Kiralık Konak

Lisedeki yazılı sınavlarda yazar - eser eşleştirmelerinden aşina olduğumuz, konusunu da "yanlış batılılaşma" diye geçiştiriverdiğimiz ama bundan çok daha fazlası olan roman. Dönem insanının psikolojisi, kayıtsızlığı, ufacık bir alanda bile insanların ne kadar da birbirinden farklılaştığı, mezhep genişlemesi diye de tabir edebileceğimiz yeni adet ve eğlencelere eski ve yeni insanların tavrı, tutumu ve daha bir sürü insanda hem ilgi, hem endişe uyandırabilecek durumlar anlatılmış. Konağın sahibi ve ahalinin babası, büyükbabası Naim efendinin bu yeni dönem içerisindeki dramatik durumunu şu sözler çok güzel anlatmış:

"Asrın tepkileri onu ite ite evvela şehirden konağın içine, sonra konağın içinden bu odaya sürükleyip tıkmıştır. Buradan ötesi, biliyordu ki, artık yoktur ve sevince yakın bir hisle biliyordu ki, buranın ötesi ahiret denilen sessiz ve ilahi alemin ilk merhalesidir."