Moby Dick: Beyaz Balina

Herman Merville'in zamanını aşmış, ölümsüz eseri. Moby Dick , kesinlikle kitabin uzerinde belirttiği gibi bir macera kitabi değildir. Içinde o kadar farkli unsuru barindirir ki sanirim bu denli öneme sahip olmasinda bunun etkisi büyüktür. Neticede ; denizcilik, balina anatomisi , cografya , psikoloji , sosyoloji ne ararsan var kitapta.
Yazarin denizcilik geçmişi kendini kitabin her zerresinde hissettirmiş olup bolca denizcilige dair, gemi yapisina dair terimleri kullanmış, coğrafya bilgisinin ust duzeyliligini okuyucuya sayfalar ilerledikce göstermiştir. Büyük fotografa bakinca sanki bu kadar fazla terimsel kelimeler kullanilmasi okuyucuyu zorda birakir olmus, kaptan Ahab'in Moby Dick'i arayis öyküsü cok fazla sönük kalmıştır. Denizcilikle ilgili el kitabi niteliğinde bir kitap olmuş sanki. Ozellikle balinalara ait , anatomik yapilarina ait derinlemesine bilgiler de kitabi yine ansiklopedik bir hüviyete burundurmus. Saygisizlik olmasin, mukemmel bir birikim, deneyimin gostergesi bunlar ama sanatsalligin onune cikmis, edebi kaygi gozardi edilmis kanaatindeyim.
Konuyu irdeleyecek olursak, kitap Kaptan Ahab'in hirsi, kini , nefreti ve de intikam uzerine bir hikayeyi barindiriyor. Kinin insanin gozunu nasil kör ettigini, intikam hevesinin nasil yillarin birikimini dahi kullanilamaz hale getirdiğini Kaptan Ahab ozelinde gorecektir okuyucu. Gerek var miydi bu kadarina diye antipati beslemedim degil Kaptan Ahab'a. Okurken sanki Moby Dick adli balina kotu karaktermis görüntüsü veriyor ama tamamen mefsi müdafaa diyeceğimiz tutum sergileyen o'dur , kotu olan dizginleyemedigi intikam duygusunun esiri olan, bu yolda beraberindekilerin de ziyan olmasina sebep olan Kaptan Ahab'dir.
Karakterler arasi diyaloglar da bence cok da etkileyici değil. Kitap detaylarda cok fazla boğulmuş. Özellikle yabani karakter Queequeg'in kitabin basinda okuyucuya tanitilisi, yazarla beraber bu yolculuga cikmasi,garip görünüşü, iyi zipkin kullanılması vs vs gibi detayli karakter analizinin yapilmasi kitabin ilerleyen sayfalarinda baş aktörlerden biri olacagi izlenimi uyandiriyor ama tam tersi bir goruntu sergiliyor, oldukca pasif konuma geçiyor.Bu beni biraz yaniltti.

Zamanin Fransiz , Rus yazarlarinin eserlerini irdeleyince bu eserin onlara nazaran daha sönük kaldığını düşünüyorum ama dediğim gibi kitabin edebiyat tarihine gecmesi cok farkli alanlarin bir arada ustaca harmanlaşmış olmasi ile alakali olabilir.