Dörtlükler
Ömer Hayyam, Sabahattin Eyüboğlu (Çevirmen)
En Son Değerlendirmeler
Ömer Hayyam'ın ince zekasının ürünü bu hiciv dolu rubailer herkes için aydınlatıcı bir rehber olacaktır.
"Elimde olsa dünyayı küçümserdim,
İyisine de kötüsüne de yuh çekerdim.
Daha doğrusu bu aşağılık yere,
Ne gelirdim, ne yaşardım, ne ölürdüm." (52)
Ömer Hayyam şairliğinin yanısıra iyi bir matematikçidir. Astronomi ile ilgili çalışmalar da yapmış ve celali takvimini hazirlayanlardan biridir.
Hayatı zevk, sefa , eğlence , şarap ve kadınlar ile ilgili dizelere indirgemiştir. Rubaileri de bu kavramlar üzerine kurulmuştur. Cennet , cehennem kavramlarının yalan olduğundan sık sık dem vurmuş , dini ve dini eğilimleri tiye almıştır. Alay etmiştir. Din adamlarıyla ( hacı , hoca , sofralarla ) dalga geçmiş , bunların iyi görünüp olduğu gibi görünmediklerinden söz etmiştir.
Camiye gittim,ama Allah bilir niye.
Ne namaz kılmaya,ne dua etmeye
Eskiden bir kilim aşırmıştım camiden
O eskidi gittim yenisini yürütmeye
Ben ne camiye yararim,ne havraya
Bir başka hamur benimki,başka maya
Yoksul gavur, çirkin orospu gibiyim
Ne din umrumda,ne cennet,ne dünya!
Gibi dizeleri dine bakışını ifade ediyor zaten.
Ben işin bu kısmıyla pek ilgilenmeyip edebi olarak kitaba yaklaştığımda ustaca oluşturulmuş dizeler görüyorum. Her şeyden önce bana göre , inancıma , dünyaya bakışıma göre kabul etmediğim tarzda bir inanışı olsa da , alışkanlıklari olsa da Hayyam sivri bir zekanın ürünü dizelerle çağını aşmış bir şairdir.
İçin temiz olmadıktan sonra
hacı , hoca olmuşsun kaç para ?
Hırka, tespih,post, seccade güzel
Ama tanrı kanar mı bunlara ?
Çok beğendiğim dörtlüklerinden biri.
"Bir Yürek ki yanmaz, Yürek denir mi ona?
Sevmek haram, yüreğinde ateş olmayana,
Bir Gününü Sevgisiz geçirdinse, yazık:
En boş geçen günün o gündür, inan bana."
İnan Hayyam'a...
Kitap sayfalarca uzun olsa da dörtlükler gerek içerdiği mesaj gerek kullandığı benzetme araçları gerek kafiyeleri olsun temelde birbirinin aynı. En güzel ve derin anlama sahip 10 tanesini okuduktan sonra hepsini okumuş sayılırsınız.
çok keyifli, düşündürücü. zaman zaman nüktedan kişiliğini yansıtmış dörtlüklerine Hayyam. genel olarak "anı yaşa" düşüncesi hakim mısralarda. bunun yanında maddenin dönüşümüne -testiye dönüşen yoksul ayağı, menekşeye dönüşen güzel kadın gözü v.b.- sık sık değiniliyor. bazense bilimsel olarak zamanının ötesinde saptamalar yapıyor "Evren kırıntısı bu güzelim yıldızlar" diyerek.
inanılmaz keyif almanın yanında çok hızlı okudum.
tavsiye edilir
Yaşadığı dönem düşünülürse, dörtlüklerinde hayat felsefesini, yaşama ve dünyaya bakış açısını büyük bir özveri, büyük bir cesaret ile anlatmış. Kim bilir yüzlerce yıl önce nelerle uğraşmak zorunda kaldı, ne büyük tepkiler aldı. Zira, neredeyse 1000 yıl sonra, bu çağda bile bazı kesimler tarafından ciddi tepkiler alabiliyorsa, Ömer Hayyam zamandan arınmış demektir. Çevirinin yalınlığı ayrıca takdir konusu.