Utopia

******

Eşine az rastlanır üstün zekasıyla tanınmış, yenilmez İngiltere Kralı Sekizinci Henry ile değerli Kastilya prensi birkaç yıl önce ciddi şekilde bozuşmuşlardı. Bu işi görüşmek ve düzeltmek üzere o tarihte sözcü olarak Felemenke gitmiştim. Yanımda iş ve yol arkadaşı olarak eşsiz insan Cuthbert Tunstall vardı. Kral o sırada kendisine, herkesin alkışları arasında, Canterbury başpiskoposluğunu vermişti...

************

...Utopialılar, halkın kötülük yapmasını engellemekle kalmazlar; ödüller ve şerefler bağışlayarak erdemin yolunu gösterirler halka. Utopialılar sevgi içinde birlikte yaşarlar. Orada hiçbir yargıç insana tepeden bakmaz, insanda korku uyandırmaz. Ülkeyi yöneten başkan öteki yurttaşlardan ayırdedilemez. Ne süslü bir kaftanı ne de parlayan bir tacı vardır. Utopialılar paranın hiçbir değeri olmadığını bildikleri için rüşvet olmaz, namus yolundan şaşmazlar. Ütopialılar düşünceleri ve inançları yüzünden suçlanıp yargılanmazlar. Onlara göre bireyi ve toplumları yücelten şey, özgürlüktür.

************

Thomas Moreun Utopiası ideal bir dünyaya kaçışın değil, şaşırtıcı bir gerçeklikle başka bir siyasetin hukuksal ve toplumsal iskeletini oluşturmanın peşindedir. Moreun yarattığı öteki dünyanın yapısı, her bir dokusunda eleştirel bir güç taşıyarak görkemli bir ayna işlevi görür. Utopia bir antidünya krallığı, gerçek sivil bir komünitedir. More evinden dışarı çıkmayan bir kanun koyucu olmadığından çok keskin olan gözlem gücünü reformist hümanizmasının en önemli kuralı -humanitasın ontolojik taleplerine karşılık vermek- için kullanmış ve bir bilgelik kitabı yaratmıştır. Moreun yapıtı dekadans ve yozlaşmanın bir antitezi, yeniden doğuşun bir simgesidir. Utopia adasının hilal biçimindeki coğrafyası bile bu amacı vurgulamaktadır.

Thomas Moreun Utopiasının bu baskısı kronolojik bilgiler, kaynakçalar, önsözler ve geniş dipnotlarla zenginleştirilerek geniş bir okur kitlesinin ilgisine sunulmaktadır.

************

Utopia modern Batı düşüncesi güzergâhında mihenk taşları olan Rönesans, Hümanizm ve Reform hareketleri içinde doğmuş bir eserdir. Ütopyalar, yaşadığı zamanı sorgulayan insan için, tarihin pek çok döneminde varolmuştur. More da dinine sonsuz bağlı bir Katolikti ama yaşadığı çağın çok ilerisine bakan da bir insandı.More, Utopiada Platonun kusursuz devlet düşüncesinden yola çıkmasına rağmen, o kusursuzluğu tüm toplum hayatına uygulamıştır. Platonda bölüşüm sadece bir sınıfa özgü olduğu halde Utopiada tüm topluma yayılır. Platonda kadınlar ve çocuklar topluma aitken, Utopiada karı ve kocanın birlikte yaşlanıp ölmesi önemlidir, çocuklar kendi ana ve babaları tarafından büyütülür. Bu hayâl ülkesinde avukat yoktur, çünkü yasalar herkesin anlayabileceği bir biçimde açık ve basittir.Utopiayı kimileri erken dönem Hıristiyanlığındaki ortak paylaşımı anlattığı için manastır hayatı, kimileri sosyalizmin öncü metinlerinden biri, kimileri de yalnızca bir şaka diye tanımlamıştır. Thomas Moreu çağının çok ötesini gözleyebilen bir hümanist olarak da kabul edenler vardır.

************

Rönesans aydını Thomas More (1478-1535) UTOPIA (Hayal Ülke) adlı eserinde; özgür toplum, adil yönetim, ideal kent ve evrensel barış nasıl olmalıdır? gibi soruların yanıtlarını arar. Ender Gürolun çevrisiyle sunulan Utopia, sevgi yüklü bir dünya ve düş yüklü bir yaşamın özlemidir.

******

******

Eşine az rastlanır üstün zekasıyla tanınmış, yenilmez İngiltere Kralı Sekizinci Henry ile değerli Kastilya prensi birkaç yıl önce ciddi şekilde bozuşmuşlardı. Bu işi görüşmek ve düzeltmek üzere o tarihte sözcü olarak Felemenke gitmiştim. Yanımda iş ve yol arkadaşı olarak eşsiz insan Cuthbert Tunstall vardı. Kral o sırada kendisine, herkesin alkışları arasında, Canterbury başpiskoposluğunu vermişti...

************

...Utopialılar, halkın kötülük yapmasını engellemekle kalmazlar; ödüller ve şerefler bağışlayarak erdemin yolunu gösterirler halka. Utopialılar sevgi içinde birlikte yaşarlar. Orada hiçbir yargıç insana tepeden bakmaz, insanda korku uyandırmaz. Ülkeyi yöneten başkan öteki yurttaşlardan ayırdedilemez. Ne süslü bir kaftanı ne de parlayan bir tacı vardır. Utopialılar paranın hiçbir değeri olmadığını bildikleri için rüşvet olmaz, namus yolundan şaşmazlar. Ütopialılar düşünceleri ve inançları yüzünden suçlanıp yargılanmazlar. Onlara göre bireyi ve toplumları yücelten şey, özgürlüktür.

************

Thomas Moreun Utopiası ideal bir dünyaya kaçışın değil, şaşırtıcı bir gerçeklikle başka bir siyasetin hukuksal ve toplumsal iskeletini oluşturmanın peşindedir. Moreun yarattığı öteki dünyanın yapısı, her bir dokusunda eleştirel bir güç taşıyarak görkemli bir ayna işlevi görür. Utopia bir antidünya krallığı, gerçek sivil bir komünitedir. More evinden dışarı çıkmayan bir kanun koyucu olmadığından çok keskin olan gözlem gücünü reformist hümanizmasının ... tümünü göster