Bir Anadolu Hümanisti Mevlâna

Mevlâna, ünü Anadolu topraklarını aşıp tüm dünyaya yayılmış bir filozof ve şairdir. Altı kitaplık destanı Mesnevi dünyanın pek çok diline çevrilmiştir. O, Yunanistandan İran ve Hindistana uzanan muazzam bir coğrafyayı kapsayan çok renkli bir düşünce dünyasının yaratılarını diyalektik biçimde özümsemiş hümanist bir Doğulu bilgedir. Ne var ki, yedi yüzyıl boyunca, fikirleri ve şiirlerindeki bu hümanist-isyancı öz, resmi din ideolojilerinin damgasını taşıyan yorumlarla gözlerden gizlenmiştir. Gerçekte Mevlâna, İnsan yüreğinin mucizelerinden başka bir mucizeye inanmamış; dogmaların boyunduruğuna karşı, insan ruhunun özgürlüğünü öne çıkarmıştır. Dinsel çelişkilerin en yüksek olduğu Haçlı Seferleri döneminde din, dil, ırk ayrımı gözetmeksizin bütün insanların eşit olduğunu, insanın yüceliğini savunmuştur. Radi Fiş, Ben de Halimce Bedreddinem romanında Bedreddini anlattığı gibi bu kitabında da tarihsel hakikate bağlı kalarak Mevlânanın hayatını roman formu içinde sunuyor. Yirmi yıllık bir çalışmanın ürünü olan kitapta, insancıl, eşitlikçi ve özgürlükçü gerçek Mevlâna anlatılıyor.

Mevlâna, ünü Anadolu topraklarını aşıp tüm dünyaya yayılmış bir filozof ve şairdir. Altı kitaplık destanı Mesnevi dünyanın pek çok diline çevrilmiştir. O, Yunanistandan İran ve Hindistana uzanan muazzam bir coğrafyayı kapsayan çok renkli bir düşünce dünyasının yaratılarını diyalektik biçimde özümsemiş hümanist bir Doğulu bilgedir. Ne var ki, yedi yüzyıl boyunca, fikirleri ve şiirlerindeki bu hümanist-isyancı öz, resmi din ideolojilerinin damgasını taşıyan yorumlarla gözlerden gizlenmiştir. Gerçekte Mevlâna, İnsan yüreğinin mucizelerinden başka bir mucizeye inanmamış; dogmaların boyunduruğuna karşı, insan ruhunun özgürlüğünü öne çıkarmıştır. Dinsel çelişkilerin en yüksek olduğu Haçlı Seferleri döneminde din, dil, ırk ayrımı gözetmeksizin bütün insanların eşit olduğunu, insanın yüceliğini savunmuştur. Radi Fiş, Ben de Halimce Bedreddinem romanında Bedreddini anlattığı gibi bu kitabında da tarihsel hakikate bağlı kalarak Mevlânanın hayatını roman formu içinde sunuyor. Yirmi yıllık bir çalışmanın ürünü olan kitapta, insancıl, eşitlikçi ve özgürlükçü gerçek Mevlâna anlatılıyor.