Siyah Kuğu Olasılıksız Görünenin Etkisi

Siyah Kuğu, olasılıksız görünen ve üç temel özelliği olan bir olaydır: Öngörülemez; çok etkilidir; gerçekleştikten sonra onu daha az rastlantısal ve daha öngörülebilir hale getiren bir açıklama uydururuz. Googleun şaşırtıcı başarısı bir siyah kuğuydu; 11 Eylül de öyle. Bankacılık ve emlak krizini öngören dünyaca ünlü risk gurusu Nassim Nicholas Taleb, dinlerin doğuşundan kişisel yaşamlarımızdaki olaylara kadar, dünyamızla ilgili hemen her şeyin altında siyah kuğular yattığını belirtiyor. Peki ama siyah kuğular olgusunu neden gerçekleştikten sonra kabul ediyoruz? Yazara göre bunun yanıtı, insanların zaten bildikleri şeylere odaklanıp, bilmediklerini hesaba katmayı ihmal etmeleri. Bu yüzden fırsatları doğru tahmin edemiyoruz; basitleştirme, sınıflandırma içgüdüsüne kapılıyor ve imkânsızı tahayyül edenleri ödüllendirmeye açık olmuyoruz. Oysa son buzul döneminden bu yana siyah kuğuların önemi gitgide artıyor. Hatta yazara göre, çevremizde önem arz eden her şey, siyah kuğu dinamiklerinin bir sonucu. Elinizdeki kitap, esprili bir dille bu dinamiklere açıklama getiriyor. Özellikle hayatını risk hesabı yaparak kazanan yatırımcılara, iş insanlarına, olayları gazete ve TVden takip edip öngörmeye çalışan sıradan insanlardan farklı olarak, yepyeni bir pencereden bakma fırsatı veriyor.

Siyah Kuğu, olasılıksız görünen ve üç temel özelliği olan bir olaydır: Öngörülemez; çok etkilidir; gerçekleştikten sonra onu daha az rastlantısal ve daha öngörülebilir hale getiren bir açıklama uydururuz. Googleun şaşırtıcı başarısı bir siyah kuğuydu; 11 Eylül de öyle. Bankacılık ve emlak krizini öngören dünyaca ünlü risk gurusu Nassim Nicholas Taleb, dinlerin doğuşundan kişisel yaşamlarımızdaki olaylara kadar, dünyamızla ilgili hemen her şeyin altında siyah kuğular yattığını belirtiyor. Peki ama siyah kuğular olgusunu neden gerçekleştikten sonra kabul ediyoruz? Yazara göre bunun yanıtı, insanların zaten bildikleri şeylere odaklanıp, bilmediklerini hesaba katmayı ihmal etmeleri. Bu yüzden fırsatları doğru tahmin edemiyoruz; basitleştirme, sınıflandırma içgüdüsüne kapılıyor ve imkânsızı tahayyül edenleri ödüllendirmeye açık olmuyoruz. Oysa son buzul döneminden bu yana siyah kuğuların önemi gitgide artıyor. Hatta yazara göre, çevremizde önem arz eden her şey, siyah kuğu dinamiklerinin bir sonucu. Elinizdeki kitap, esprili bir dille bu dinamiklere açıklama getiriyor. Özellikle hayatını risk hesabı yaparak kazanan yatırımcılara, iş insanlarına, olayları gazete ve TVden takip edip öngörmeye çalışan sıradan insanlardan farklı olarak, yepyeni bir pencereden bakma fırsatı veriyor.