Modern Epik

Faust nedir? Goethenin kendisinin söylediği gibi, bir trajedi mi? Büyük bir felsefi hikâye mi? Bir lirik içgörüler derlemesi mi? Hangisi olduğunu kim söyleyebilir? Peki, ya Moby Dick? Bir ansiklopedi mi, roman mı, yoksa romans mı? T.S. Eliot, Ulysses için, O artık bir roman değil, diyordu. Ama bunlar roman da değilse, ne o zaman? Bu estetik başyapıtların nasıl sınıflandırarak ele alınacağı uzun süreden beri kafa karıştıran bir mesele olmuştur. Franco Moretti, Faust, Moby Dick, Nibelungların Yüzüğü, Ulysses, Kantolar, Çorak Ülke, Niteliksiz Adam ve Yüzyıllık Yalnızlık gibi çığır açan eserleri irdeleyerek ortaya koyduğu bu son derece özgün ve disiplinler arası çalışmasında, bir modern epik kurar; onun yaptığı, Batı edebi kültürünün kutsal metinleri üzerinden kurulmuş bir nevi üst-türdür. Morettiye göre, modern epikin anlamı, estetik alanın bir hayli ötesine uzanır; gezegene Avrupanın egemen olduğu dönemi temsil eden ve bu eserler çevresinde sağlam bir iskelet kuran bir formdur, modern epik. Dünya sistemini temsil eden örneklerde, çokseslilik, hayal ve leitmotifin; yine, bilinç akışı, kolaj ve karmaşıklığın teknik başarıları uyarıcı bir işlev görürken, siyasal ihtiraslar ve formel yaratıcılıklar da bu eksende sürekli iç içe geçmektedir. Analizine Goethenin Faustuyla, epikin ve romanın farklı tarihsel rolleriyle başlayan Moretti, tartışmasını Wagnerin Nibelungların Yüzüğüne yoğunlaştırarak modernist tekniğin sosyolojisini çıkarır; daha sonra da, bilhassa Marquezin Yüzyıllık Yalnızlıkı çerçevesinde, çeşitli modernist yöntemler ile anlatının geri dönüşü arasında bir uzlaşma yolu olarak, büyülü gerçekçilike dair etkileyici bir yorum sergiler.

Faust nedir? Goethenin kendisinin söylediği gibi, bir trajedi mi? Büyük bir felsefi hikâye mi? Bir lirik içgörüler derlemesi mi? Hangisi olduğunu kim söyleyebilir? Peki, ya Moby Dick? Bir ansiklopedi mi, roman mı, yoksa romans mı? T.S. Eliot, Ulysses için, O artık bir roman değil, diyordu. Ama bunlar roman da değilse, ne o zaman? Bu estetik başyapıtların nasıl sınıflandırarak ele alınacağı uzun süreden beri kafa karıştıran bir mesele olmuştur. Franco Moretti, Faust, Moby Dick, Nibelungların Yüzüğü, Ulysses, Kantolar, Çorak Ülke, Niteliksiz Adam ve Yüzyıllık Yalnızlık gibi çığır açan eserleri irdeleyerek ortaya koyduğu bu son derece özgün ve disiplinler arası çalışmasında, bir modern epik kurar; onun yaptığı, Batı edebi kültürünün kutsal metinleri üzerinden kurulmuş bir nevi üst-türdür. Morettiye göre, modern epikin anlamı, estetik alanın bir hayli ötesine uzanır; gezegene Avrupanın egemen olduğu dönemi temsil eden ve bu eserler çevresinde sağlam bir iskelet kuran bir formdur, modern epik. Dünya sistemini temsil eden örneklerde, çokseslilik, hayal ve leitmotifin; yine, bilinç akışı, kolaj ve karmaşıklığın teknik başarıları uyarıcı bir işlev görürken, siyasal ihtiraslar ve formel yaratıcılıklar da bu eksende sürekli iç içe geçmektedir. Analizine Goethenin Faustuyla, epikin ve romanın farklı tarihsel rolleriyle başlayan Moretti, tartışmasını Wagnerin Nibelungların Yüzüğüne yoğunlaştırarak modernist tekniğin sosyolojisini çıkarır; daha sonra da, bilhassa Marquezin Yüzyıllık Yalnı... tümünü göster