Yazarın bazı söylediklerine katılmayan arkadaşları tebrik ediyorum, bu eseri en güzel yapan yanı bu zaten. Düşünsenize hayat hakkında, benliği hakkında belki de henüz hiç düşünmemiş bir çocuğa/gence bu kitabı veriyorsunuz ve o bile Montaigne gibi, bir konu hakkında fikir yürütebileceğini farkediyor, Montaigne böyle düşünüyor ama ben böyle düşünüyorum diyor. Bir kitabın her yaştan insan için tartışılabilir şeyler ortaya koyması daha değerli. Mümkünse genç yaşta okumak/okutmak lazım. Ve en sevdiğim cümle; "Issız yerlerde kedin için bir evren ol. Tibullus"

Kirli bir Paris tasviri içinde, toplumun her kesimine ayrı ayrı yazılmış eleştiriler, değişik düşünceler, kimi hayatta başarılı kimi başarısız olsa da her biri kusurlu farklı karakterler kitaptaki yerlerini alırken kaderin ağlarını Esmeralda, Quasimodo için nasıl ördüğünü anlatan bir kitap. Altıyüz küsur sayfalık tam çevirisini okumanızı öneriyorum eskiden kitapçılarda kısa bir baskısı bulunurdu, şimdi tam çevirisi kolayca bulunuyor.

Avrupa'nın maceralı edebiyatından bir eser... Okuması keyifli. Ayrıca küçük yaşlardan itibaren yaşadığı çeşitli maceralara tanık olduğumuz Pip ile tanışmanın yanında dönemin İngilteresini ve taşrasını da tanımış oluyor insan. Bence kitabın en ilginç yanı karakterlerdi. Safdil ama altın kalpli Joe, tuhaflık abidesi Miss Havisham, adını Tutunamayanlar'dan gözümüzün ısırır gibi olduğu güvenilmez Orlick... Karakterleri akılda yer edebildiklerine göre güzel bir roman yazmış Dickens.

Dostoyevski'nin büyük romanlarından ayrı bir yere koymak lazım bu kitabı. Ama yine de en sevilen kitaplarından biri, kendisiyle ve insanlıkla dalga geçişini samimi bulduğumuz için belki de. Ayrıca bilmeyenler için önemli notu paylaşayım: Dostoyevski bu kitabı; Çernişevski'nin Nasıl Yapmalı'daki mantıklı sebeplerden iyiliksever olan devrimci insanlarına cevap olarak yazmış. Kitapta insanoğlunun nankör olduğuna ve bu adaletsiz düzeni kendilerinin istediğine dair vurgular bu yüzden.