İlginç fikirlerle dolu. Amin Maalouf dünyanın gidişatı ile ilgili kaygılarını dile getiriyor ve bazı çözümler öneriyor. Özellikle kitabın ikinci bölümünü, Yoldan Çıkmış Meşruiyetler'i ilgiyle okudum. Yakın dönem Arap tarihiyle ilgili epeyce bilgi edindim. Kitapta ifade edilen bazı görüşler epeyce tartışmalı. Örneğin İslam dünyasında Papalığın olmamasının ilerlemeyi durdurduğu ve yaygın şiddete yol açtığı yolundaki görüş oldukça spekülatif. Keza, Maalouf'un ABD'nin öncü bir devlet olarak 21. yüzyıl dünyasında uygarlığın önünü açması temennisini de oldukça naif buldum. Kolayca okunan, ilginç bir kitap.

Dune serisinin üçüncü kitabında işlenen konular iktidar, din, fanatizm, kişisel zaaflar, ekoloji, vs. Frank Herbert serinin bu kitabında iktidar mücadelesi veren birincil karakterleri (İkizler Leto ve Ganima, Alia, Jessica, Wensicia, Farad'n, Vaiz), sadakat, kişisel tercihler ve inanç konularında kendileriyle hesaplaşan ikincil karakterleri (Stilgar, Duncan Idaho, Tyekanik, Cavid) ve dinsel fanatizmin etkisiyle Dune sahnesini tamamlayan üçüncül karakterleri inceliyor. Romanın kurgusu içinde karakterler katı sınırlar içinde çizilmiş bir hiyerarşiye oturtuluyor ve bu hiyerarşi içindeki davranışları okuyucu için asla şaşırtıcı olmuyor. Herbert roman karakterlerinin tek boyutlu düzleminde felsefi sorgulamalar, şaşırtıcı olaylar kurguluyor; ancak tümü bir araya geldiğinde okuması güç bir kurgu ortaya çıkıyor. Bu güçlük, Orta doğu dillerinden alınan bazı kavramlarla da pekiştirilince okuyucunun romanın kurgusundan kopmadan kitabı bitirebilmesi için epeyce çaba harcaması gerekiyor. Romanı okurken Herbert'in çok fazla şey anlatmak, hatta daha ileri giderek tartışmak istediğini düşündüm. Romanın kurgusu ile sınırlanmadan üzerine düşünülecek pek çok kavram var. Mesela melanet, ya da geçmişte yaşamış bir insan tarafından ele geçirilme. Mesela insan-kum balığı birleşmesi ile ortaya çıkan süper güç, mesela Altın Yol, mesela ekolojik yıkım... Okurken Dune evreninde kaybolup gitmek muhteşem bir duygu; ancak Frank Herbert standartlarına göre de, BK standartlarına göre de "zor bir kitap.

Ne kadar basit bir dille yazılmış olurlarsa olsunlar, popüler bilim kitaplarını okumak her zaman zordur. Bu tespit Dinozorların Sessiz Gecesi için geçerli değil. Okuması çok kolay, keyifli ve zaman zaman eğlenceli ... Serinin üçüncü kitabı da öncekiler gibi mükemmel.

Huxley karşıt-ütopyanın başyapıtı kabul edilen Cesur Yeni Dünya'yı iki büyük savaş arasında, 1932 yılında yazmıştı. İnsanlığın ilerleme çizgisi ile ilgili çok ciddi kaygıları vardı. On yıl bile geçmeden, II. Dünya Savaşı'nın yıkımları onu haklı çıkarmış görünüyordu. Maymun ve Öz'ü 1948 yılında (Orwell'in 1984 romanını yazdığı yıl) yazdı. Büyük Savaş sona ermiş, Naziler yenilmişti. Ancak Huxley uygarlığın geleceğine yönelik kaygılar taşımaya devam ediyordu. Maymun ve Öz, üçüncü dünya savaşının sonrasındaki dünyayı anlatıyor. Savaşta büyük yıkıma uğrayan bölgelerden biri olan Amerika, ortaçağa geri dönmüş ve savaşın yıkıntıları içinden yeni bir din yükselmiştir. Savaşın yıkımları ve yeni din olgularını Cesur Yeni Dünya'da da görürüz. Huxley'in felaket-sonrası dini, bu romanda bir tür şeytan-tapınmacılığı. Bu romanda da Cesur Yeni Dünya(CYD) benzeri bir kötümserlikle yeni bir dünya, bu dünyanın inanışları, ritüelleri ve davranışları tasarlanıyor. Ancak bu romanda kurgu Cesur Yeni Dünya kadar başarılı değil. CYD romanında olduğu gibi, bu romanda da değişen dünyanın kodlarını bize bir yönetici olan Şeytan-Vekili anlatıyor. (CYD'da Mustafa Mond anlatıyordu.) CYD romanında olduğu gibi bu romanda da aykırı tipler var: Yeni Zelanda'dan gelen Dr. Poole (CYD'da Vahşi John) ve yıkıma uğramış Amerika'da tanışarak aşık olduğu sevgilisi Loola (CYD'da Lenina). CYD romanında olduğu gibi, bu romanda kurgulanan dünyada da "eski" insanlar gibi yaşamayı seçen küçük bir azınlık var. (CYD'da adada yaşıyorlardı, MvÖ'de Kuzey Fransa'da yaşıyorlar.) Özetle, MvÖ, Huxley'nin ikinci CYD denemesi. Bu romanın farkı, alışılmış roman tekniğinin dışında, bir film senaryosu biçiminde yazılmış olması. Bir başyapıt olmaktan çok uzak, bazı bölümlerde uygarlığın gidişatı ile ilgili düşündürüsü paragraflar içerse de, vasat bir din-uygarlık hicvi.

Serinin ikinci kitabı. Çok ilginç sorulara cevap arayışları... Bilim konusunda daha fazla okuma ve araştırma isteği duymanızı sağlayan mükemmel bir kitap.

Kozmolojiye ve popüler bilime merak duyan herkesin kolayca okuyabileceği, basit bir dille yazılmış mükemmel bir kitap.