Elveda Rumeli Merhaba Rumeli

Rumeli, Osmanlı Avrupası’nda kalan topraklara verilen genel bir isim. Türkiye toplumunun hafızasında Rumeli, bir zamanlar elden çıkmış ve zorunlu olarak “elveda” denilmek durumunda kalınmış bir mazinin hazin mekânıdır. Tarihsel süreç içinde Balkanlar, Anadolu’nun bahçesi ve sürekli gidip-geldiği komşusudur. Nasıl ki bir insan bahçesine, sürekli gidip-geldiği komşusuna sırtını dönemezse, Anadolu ve Balkanlar da birbirine “elveda” diyemez. İçinde bulunduğumuz 2012-2013 yılları, Türkiye başta olmak üzere Balkan ülkelerinin tamamında Balkan Savaşları’nın 100. yılı olması sebebiyle, bir Balkan tarihi sempozyumları şölenine dönüştü. Bu sempozyumlarda edinilen izlenim; Balkan Savaşları’nın üzerinden yüz yıl geçmiş olmasının etkisiyle birlikte, bütün taraflarca yaşananların daha soğukkanlılıkla değerlendirildiğidir. Bu durumu Balkanlar’ın ve Anadolu’nun birbirlerine yeniden “merhaba” dedikleri şeklinde yorumlamak da mümkündür. Bu çalışma, 2009’dan itibaren Türkiye ve Türkiye dışında Balkan tarihiyle ilgili uluslararası sempozyumlara sunulan beş bildiri ve bir makale ile bir gazete yazısının tekrar gözden geçirilerek yayına hazırlanmasından ibarettir. Dört bölümden oluşan kitabın ilk bölümünde “Balkanlar’da Osmanlı Mirasını Yeniden Düşünmek: Yunanistan Örneği”; ikinci bölümünde “20. Yüzyıl Başlarında Balkanlar’dan Bir Ses: Kâinat Gazetesi” ve “19. Yüzyılın Son Çeyreğinde Selanik’in Toplumsal Yapısında Değişim”; üçüncü bölümünde “1923 Türk-Yunan Zorunlu Nüfus Göçü ‘Mübadele’ Üzerine Bir Değerlendirme” ve “Zorunlu Bir Göç Hikayesi Olarak ‘Mübadele’ Üzerine Bazı Düşünceler”; dördüncü ve son bölümünde ise “Türk-Yunan İlişkilerinde Mütekabiliyetten Karşılıklı İşbirliğine Geçişte Mübadele ve Mübadillerin Rolü” ile “Rumeli Muhacirlerinin Kendine Yapılanları Unutmasının Nedenleri Ne Olabilir?” başlıklı bildiri ve makaleler yer alıyor. İsmail Arslan, halen Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi Tarih Eğitimi Anabilim Dalı’nda öğretim üyesi. Akademik ilgi alanı 19. yüzyıl Balkan tarihi, Osmanlı sosyo-ekonomik tarihi ve yerel tarih olan Arslan’ın, Selanik’in Gölgesinde Bir Sancak: Drama (1864-1913) adlı bir kitabı var.

Rumeli, Osmanlı Avrupası’nda kalan topraklara verilen genel bir isim. Türkiye toplumunun hafızasında Rumeli, bir zamanlar elden çıkmış ve zorunlu olarak “elveda” denilmek durumunda kalınmış bir mazinin hazin mekânıdır. Tarihsel süreç içinde Balkanlar, Anadolu’nun bahçesi ve sürekli gidip-geldiği komşusudur. Nasıl ki bir insan bahçesine, sürekli gidip-geldiği komşusuna sırtını dönemezse, Anadolu ve Balkanlar da birbirine “elveda” diyemez. İçinde bulunduğumuz 2012-2013 yılları, Türkiye başta olmak üzere Balkan ülkelerinin tamamında Balkan Savaşları’nın 100. yılı olması sebebiyle, bir Balkan tarihi sempozyumları şölenine dönüştü. Bu sempozyumlarda edinilen izlenim; Balkan Savaşları’nın üzerinden yüz yıl geçmiş olmasının etkisiyle birlikte, bütün taraflarca yaşananların daha soğukkanlılıkla değerlendirildiğidir. Bu durumu Balkanlar’ın ve Anadolu’nun birbirlerine yeniden “merhaba” dedikleri şeklinde yorumlamak da mümkündür. Bu çalışma, 2009’dan itibaren Türkiye ve Türkiye dışında Balkan tarihiyle ilgili uluslararası sempozyumlara sunulan beş bildiri ve bir makale ile bir gazete yazısının tekrar gözden geçirilerek yayına hazırlanmasından ibarettir. Dört bölümden oluşan kitabın ilk bölümünde “Balkanlar’da Osmanlı Mirasını Yeniden Düşünmek: Yunanistan Örneği”; ikinci bölümünde “20. Yüzyıl Başlarında Balkanlar’dan Bir Ses: Kâinat Gazetesi” ve “19. Yüzyılın Son Çeyreğinde Selanik’in Toplumsal Yapısında Değişim”; üçüncü bölümünde “1923 Türk-Yunan Zorunlu Nüfus Göçü ‘Mübadele’ Üzerine Bi... tümünü göster