Hatıralar Cemal Paşa

İttihak ve Terakkinin üç şefinden birisinin daha anıları. Meşrutiyetin yıldönümünde Talat ve Enver paşanın anıları ile birlikte, bir dönemi en yetkili ağızlardan öğrenme olanağı. (Tanıtım Bülteninden) 23 Ocak 1913... İttihat ve Terakkinin iktidarını pekiştiren Babıâli Baskınının ertesinde, yeni sadrazam, Cemal Paşayı başkentin asayişini sağlaması için İstanbul Muhafızı olarak görevlendirir. Cemal Paşa, 1919da yazdığı anılarını, memleketin umumi siyasetinde doğrudan doğruya etkili olmaya başladığı bu andan itibaren başlatmıştır. Hatıralar imparatorluğu yöneten üç büyük paşanın arasındaki hassas dengelere dair ipuçları sunarken, Cemal Paşanın baş aktörü olduğu pek çok tarihi olayı ilk ağızdan anlatıyor: Fransızlar ve Almanlarla ittifak çabaları, nüfus mübadelesi düşüncesinin doğuşu, I. Dünya Savaşına giriş, Gazze savunması, Arap isyanı, Suriye ve Filistinin işgali... Cemal Paşa (1872-1922) 1895te Harp Akademilerini bitirerek orduya katıldı. 1899da Selanikte, geleceğin Talât Paşası ile birlikte İttihat ve Terakkinin temellerini attı. Meşrutiyetin ilanında İstanbula giden İttihat ve Terakki heyetine katıldı. 1909da Adana valisi oldu. Balkan Savaşında cephede görev yaptı. 1913te kurulan İttihat ve Terakki hükümetinde, önce İstanbul Muhafızı, ardından da nafia (bayındırlık) ve bahriye nazırı oldu. Osmanlı-Fransız ittifakı için yaptığı girişimler sonuçsuz kaldı. I. Dünya Savaşında Suriye ve Filistinin güvenliğini sağlamak için yörede görevlendirildi. Onun komutası altında Mısırın işgali için düzenlenen Kanal Harekatları sonuçsuz kaldı. Yörenin İngiliz ve Fransız işgaline uğraması üzerine görevden alındı. Mondros Mütarekesinin ardından hükümet ve parti arkadaşlarıyla birlikte ülkeden ayrıldı. Almanya üzerinden, İngilizlerle mücadelede destek vermek üzere Afganistana geçti. Yöredeki dengelerin değişmesi üzerine Tiflise gitti. Burada Anadoluya geçmek için çalışırken, 21 Temmuz 1922de iki Ermeni komitacının düzenlediği suikastte hayatını kaybetti; Erzurumda Karskapısı Şehitliğine defnedildi.

İttihak ve Terakkinin üç şefinden birisinin daha anıları. Meşrutiyetin yıldönümünde Talat ve Enver paşanın anıları ile birlikte, bir dönemi en yetkili ağızlardan öğrenme olanağı. (Tanıtım Bülteninden) 23 Ocak 1913... İttihat ve Terakkinin iktidarını pekiştiren Babıâli Baskınının ertesinde, yeni sadrazam, Cemal Paşayı başkentin asayişini sağlaması için İstanbul Muhafızı olarak görevlendirir. Cemal Paşa, 1919da yazdığı anılarını, memleketin umumi siyasetinde doğrudan doğruya etkili olmaya başladığı bu andan itibaren başlatmıştır. Hatıralar imparatorluğu yöneten üç büyük paşanın arasındaki hassas dengelere dair ipuçları sunarken, Cemal Paşanın baş aktörü olduğu pek çok tarihi olayı ilk ağızdan anlatıyor: Fransızlar ve Almanlarla ittifak çabaları, nüfus mübadelesi düşüncesinin doğuşu, I. Dünya Savaşına giriş, Gazze savunması, Arap isyanı, Suriye ve Filistinin işgali... Cemal Paşa (1872-1922) 1895te Harp Akademilerini bitirerek orduya katıldı. 1899da Selanikte, geleceğin Talât Paşası ile birlikte İttihat ve Terakkinin temellerini attı. Meşrutiyetin ilanında İstanbula giden İttihat ve Terakki heyetine katıldı. 1909da Adana valisi oldu. Balkan Savaşında cephede görev yaptı. 1913te kurulan İttihat ve Terakki hükümetinde, önce İstanbul Muhafızı, ardından da nafia (bayındırlık) ve bahriye nazırı oldu. Osmanlı-Fransız ittifakı için yaptığı girişimler sonuçsuz kaldı. I. Dünya Savaşında Suriye ve Filistinin güvenliğini sağlamak için yörede görevlendirildi. Onun komutası altında Mısırın iş... tümünü göster