucu kitaplarımdan biridir. Bende güçlü bir yatıştırıcı etkisi olduğu kesin. 18. yy da yaşamış aydınlanma döneminin bir yazarı olan Christoph Martin'in o dönemi oluşturan toplumun ve karakterinin üzerine mizahi bir biçimde yazdıkları bugün için hâlâ geçerli. Ne ülkeleri belirleyen sınırlar, ne insanları birbirinden ayıran diller, ne de bir gıdım erdemliliği sağlayamayan dinler; dünyanın her yerindeki insan ve davranışlarını seyrettirmek için okuyucuyu göğün yukarısına çeken ve onları (Abderalıları) okuyucuya karikatürize ederek yukarıdan seyrettiren çok güzel bir yapıt. Ne zaman elime alsam bu kitabı bilgeler, Abderalılar, eşek ve gölgesi davası ile vıraklayan kurbağalar çemberinde yatışarak tedavi olur, çıkarım. Henüz kitabın kendisiyle tanışmamış okur severlere tavsiye ederim.