Medes

KÜÇÜK BİR KIZ BİR YABANCININ KAMYONETİNDE KİLİTLİDİR. YARDIM EDECEK SİZDEN BAŞKA KİMSE YOKTUR. NE YAPARSINIZ?

Darby Thorne, hasta annesini görmek için yola çıktığında çetin hava koşullarında ıssız bir dinlenme tesisinde geceyi dört yabancıyla birlikte geçirmek zorunda kalır. Sonra dışarıda park edilen arabalardan birinin içinde kilitli bir kız görür. Hiç sabit telefon yoktur, cep telefonu çekmiyordur ve çocuğu kimin kaçırdığından emin değildir. Bu küçük kız da kimdir? Neden kaçırılmıştır? Ve Darby onu nasıl kurtarabilir?

Şaşırtıcı süprizler ve sürekli tırmanan gerilimle, bu ustaca yazılmış romanı son sayfasına gelene kadar elinizden düşüremeyeceksiniz.
Kitap Hakkında Ne Dediler
“Hiç ipucu vermek istemiyorum ama sonu beni uçurdu. Tek kelimeyle müthiş. Okuduğum en iyi kitaplardan biri.”
MISFITS FARM

“Daha ilk sayfadan boğazım düğümlendi. Yatmadan önce bu kitabı okumayın. Adrenalininiz yükselir… Gerçekten çok iyi.”
HEATHER

“Bu kitap başından sonuna aksiyon dolu. Tüm gerilim sonuna kadar tırmanıyor.” MARION



“Bir günde okudum. Eğer kendimi dış dünyadan soyutlayabilseydim daha çabuk bitirirdim ama ne yazık ki gerçeklikten kaçış yok. Bir kitabı açıp başka bir şey düşünemez olmayalı uzun zaman olmuştu. Hatta okuduktan sonra bile kitap aklımda kaldı. İ-NA-NIL-MAZ!”
MARY

KÜÇÜK BİR KIZ BİR YABANCININ KAMYONETİNDE KİLİTLİDİR. YARDIM EDECEK SİZDEN BAŞKA KİMSE YOKTUR. NE YAPARSINIZ?

Darby Thorne, hasta annesini görmek için yola çıktığında çetin hava koşullarında ıssız bir dinlenme tesisinde geceyi dört yabancıyla b... tümünü göster

Büyük İskenderin öğretmeni, mantık biliminin öncüsü, gerçekçiliğin babası Aristoteles, tam bir hezarfendi. El attığı pek çok bilgi alanı yanında konuşma sanatı üzerine de bir kitap yazdı: Retorik. Aristotelesin bütün yapıtları gibi Retorik de hemen hemen bütün dillere çevrildi, hem Doğuyu, hem de Batıyı etkiledi. Türkçe okunmak içinse, çevirmenini bekledi. İki bin üç yüz yıldır taptaze duran bu başyapıt, gelecek yüzyıllara da kalacak.. TADIMLIKZenginliği oluşturan şeyler şunlardır: bol miktarda sikke ve toprak; çok sayıda, büyük ve güzel malikâne, aynı zamanda çok sayıda ve güzel araç gereç, hayvan ve köle. Bütün bu tür mallar bizimdir, güvendedir, efendiye yakışır şeylerdir ve yararlıdır. Yararlı türden olanlar üretken olanlardır, efendiye yakışır türden olanlar zevk verenlerdir. Üretken demekle bizim gelirimizi elde ettiğimiz şeyleri kastediyorum; zevk verenler derken de kullanımlarından başka değerli bir şey elde etmediğimiz şeyleri. Güvenlik ölçütü, kullanımı bizim yetkemizde olacak yer ve durumlarda mala sahipliktir; onu elden çıkarmak ya da saklamak kendi yetkemizde ise o şey bizim demektir. Onu elden çıkarma derken onu başkasına vermeyi ya da satmayı kastediyorum. Bir bütün olarak zenginlik, onlara sahip olmaktan çok onları kulanmaktadır; zenginliği yaratan şey, gerçekten de malın hareketidir -- yani kullanımı.Ün herkes tarafından sayılmak, ya da herkesin, veya çoğunluğun, iyilerin veya akıllıların arzu ettiği herhangi bir niteliğe sahip olmak demektir.Onur, bir insanın iyi şeyler yaptığı için ünlü olduğunun işaretidir. En çok ve en uygun olarak, halihazırda iyilik yapmış olanlara, ama gelecekte iyilik yapabileceklere de verilir. İyi şeyler yapmakla, ya yaşamın ve yaşam araçlarının korunması; ya da zenginlik veya her zaman ya da belli bir zaman ve yerde elde edilmesi güç bazı başka iyi şeyler kastediliyor -- çünkü birçok kimse, küçük görünen şeylerden dolayı onur kazanır, ama bunun zamanı ve durumudur onun değerini yapan. Onuru oluşturan şeyler şunlardır: özveriler; şiir ya da düzyazıda anılmalar; devlet gömme töreni;(37) heykeller; kamu yardımları;(38) yabancılar arasında, sayılma, yer verilme; ve çeşitli insan toplulukları arasında onur göstergesi olarak kabul edilen armağanlar. Çünkü bir armağan yalnızca bir parça malın bağışlanması değil, aynı zamanda bir onur nişanıdır; bu da, para düşkünü kişilerin olduğu kadar onur düşkünü kişilerin de onu neden istediğini açıklar bize. Armağan, her ikisine de istedikleri şeyi getirir; para düşkünlerine arzuladıkları şeyi getiren bir mal parçasıdır; onur düşkünlerinin arzuladıkları onuru da getirir.Bedence üstünlük sağlıktır; yani, bizi bir yandan hastalıktan uzak tutarken, bir yandan da bedenlerimizi kullanmamıza izin veren bir durumdur; çünkü birçok kimse, bize anlatıldığı kadarıyla Herodikos(39) kadar sağlıklıdır; hiç kimse de bunları sağlıklarından dolayı şanslı sayamaz, çünkü bunlar insanların yaptıkları her şeyden ya da hemen hemen her şeyden kaçınmak zorundadırlar. -- Güzellik yaşam dönemine göre değişir. Genç bir insanda güzellik, koşma ve kuvvet yarışmaları gibi çabalara uygun bir bedene sahip olmak demektir; seyretmesi insana zevk veren biri demektir o; bu yüzden de, komple atletler, hem kuvvet yarışmalarına hem de sürate doğal olarak kendilerini uydurdukları için en güzelleridir. Yaşamının en güzel dönemindeki bir insan için güzellik, hoş fakat aynı zamanda heybetli bir dış görünüşle birlikte, savaşıma elverişliliktir. Yaşlı bir insan için güzellik, gerekli çabaları gösterecek kadar güçlü olmak ve yaşlılığın başkalarına acı çektirecek tüm sakatlıklarından uzak olmaktır.(40) Kuvvet, bir başkasını, istediği gibi hareket ettirebilme gücüdür; bunu yapmak için, o kimseyi ya çekmek, itmek, kaldırmak, durdurmak ya da yakalamak zorundasınızdır; yani bütün bunları, ya da en azından birkaçını yapacak kadar güçlü olmak zorundasınızdır. Beden büyüklüğü bakımından üstünlük, sıradan kimselerden, sonuçta hareketlerini yavaşlatmayacak derecede boyca, yapıca ve nefesçe üstün olan demektir. Bedenin atletik üstünlüğü irilikte, güçte ve çevikliktedir; çeviklik güç demektir. Bacaklarını belli bir biçimde ileri doğru atabilen ve onları hızla uzağa hareket ettirebilen kişi, koşmada iyidir; yakalayabilen ve altta tutabilen kişi güreşte iyidir; bir rakibi doğru bir vuruşla yerinden kımıldatabilen kişi iyi bir boksördür; son ikisini yapabilen kişi iyi bir pankrasçıdır, hepsini yapabilen kişiyse komple bir atlettir.Yaşlılıkta mutluluk, yaşlılığın yavaş ve acısız biçimde gelmesidir; çünkü bir insan ya hızla ya da yavaş fakat ağrılarla, sızılarla yaşlanırsa bu mutluluğa sahip değildir. Hem bedenin üstünlüklerinden hem de şanstan doğar bu. Bir insan hastalıktan uzak değilse, ya da güçlü değilse, acı çekmekten kurtulamayacaktır; şanslı da değilse, uzun ve acısız bir yaşam süremeyecektir. Gerçekten de, sağlıktan ve güçten tamamen bağımsız bir uzun yaşam olasılığı vardır; çünkü bedence üstün olmayan birçok kişi uzun yaşıyor; fakat bizim şu andaki amacımızı göz önünde tutarsak, bunun ayrıntılarına girmenin yararı yok.Birçok dosta sahip olma, iyi dostlara sahip olma terimlerini açıklamaya gerek yok; çünkü biz bir dostu, sizin uğrunuza, sizin için iyi olacağını düşündüğü şeyi yapmaya her zaman çaba gösteren biri olarak tanımlarız. Birçok kimse ona karşı bu duyguları duyuyorsa, o insanın birçok dostu var; eğer bu insanlar değerli insanlarsa, iyi dostları var demektir.

Büyük İskenderin öğretmeni, mantık biliminin öncüsü, gerçekçiliğin babası Aristoteles, tam bir hezarfendi. El attığı pek çok bilgi alanı yanında konuşma sanatı üzerine de bir kitap yazdı: Retorik. Aristotelesin bütün yapıtları gibi Retorik de hemen h... tümünü göster

Physika somata nın biçimsel cevherlerinin maddede gerçekleşmesi gibi, ruh da duyulur olanla ilişkilidir. Böylece, bu kitabın konusunu oluşturan genel hayat teorisi, bütün tabiat felsefesinin doruk noktası gibi görünmektedir.

Physika somata nın biçimsel cevherlerinin maddede gerçekleşmesi gibi, ruh da duyulur olanla ilişkilidir. Böylece, bu kitabın konusunu oluşturan genel hayat teorisi, bütün tabiat felsefesinin doruk noktası gibi görünmektedir.

İkinci Çözümlemeler, felsefe tarihinde ilk bilgi kuramı kitabı diye görülür. Aristotales öncesi düşünürlerden Parmenides, Herakleitos ve Platon Bilgi nedir?, Sağlam bilgi nasıl elde edilir? sorularıyla ilgilenmişlerdir ama bu alanda ilk meta-bilgi kuramı İkinci Çözümlemelerde verilir. TADIMLIKİkinci Çözümlemeler ya daİlk Bilgi-Kuramı KitabıAristotelesin İkinci Çözümlemeler başlığıyla çevrilen bu yapıtı, Organon başlığı altında toplanan yapıtlardan biri. Organon başlığı altında toplananlar ise şunlar: Kategoriler, Yorum Üzerine, Topikler, Sofistlerin Yanlış Çıkarımları ve Birinci-İkinci Çözümlemeler (Analytika).Aristotelesin dilinde analytika, daha çok araştırmalar, incelemeler anlamı taşır. Birinci Çözümlemelerde, temellendirme ifadelerinin temel biçimleri olan tasımlar; onların tasım olmasını güvence altına alan mantıksal biçimler, yani geçerli tasım biçimleri ve tarzları incelenir. İkinci Çözümlemelerde ise bilginin temel öğeleri serimlenir. Dolayısıyla her iki çözümleme de aynı konuyu işler ama iki çözümlemenin farkı şu: Birinci Çözümlemeler, temellendirmenin salt biçimsel yanını, tasımlamayı inceler, dolayısıyla sadece mantıksal doğruluk ile ilgilenir; İkinci Çözümlemelerde sadece önermelerden nasıl çıkarım yapıldığı işlenmez, bu önermelerin gerçeklik konusundaki bilgisel değeri de ortaya konur. Öte yandan Aristoteles öteki yapıtlarında hep analytika adlı metinden söz eder, bu yapıtı kendisinin ikiye ayırdığına ilişkin bir bilgi yok.İkinci Çözümlemeler felsefe tarihinde ilk bilgi-kuramı kitabı diye görülür. Aristoteles öncesi düşünürlerden Parmenides, Herakleitos ve Platon Bilgi nedir?, Sağlam bilgi nasıl elde edilir? sorularıyla ilgilenmişlerdir ama bu alanda ilk meta-bilgi kuramı İkinci Çözümlemelerde verilir, denir.* Bu çözümlemelerde Platonun anımsama kuramı (anamnesis) ve idea öğretisi; Antisthenesin bilgi olanaklı değildir savı; Ksenokratesin bilgi ancak döngüsel kanıtlama yoluyla olanaklıdır iddiası ile de hesaplaşılır.İkinci Çözümlemeler sadece bilginin nasıl olanaklı olduğu konusunda bir araştırma değil, ilk olarak onun üstünde bir bilginin düşünülemeyeceği bir bilgi derecesini de, mutlak anlamda bilmeyi de inceliyor. Böyle bir bilgi için iki temel yapı var: 1. Mutlak anlamda doğru, zorunlu, ilk önermelerden hareketle yapılan kanıtlama (apodeiksis, ya da episteme apodeiktike); 2. Bu ilk önermelerin nasıl elde edileceğine ilişkin yöntem (epagoge) ve bu ilk önermelerin bilinmesi (nous). Aristoteles, apodeiksise (kanıtlamalı bilgiye) mutlak anlamda doğru ilk önermelere bağlı olarak tam tasım yoluyla ulaşılacağını düşünüyor. Bu ilk önermelerin de duyumsama (aisthesis), anımsama (mneme), deneyim (empeiria) süreciyle ve tümevarım yoluyla elde edileceğini iddia ediyor. İlk, doğru önermeleri bilme ayrıcalığını ise, bu duyumsama, anımsama, deneyim, tümevarım sürecinde kurulan usa (nous) tanıyor*.Burada bilgi görüşü konusunda Aristotelese yakıştırılan görüşlerden bazılarına değinmekte yarar var: Aristotelese yüklenen aksiyomatik-deduktif bilgi düşüncesi Aristotelesin bilgi görüşünü açıklamada yetersiz; çünkü aksiyomatik-deduktif kısım Aristoteles için sadece kanıtlama (apodeiksis) kısmını oluşturur, oysa en az bu kısım kadar önemli olan öteki yan var: ilk önermeler, mutlak anlamda doğru, zorunlu ilk önermeler. Bu önermeler tümevarım (epagoge) yoluyla oluşur, ama burada Aristotelesin tümevarım (epagoge) anlayışı ile daha sonraki tümevarım (endüksiyon) anlayışı arasındaki farkı da belirtmek gerekiyor. Aristoteleste epagoge iki anlama geliyor: 1. Tek tek durumlardan genel bir olgu durumuna giden genelleştirme; 2. İlk önermelere giden bilgi yolu; nous ile dolaysız, zorunlu ilk önermelerin görülmesi yolu. Bunlardan sadece ilki modern tümevarım anlayışına karşılık gelmekte. Bu yol da tümel değil, sadece genel bir olgu durumunu ortaya koyar. İkinci yol ilk önermelerin bilgisi için önemlidir. Yani Topika I, 8, 103b1-6; Sofistlerin Yanlış Çıkarımları 4, 165b27-30, Birinci Çözümlemeler II, 23, 68b15 vd. yerlerde görülen tümevarım bir genelleme yapan tümevarımdır. Burada tek tek insandan, attan, katırdan hareketle bir genelleme yapılır: Safrasız canlılar uzun yaşar genellemesidir bu. Bu daha sonraları tam tümevarım adını alacak biçimdir. Yani olabildiğince çok tek tek durumların gözlenmesiyle bir genelleştirme. Ama Aristotelese göre böyle bir tümevarım ile ilk tümel önermelere ulaşılamaz, çünkü ilke olarak gelecekteki tek tek durumları kapsamadığı için, değiştirilebilecek bir genellemedir ([Bkz. Topika, 110a 32] Burada hem Aristotelesin yöntemi yeni şeyler bulmak için elverişsizdir diyenlere karşı bir şey söylemesi, hem de özellikle yirminci yüzyılda tümevarım yönteminin kendisini eleştirenlere ilham veren görüş olması dikkat çekici). Dolayısıyla sıkı bir tümel değil, tümevarıma bağlı olasılıklar elde edilir. Bu yöntem Aristotelese göre sıkı bir yöntem değildir. Bu yüzden sadece genellemelere götüren tümevarım yöntemine, sıkı tümel temellendirme olan dedüksiyon yönteminden daha az güvenilir Aristoteles tarafından. Oysa daha önce de söylendiği gibi, mutlak anlamda doğru, ilk tümel önermelere götüren epagoge de söz konusu Aristoteles için. Öte yandan şu çok önemli: İlk tümel önermelere götüren epagoge sadece kanıtlama (apodeiksis) ile bağlantısı içinde dolaysızdır.Sonuçta Aristoteles sağlam bilgi için olanaklı neden olarak duyumsamayı (aisthesis), etkin neden olarak da usu (nous), her ikisi de farklı işlevi olan nedenler olarak ilk tümel önermeler için öngörüyor. Temel önermelerin bilgisine ulaşma aşaması duyumsama ile başlıyor ama o bilgi duyumsamaya dayanmıyor.Bu yüzden de Aristoteles empiristler arasında sayılamıyor. Çünkü ilk temel önermelerin bilgisini deneyim (empeiria) değil, us (nous) gerçekleştirmektedir. Aristoteles bir rasyonalist de değil, çünkü ilk tümel önermelerin bilgisi deneyimden bağımsız söz konusu olamaz. Deneyim bu bilgi için zorunlu bir yol ama yeterli değil. Yani Kantın eleştiri-öncesi durumu da Aristotelese pek uymuyor. Dolayısıyla, İkinci Çözümlemeler, felsefe tarihinde bir düşünüre ezbere etiket yapıştırma geleneğinin sakıncaları konusunda da örnek olarak okunabilecek bir yapıt. Bu yapıtı, Yunanca özgün metne son derece sadık kalarak çeviren Ali Houshiaryye teşekkür ederim.Saffet BABÜR

İkinci Çözümlemeler, felsefe tarihinde ilk bilgi kuramı kitabı diye görülür. Aristotales öncesi düşünürlerden Parmenides, Herakleitos ve Platon Bilgi nedir?, Sağlam bilgi nasıl elde edilir? sorularıyla ilgilenmişlerdir ama bu alanda ilk meta-bilgi ku... tümünü göster