Dilimin döndüğünce bir yorum yapmaya çalışayım ... Öncelikle belirtmek gerekir ki Anales Metodu ile yazılmış bir kitap var elimizde. Yani kısaca özetlemek gerekirse sadece belgelere dayalı siyasi bir tarih yok burada. Orta Asya coğrafyasından , iklimine kadar , Türklerin oluşturduğu medeniyet işlenmiş. Yaşam şekillerinden kültürlerine kadar , az sayıda da olsa bıraktıkları kültürel kalıntılar eşliğinde uzunca bir tarihi süreç içerisinde Orta Asyada kurulan Türk medeniyetinin anlatıldığı bir kitap Kök Tengri bin Çocukları. Hocanın eski Çince biliyor olması kaynaklara ilk elden ulaşması ve transkripsiyonu da eseri önemli kılan bir diğer noktadır kanımca. Orta Asya ya ve Türklerin kurduğu medeniyete ilgi duyanların okumasını tavsiye edebilirim. Lisans ve lisans üstü için yazılmış kaynak eser statüsünde bir kitap bu dolayısıyla okumak biraz zaman alabilir. Yani roman tadında kolay okunabilir bir kitap olmayabilir herkes için , tamamı ile konuya duyulan merak ve ilgi dışında tabi ki. Eksik olarak gördüklerime gelince ; ilk olarak belirtmek isterim ki kitabın daha düzgün bir yayın evinden ya da daha düzgün bir editörün elinden geçmesi gerekiyormuş yer yer cümle hataları ve düşük cümleler söz konusu , çok fazla değil okurken de sizi rahatsız etmiyor ama böylesi ciddi bir eser daha iyi bir basım hak ediyor diye düşünüyorum. Bir diğer eksik ise biraz görsel malzeme ile daha zengin içerikli bir hale gelebilirmiş , özellikle bir kaç harita ile desteklenseymiş. Tabi ki bunlar benim düşüncelerim :) Herkese tavsiye edermişim ? Hayır etmem !!! Burada da bir paradoks söz konusu ki o da şudur ; herkesin Orta Asya Türk medeniyetini anlaması ve öğrenmesi adına önemli bir kaynak yukarıda da dilimin döndüğünce anlatmaya çalıştığım gibi coğrafyasını , iklimini , hayat tarzlarını , siyasi ilişkilerini geniş bir zaman diliminde hoca dilinin döndüğünce anlatmış bu açıdan herkese tavsiye ederim. Herkese tavsiye etmeyeceğim noktası ise yine yukarıda belirttiğim lisans ve lisans üstü eğitim için yazıldığı hususudur ki hoca bu kitabı ders kitabı olarak da kullanmakta. Dolayısı ile konuya ilgi duymayanları sıkabilir. Oldukça uzun ve köklü bir geçmişi olan Türklerin ilk yurtlarını ve insanlık tarihindeki ilk ayak izlerinin takibi açısından keyifli bir o kadar da ilgi çekici ve merak uyandırıcı oldu bu kitabı okumak benim için. Kütüphaneme eklediğim güzel kaynaklardan birisidir.

Ne yazsam bilemedim dilimin döndüğü kadar birşeyler karalama ihtiyacındayım sadece çünkü kitap hakkında söylenecek o kadar çok şey var ki nereden başlayacağımı dahi bilemiyorum ... Tarih bilimine adanmış bir hayat hikayesini okurken bu kitapta zamanlar ve makanlar arası yolculuklara çıkılıyor Halil İnalcık la birlikte , kah Osmanlı da kah cumhuriyet döneminde ya da bir üniversitede ders dinlerken bulabilirsiniz kendinizi. Hocanın engin bilgisi ve zerafeti karşısında insan okurken bile büyüleniyor. Geçtiğimiz sene kaybettiğimiz bu koca çınarın hayatını okumak Türkiye nin yakın tarihine de tanık olmak için harika bir fırsat. Bu kadar değerli insanların kaybı beni her zaman derinden etkilemiştir yaşları ne olursa olsun. Geride harika bir miras birakmış olması bizim için en büyük mutluluktur kanımca. Biz düşen görev ise onun eserlerini okuyup anlamak daha geniş kitlelere ulaştırmak ve en önemlisi de açtığı yolda ilerleyebilecek yeni değerler yaratmaktır diye düşünüyorum.