Rus yazar Wasili Yan veya Yançevetskynin onüç yılda yazdığı muhteşem belgesel1. CiltÇingiz-han, Harezmşah Muhammede savaş ilan ederken sadece beş kelimelik bir mektup göndermişti: Savaşı sen istedin, istediğini alacaksın! Harezmşah Muhammed mektubu okurken elleri titremiş, dizlerinin bağı çözülmüştü. W. W. Barthold, Harezmşah Muhammedin Moğollarla İrtış sahilinde meydana gelen ilk çarpışmada gözünün korktuğunu, cesaretini kaybettiğini, bir daha onların karşısına çıkmayı göze alamadığı için koca bir imparatorluğun yıkılmasına yol açtığını belirtir. Gerçekten de öyleydi.Uluğbeyin Dört Ulus Tarihi adlı eserinde dediği gibi, Türk padişahları arasında Zaloğlu Rüstemi bile kıskandıracak kadar cengaver olan ve atının başını çevirdiği yeri kan deryasına döndüren Celaleddin Mengüberdi de Moğol kuvvetlerini ardı ardına mağlup ettikten sonra Çingiz-hana beş satırlık bir mektup göndermişti: Savaş yerini seç, orada olacağım! Çingiz-han da bu mektubu okurken elleri ayakları titremiş, bu gözüpek Türkmen yiğidini merdane bir savaşla yenemeyeceğini anlamıştı. Nitekim daha sonra Cebe-Noyonu Harezmşahı aramak için gönderirken, şöyle diyecekti: Celaleddini o gün öldürtmemekle hata ettim. O yiğit yaşadığı sürece siz Moğollara rahat uyku haram. İçinizde onunla yeke yek çarpışabilecek hiç kimse yok. Gerçi Celadeddini öldürmek Moğol ve Tatarlara nasip olmayacaktı, ama bu dev kamet Türkmen yiğidi, Malatyada dağda uyurken üzerindeki giysi ve pahalı silahlara tamah eden bir Kürt tarafından haince hançerlenecekti..Tarihi seviyorum, ama ağır akademik kitaplar arasında boğulmak istemiyorum diyenlere ısrarla tavsiye ederiz.Üç ciltlik bu belgesel romanın diğer ciltleri önümüzdeki aylarda yayınlanacaktır.
Rus yazar Wasili Yan veya Yançevetskynin onüç yılda yazdığı muhteşem belgesel1. CiltÇingiz-han, Harezmşah Muhammede savaş ilan ederken sadece beş kelimelik bir mektup göndermişti: Savaşı sen istedin, istediğini alacaksın! Harezmşah Muhammed mektubu okurken elleri titremiş, dizlerinin bağı çözülmüştü. W. W. Barthold, Harezmşah Muhammedin Moğollarla İrtış sahilinde meydana gelen ilk çarpışmada gözünün korktuğunu, cesaretini kaybettiğini, bir daha onların karşısına çıkmayı göze alamadığı için koca bir imparatorluğun yıkılmasına yol açtığını belirtir. Gerçekten de öyleydi.Uluğbeyin Dört Ulus Tarihi adlı eserinde dediği gibi, Türk padişahları arasında Zaloğlu Rüstemi bile kıskandıracak kadar cengaver olan ve atının başını çevirdiği yeri kan deryasına döndüren Celaleddin Mengüberdi de Moğol kuvvetlerini ardı ardına mağlup ettikten sonra Çingiz-hana beş satırlık bir mektup göndermişti: Savaş yerini seç, orada olacağım! Çingiz-han da bu mektubu okurken elleri ayakları titremiş, bu gözüpek Türkmen yiğidini merdane bir savaşla yenemeyeceğini anlamıştı. Nitekim daha sonra Cebe-Noyonu Harezmşahı aramak için gönderirken, şöyle diyecekti: Celaleddini o gün öldürtmemekle hata ettim. O yiğit yaşadığı sürece siz Moğollara rahat uyku haram. İçinizde onunla yeke yek çarpışabilecek hiç kimse yok. Gerçi Celadeddini öldürmek Moğol ve Tatarlara nasip olmayacaktı, ama bu dev kamet Türkmen yiğidi, Malatyada dağda uyurken üzerindeki giysi ve pahalı silahlara tamah eden bir Kürt tarafından haince hançe... tümünü göster
Güzel ama kitabın sonu 70 sayfa önesinden anlaşılıyor.