İnce Memed 2

Yaşar Kemal Çukurova’daki gözlemlerini uzun ve eşsiz betimlemelerle yansıtmaya devam ediyor, bu nedenle ilk kitaba kıyasla daha durgun ilerliyor.

--- Okumayanlar için aşağıdaki bölüm kitap hakkında bilgi içermektedir. ---

İnce Memed, Hatçe’nin ölümü, Iraz’ın oğlunu alıp götürmesinden sonra bir müddet dağlarda gezmeye devam eder. Sığabildiği köylere sığınır, fakat Yüzbaşı Faruk tüm çetelerin ve eşkıyaların peşindedir ve artık köylülerin de yardımını almaktadır.
Köylülerin bu yaptığını uzun bir müddet anlayamaz İnce Memed, yorgun düşünceye, açlıktan kırılıncaya kadar kaçar durur, Vayvay Köyüne Koca Osman’a sığınır. Kendine geldikten sonra köyüne iner, köylü ona kızgındır, Abdi Ağa’yı öldürmüş yerine Hamza gelmiştir ve köylü Abdi Ağayı mumla aramaktadır, hakkında rivayetler uydurulmakta neredeyse ermiş ilan edilmektedir. Yüzbaşı’nın kuşatmasından kurtulup Vayvay’a tekrar sığındığında tükenmiştir Memed, aklında tek bir düşünce “Abdi gitti, Hamza geldi”. Kişiler değişse de sistemin aynı kaldığını İnce Memed’in kendini için için yemesinden, duyduğu umutsuzluktan çok net anlıyoruz.

Fakat İnce Memed’in sığınmasıyla birçok şey değişir Vayvay’da, Yaşar Kemal, bir kahraman beklemenin gereksizliğini inceden vurguluyor bunu en çok Koca Osman’ın “Sana bir iş yok şahinim, sen dinlen, senin gölgen yeter” sözlerinden anlıyoruz. Ali Saf Bey’in yaptıklarına misillemeler başlar, Ali Safa’nın evi taranır, atları çalınır, düzene isyan başlamıştır, onlarca İnce Memed türer, asker dağ bayır İnce Memed arar bulamaz. İnce Memed bir efsane olmuştur artık, bir bakarsın Alidağ’dadır bir bakarsın düze inmiş Ali Safa’nın peşindedir. Gerçek İnce Memed ise bir iç çatışma içerisindedir, kendiyle yüzleşmektedir, Vayvay’ın ve Dikenlidüzü’nün başına gelenlerin hep kendi suçu olduğunu düşünmektedir, bu nedenle susmaya kararlıdır; ta ki Vayvay susuzluktan kırılıncaya, Kamer Ana’ın ağzından sitem dökülünceye, Seyran Kız gözlerini kaçırıncaya, Koca Osman küsünceye kadar.

İnce Memed önce gider Ali Safa’yı ardından da Hamza’yı vurur, yine yoldaşı dağlara sığınır.

Memed’in içerisine düştüğü derin psikolojik çukurun değerlendirilmesinin okuyucuya iyi yansıtılmasından mı, betimlemelerin daha yoğun oluşundan mı, bilemiyorum bu cilt daha etkileyici geldi bana. Yağız At’ın geçtiği bölümlerin tadı da başkaydı, topluma mal olmuş Köroğlu, Ağrı Dağı gibi destansı hikâyelere de vurgu vardı.