Yapraklar Evi

Türkçe çevirisinin ‘Yılın Edebiyat Olayı’ bayraklarıyla raflara düşmesi ne klişe bir abartı ne yorucu bir pazarlama balonu. Dipnot, aynı anda kullanılan farklı yazı tipleri, renklendirmeler, sayfada sağa sola dağılmış metinler... Bir kitabın fiziksel yapısını yeniden yorumlayan, denenmemiş bir edebi anlatım yolu seçen, Amerikan yazar Mark Z. Danielewski imzalı ‘Yapraklar Evi’, orijinal baskısından 18 yıl sonra Monokl etiketiyle artık Türkçede. Danielewski’ye Los Angeles’taki evinden ulaştık, gizemi hâlâ tam olarak çözülememiş yapıtını konuştuk.

Bir evin içinde bir yazarın adımlarını takip ettiğinizi düşün. Evin sabit bir krokisi, formu yok. İçi, dışından büyük bir ev burası ve her oda, her köşe sanki tuğla yerine ‘yapraklarla’ örülü; sürekli hareket halinde, geride bıraktığınız her oda kayboluyor. Amerikalı yazar Mark Z. Danielewski’nin ‘Yapraklar Evi’ bu: Hikâye içinde hikâye içinde hikâye içinde hikâye... Hangi karakter gerçek, hangisi ‘hayali ürün’ hakiki bir muamma. Tek bir gerçeği olmayan, kurmacası bol bir yapıya sahip. Gerçeği, okurun takdirine bırakıyor; her seferinde aklınızı daha da karıştıracak, kafanızda kurduğunuz kurguyu tekrar bozacak bir çomak sokmayı ihmal etmiyor.
Kitabın önce internette parça parça yayımlanıp daha sonra 2000 yılında ilk kez basıldığında kopardığı yaygaranın sebebini anlamak için kitabı elinize alıp sayfalarını hızlıca çevirmek yeterli. Bazı sayfalarında kelimler üst üste yığılmış, bazısında koca sayfada tek hece ya da paragraf niyetine tek sayfa genişliğinde bir dipnot. Yazı sütunları altüst, form yerle bir. Neredeyse tamamı algı zorlayan bir grafik oyunu ve neredeyse her hamlenin anlatılan hikâyeye ilişkin bir amacı var. Los Angeles - New York arası bir Skype buluşmasında, Los Angeles’ın alışılmadık soğuğundan şikâyet ederek ve kat kat giyinmesinden ötürü özür dileyerek başlıyor sohbetimize Danielewski.

Türkçe çevirisinin ‘Yılın Edebiyat Olayı’ bayraklarıyla raflara düşmesi ne klişe bir abartı ne yorucu bir pazarlama balonu. Dipnot, aynı anda kullanılan farklı yazı tipleri, renklendirmeler, sayfada sağa sola dağılmış metinler... Bir kitabın fiziksel yapısını yeniden yorumlayan, denenmemiş bir edebi anlatım yolu seçen, Amerikan yazar Mark Z. Danielewski imzalı ‘Yapraklar Evi’, orijinal baskısından 18 yıl sonra Monokl etiketiyle artık Türkçede. Danielewski’ye Los Angeles’taki evinden ulaştık, gizemi hâlâ tam olarak çözülememiş yapıtını konuştuk.

Bir evin içinde bir yazarın adımlarını takip ettiğinizi düşün. Evin sabit bir krokisi, formu yok. İçi, dışından büyük bir ev burası ve her oda, her köşe sanki tuğla yerine ‘yapraklarla’ örülü; sürekli hareket halinde, geride bıraktığınız her oda kayboluyor. Amerikalı yazar Mark Z. Danielewski’nin ‘Yapraklar Evi’ bu: Hikâye içinde hikâye içinde hikâye içinde hikâye... Hangi karakter gerçek, hangisi ‘hayali ürün’ hakiki bir muamma. Tek bir gerçeği olmayan, kurmacası bol bir yapıya sahip. Gerçeği, okurun takdirine bırakıyor; her seferinde aklınızı daha da karıştıracak, kafanızda kurduğunuz kurguyu tekrar bozacak bir çomak sokmayı ihmal etmiyor.
Kitabın önce internette parça parça yayımlanıp daha sonra 2000 yılında ilk kez basıldığında kopardığı yaygaranın sebebini anlamak için kitabı elinize alıp sayfalarını hızlıca çevirmek yeterli. Bazı sayfalarında kelimler üst üste yığılmış, bazısında koca sayfada tek hece ya da paragraf niyetine... tümünü göster