Kutup Noktası

Unuttum bütün karalamaları. Üç yazı ve boş sayfanın önüne oturdum. Taşma anı. Okumanın uç noktası. Yazıya evrilme anı. Yeniden düştüm Tanpınarın yollarına. Amaçladığım türden bir kendi üstüne çöreklenme, kapanma dönemi geçiremedim gene de. Kesintili bir yolculuk oldu. Nedir ki, ne zaman odaya dönsem, bir yazı tasarısı olgunlaşmış halde beni bekliyor, zihnimi iyice emmeden bırakmıyordu. Durdum, durdurdum o saati. Türk edebiyatının son döneminin en önemli deneme ve eleştiri yazarlarından biri olan Oğuz Demiralpın yazdığı Kutup Noktası, Ahmet Hamdi Tanpınar üzerine yapılmış en tutkulu çalışmadır. Demiralp, Tanpınarın 14 cildini derinden birbirine bağlayan gizli örüyü, alttaki yapıyı, Tanpınarın şahsi masalını ortaya çıkarmaya çalışırken, aynı zamanda Tanpınar üzerine özgün ve şaşırtıcı yorumlar kaleme alıyor. Bir yazarı okuma biçimimizi ancak bir yazar değiştirebilir. TADIMLIKİkinci Baskı İçin Birkaç SözBir Ahmet Hamdi okuru olarak seviniyorum. Bir Tanpınarsever olarak mutluluk duyuyorum. Artık Tanpınar daha çok, daha iyi tanınıyor. Kitapları satılıyor; yeni baskıları çıkıyor. Kıyıda köşede kalmış çalışmaları, yazıları, mektupları, giderek fotografları bulunup okura kazandırılıyor. Aydaki Kadın da günışığına çıktı. Tanpınarın değeri daha iyi anlaşılıyor artık. Yalnızca yurdumuzdakilerin değil, Türk yazınını konu edinmiş yabancı araştırmacıların da Tanpınarın yapıtına dikkatle eğildiklerini görüyoruz. Tanpınar, yalnızca bir yazıneri değil, bir kültür anıtı da olarak dağılan sislerin arasından yükseliyor.Elbette yeterli değil bugüne kadar yapılmış olanlar. Tanpınarın görkemli yapıtını çevreleyebilmek için yapacak çok çalışma var daha. Örneğin, Tanpınarın yaşamöyküsü, bildiğimiz kadarıyla, hala yazılmadı. Tanpınarı okumamız zaman alacak bir süreç, sabır gerek. Üstelik hangi iyi yazın yapıtı tüketilebilir ki! Her okumada yeniden, yeni olarak üretilir iyi yazın yapıtı. Yeni bir yüzü görülür ya da bize yeni bir yüzümüzü gösteren ayna olur. Bir kıtanın keşfine benzetiyorum Tanpınarın okunmasını.Kutup Noktası Tanpınar kıtasının keşfinin bence gerçekten başladığı, Tanpınar tartışmalarının dar da olsa etkili ve seviyeli bir çerçevede ön plana çıktığı 70li yılların ürünü. Kutup Noktası bir yazınseverin, bir okurun Tanpınarın yazdıkları karşısında duyduğu çoşkunun, heyecanın ifadesi.Tanpınarın yapıtında, herşeyden önce, güzel yazı gördüm. Bir yazınerinin dünyayla kurduğu estetik / düşünsel ilişkiyi türkçemizde, yeterince bilmeyenlerce eleştirilip durulan güzel dilimizde, sözcüklerin tarihsel, kültürel derinliklerini ortaya çıkararak nasıl yeniden ürettiğini görüp şaştım, hayran(ı) oldum. Elbette, Tanpınarın ilişki kurduğu dünya bizim dünyamız, geçmişiyle geleceğiyle. Kendi kültürel soru(n)larımı, ikilemlerimi buldum Tanpınarın yapıtında. Bu sorunları, ikilemleri aşabilecek bilince sahip olmanın, yalnız olmaktan kurtulmak anlamına gelmediğini, tersine yalnızlığı arttırabileceğini gördüm.Yalnızca kültürel, tarihsel talihimizi değil, insan olarak alınyazımızı, metafizik boyutumuzu da buldum Tanpınarın yazdıklarında. Yaşamın hüzünlü (çünkü geçici) güzelliğine onun şiirleri, şiirsel düzyazıları arasında baktım uzun süre.İstanbulun doğasıyla tarihinin bilmediğim nice yönü, kendi iç insanımın tanımadığım nice yüzü Tanpınarı okudukça bilinç alanıma girdi. Daha doğrusu, Tanpınar bilinç, bilgi, duyarlık alanlarımı genişletti.Tanpınarı okuyanlar bilir: bu soyadını seçmesi raslantı değildir. Bir dünya görüşünün yansımadır. Ben bu kez başta türlü bakacağım bu soyadına. Ahmet Hamdinin kaleminde, özellikle düzyazısında tan vaktinin genişliği, pınarın çoşkusu vardır. Bir üslubun, bereketli bir yazının betimidir bu soyadı. Her yeni okumayla yeniden çağlayacak bir yapıttır Ahmet Hamdininki.Kutup Noktası başlığı altında benim yapmış olduğum çalışma, hiç değilse, Tanpınar okumayı, incelemeyi teşvik eder, kaşif okur sayısının artmasına katkıda bulunur, bu seçkin pınarın yerini gösteren bir yol levhası olabilirse ne mutlu bana!Eylül 2000

Unuttum bütün karalamaları. Üç yazı ve boş sayfanın önüne oturdum. Taşma anı. Okumanın uç noktası. Yazıya evrilme anı. Yeniden düştüm Tanpınarın yollarına. Amaçladığım türden bir kendi üstüne çöreklenme, kapanma dönemi geçiremedim gene de. Kesintili bir yolculuk oldu. Nedir ki, ne zaman odaya dönsem, bir yazı tasarısı olgunlaşmış halde beni bekliyor, zihnimi iyice emmeden bırakmıyordu. Durdum, durdurdum o saati. Türk edebiyatının son döneminin en önemli deneme ve eleştiri yazarlarından biri olan Oğuz Demiralpın yazdığı Kutup Noktası, Ahmet Hamdi Tanpınar üzerine yapılmış en tutkulu çalışmadır. Demiralp, Tanpınarın 14 cildini derinden birbirine bağlayan gizli örüyü, alttaki yapıyı, Tanpınarın şahsi masalını ortaya çıkarmaya çalışırken, aynı zamanda Tanpınar üzerine özgün ve şaşırtıcı yorumlar kaleme alıyor. Bir yazarı okuma biçimimizi ancak bir yazar değiştirebilir. TADIMLIKİkinci Baskı İçin Birkaç SözBir Ahmet Hamdi okuru olarak seviniyorum. Bir Tanpınarsever olarak mutluluk duyuyorum. Artık Tanpınar daha çok, daha iyi tanınıyor. Kitapları satılıyor; yeni baskıları çıkıyor. Kıyıda köşede kalmış çalışmaları, yazıları, mektupları, giderek fotografları bulunup okura kazandırılıyor. Aydaki Kadın da günışığına çıktı. Tanpınarın değeri daha iyi anlaşılıyor artık. Yalnızca yurdumuzdakilerin değil, Türk yazınını konu edinmiş yabancı araştırmacıların da Tanpınarın yapıtına dikkatle eğildiklerini görüyoruz. Tanpınar, yalnızca bir yazıneri değil, bir kültür anıtı da olarak dağılan s... tümünü göster