Oscar Wilde, gerek yaşam tarzı ve cinsel tercihleriyle, gerek yapıtlarında ortaya koyduğu gözüpek yaklaşımla XIX. Yüzyıl İngiliz toplumunda tutucu çevrelerin şiddetli tepkisiyle karşılaşmış bir yazardır. Aydın bir aile ortamında yetişen, ülkesinin seçkin okullarında okuyan Wilde, İngiliz yazarlar John Ruskin ve Walter Pater’in sanatın insan yaşamında büyük önem taşıdığı yolundaki görüşlerinden derinliğine etkilenmiş ve bu görüşleri yapıtlarında sık sık yansıtmıştır. 1880’lerin başında estetikçiliğin Londra edebiyat çevrelerinde öfke ve düş kırıklığı yarattığı dönemde Wilde, zekası ve pırıltılı kişiliğiyle bu çevrelerde önemli bir yer edinmiştir.
Dorian Gray’in Portresi adlı tek romanı, 1891’de ilk basıldığında ahlaksızlık suçlamalarıyla karşılaşarak büyük tepki çekmiş, buna karşılık sanatın özünde ahlakdışı olduğunu vurgulayan Wilde, romanının üç ana karakteri için şöyle demiştir: “Basil Halward, ben olduğumu sandığım kişidir; Lord Henry dünyanın ben sandığı kişidir; Dorian ise benim olmak istediğim kişidir, belki başka bir çağda…” Wilde yaşamı boyunca baskı görmesine ve parasızlık çekmesine karşın, George Bernard Shaw’un deyişiyle “ruhunun yenilmez neşesi”ni her zaman koruyabilmiştir.
Romanın konusu, kısaca şöyledir: Ressam Basil Hallward, güzelliği karşısında büyülendiği genç Dorian Gray’in bir portresini yapar. Ressamın evinde Lord Henry Wotton’la tanışan Dorian, hayatta izlemeye değer tek şeyin güzellik olduğunu savunan Lord Henry’nin görüşlerine hayran kalır. Ama güzelliğinin bir gün solup gideceğinin farkına varınca kendisinin değil, portresinin yaşlanmasını diler. Dorian’ın büyük sırrını, portredeki değişimi sadece Basil fark edecektir…
Sizlerle kitaptan altını çizdiğim güzel sözlerin ve deyişlerin bazılarını paylaşmak istiyorum:
• Bütün bedensel ve beyinsel seçkinliklerde bir uğursuzluk vardır bence, tüm tarih boyunca kralların sarsak adımlarını izleyip duran türden bir uğursuzluk. Öbür insan kardeşlerimizden farklı olmamak daha iyidir. Bu dünyada en şanslı olanlar bence çirkinlerle aptallar. Yan gelip yayılarak yaşam denen oyunu ağzı açık seyredebilirler. Zafer denen şeyi bilmeseler bile hiç değilse yenilgiyi de tatmazlar. Aslında hepimizin yaşamamız gerektiği gibi yaşar onlar, kaygısız, kayıtsız, çalkantısız.
• Ben birisinden çok fazla hoşlandım mı onun adını hiç kimseye söylemem. Onun kimliğinden bir parçayı başkasına teslim etmek gibi gelir bu bana.
• Arkadaşlarımı güzelliklerini için seçerim, tanışlarımı karakterlerinin sağlamlığı için, düşmanlarımı da parlak zekaları yüzünden. Kişi düşmanını seçerken ne denli dikkatli olsa azdır. Benim bir tane bile aptal düşmanım yoktur.
• Şeytandan kurtulmanın tek yolu şeytana uymaktır. Karşı gelindi mi ruh kendi kendine yasakladığı şeyin özlemiyle hasta düşer; kendi ürkünç yasalarının korkunçlaştırdığı ve yasallıktan çıkardığı şeye karşı duyduğu arzuyla marazileşir.
• Bir kaprisle ebedi bir aşk arasındaki tek ayrım, kaprisin biraz daha uzun ömürlü olmasıdır.
• Gençler sadık kalmak isterler, kalamazlar; yaşlılar sadakatsizlik etmek isterler, edemezler.
• Samimi dürüstlük, gerçekten iyi olan bütün insanların düştüğü ve hiçbirinin tümüyle kurtulamadığı tek bağışlanmaz hatadır.
• Erkek, yorgun düştüğü için evlenir, kadın merak duyduğu için. İkisi de hayal kırıklığına uğrarlar.
• Ömürlerinde tek bir kez sevenlerdir asıl sığ olanlar. Onların vefa, sadakat diye adlandırdığı şeyi ben, ya alışkanlığın verdiği rahatlığa ya da hayal gücünün yokluğuna bağlarım. Zihinsel yaşam için tutarlılık neyse duygusal yaşam için de vefa odur: basit bir yenilgi itirafı.
• İnsan aşık olduğu zaman hep kendi kendini aldatmakla işe başlar, başkalarını aldatmakla sona erdirir.
• Kadınlar kendilerini saldırı yoluyla savunurlar, bazen de, ani, anlaşılmaz teslim oluşlarla da saldırıya geçerler.
• Ahlak konusundaki önyargılarımızı açıklamak için gelmiyoruz ya dünyaya. Ben sıradan, basmakalıp kişilerin dediklerine hiç kulak vermem; sevimli, seçkin kişilerin yapıp ettiklerine de hiç karışmam.
• Hepimiz başkalarına iyilik kondurmayı severiz, çünkü hepimiz de kendi kellemizden korkarız. İyilikseverliğin temeli katıksız korkudur. Bize yararı dokunabilecek erdemleri komşumuzda görebildiğimiz için kendimizi yüce gönüllü sanarız. Hesabımızdan daha çok para çekebilelim diye bankacıyı överiz, elini cebimize atmasın diye yol kesen haydutta iyi yönler buluruz.
• Mutlu olduğumuz zamanlarda hep iyi bir insan oluruz da iyi insan olduğumuz zamanlarda ille de mutlu olmayabiliriz.
• İyi insan olmak demek insanın kendi kendisiyle uyum içinde olması demektir. Uyumsuzluk da insanın başkalarıyla uyum içinde olmaya zorlanması demektir.
• Hem zaten kadınlar çile çekmeye erkeklerden daha yatkındılar. Duygularıyla beslenirdi onlar. Salt duygularıyla düşünürlerdi. El altında biri olsun, karşılıklı bir şeyler yaşayabilsinler diye sevgili edinirlerdi.
• Kişinin kendi kendini suçlaması doyum verici bir lükstür. Kendimizi suçladığımız zaman başka hiç kimsenin bizi suçlamaya hakkı yokmuş gibi gelir. Kişiyi günahtan arındıran itirafın kendisidir, yoksa günah çıkartan papaz değil.
• İnsan yaşamın rengini emmeli de ayrıntılarını asla hatırlamamalı. Ayrıntılar her zaman avam işidir.
• Geçmişin tek çekiciliği geçmiş olmasındadır. Oysa kadınlar perdenin ne zaman kapandığını asla bilemezler. İlle de bir altıncı perde isterler; oyunun hiçbir ilginçliği kalmadığı anda onlar sürdürmeyi önerirler. Onlara uysam her komedi trajik bir sona bağlanır, her trajediyse farsa dönüşürdü.
• Yaşı ne olursa olsun, eflatun giyen hiçbir kadına güvenme. Ne de otuzbeş yaşını aşmış, pembe kurdele düşkünü kadınlara. Mutlaka arkalarında bir tarihçe var, demektir.
• Yaşam konusundaki hiçbir kuram ona yaşamın kendisi kadar önemli gelmiyordu. Düşünsel kuramların, eylem ve deneyimden koptukları zaman ne denli çorak kaldıklarının iyice ayırdındaydı. Biliyordu ki duyuların da ortaya serebilecekleri, ruhunkilerden geri kalmayacak ayarda ruhsal olan gizemleri vardı.
• Kötü bir sofra açan, kalitesiz şarap sunan kişinin özel yaşantısında kusursuz bir insan olduğunu bilmek neye yarar? Baş yemeğin sofraya soğuk gelişinin günahını en üstün erdemler bile ödeyemez! Biçim, sosyete için kesinlikle vazgeçilmeyecek bir öğedir.
• Kadınların yeniden evlenmeleri ilk kocalarından nefret ettikleri içindir. Erkeklerin yeniden evlenmeleriyse ilk karılarına tapındıkları içindir. Kadınlar şanslarını denemek uğruna yaparlar bunu, erkeklerse şanslarını yitirmek pahasına.
• Kadınlar kusurlarımızdan ötürü severler bizi. Yeterince kusurumuz varsa her türlü aksaklığımızı bağışlarlar, zekamızı bile.
• Geleceği olan erkeklerle geçmişi olan kadınlardan hoşlanırım ben.
• Biz kadınlar kulağımızla severiz, nasıl ki siz erkekler de gözünüzle severseniz.
• Karmaşık ve gergin huylu kişiler hep böyledir. Çok güçlü olan duyguları ya incitir ya da eğilir. Ya öldürür ya da ölür. Sığ hüzünler, sığ aşklar uzun ömürlüdür. Büyük aşklar, büyük üzüntülerse kendi büyüklüklerinin kurbanı olurlar.
• Kişi ancak iki yoldan ulaşabilir uygarlığa. Biri kültürlü olmak, öbürü de ahlaksız olmak. Kent dışında yaşayanlar bunların ikisine de fırsat bulamadıkları için durgun sular gibi yosun tutup giderler.
Kitap ile ilgili ayrıntılı bilgi ve yorumlarıma http://bit.ly/2oznxsq linkinden ulaşabilirsiniz :)
Dünya klasiklerinde sürükleyicilik arayan varsa , "Dorian Gray'in Portresi" doğru tercih...
Kolay okunabilir bir kitap olduğu doğru ancak altındaki çağrışımlar için düşünerek okunması daha iyi olur.Bana göre bir şaheser
Tatilde sıkıntıdan okuma fırsatı bulmuştum. Okunması gereken kitaplardan biri. Dorian Gray'in ve yanındaki elemanın(lorddu galiba, lord henry?) sembolize ettikleri nitelikler güzeldi
İnanılmaz derecede şaşırtıcı bir sonra sahip Dorian Gray'in Portresi. Oscar Wilde'ın zekasını, kendi yaşamının mükemmelliğini yansıtmasını her sayfada hissediyorsunuz.
http://blog.tanerkandemir.com/dorian-grayin-portresi/
Oscar Wilde'ın güzel kitaplarından biri..Beni gerçekten etkiledi,geçen yıl filmini de izledim,kitabı kadar güzel değildi muhakkak ama yine de hoş olmuştu.
Çok güzel. Kurgu üslubun duruluğu harika. Son zamanlarda en çok keyif aldığım eserlerin başında gelir.
Hikayesini daha önce bildiğim için sürekli bu kitabı ertelemiştim. Ancak kitap beklentilerimin çok üstündeydi. Çok zevkle okudum. İnsan ilişkileri üzerine tespitler şahaneydi.
Genç ve yakışıklı olan Dorian Gray’e hayran olan bir ressam tarafından resmedilmesiyle başlar kitap. Basil, onun saflığını, güzelliğini ve ona beslediği korkunç hayranlığı resmederken kendinde de çok giz kattığına inanır ve bu portreyi bir başkasının görmesini istemez. Bunun sebebi ; hem Dorian’ı kıskanması hem de kendinden kattıklarını açığa vurma düşüncesi.
Bunları paylaştığı arkadaşı Lord Henry, model ile tanışmak için daha çok sabırsızlanır ve bir şekilde tanışır. Bundan sonra da Dorian’ın tüm saflığının bozulmasına akıl hocalık yapacak kişi olur. Ahlaksızlığa düşkünlüğü ve bencilce yaşamı ile Dorian’ı eğitmeye başlar.
Resim bittiğinde, Dorian kendi portresinin güzelliğini, hiç yaşlanmayacak ve çirkinleşmeyecek olmasını kıskanır. Yaşlananın kendisi değilde portresi olması için ruhunu şeytana satmaya bile razıdır. (Lord Hanry’nin de danışmanlığıyla) Onun için sanat güzelliktir ve bu uğurda yapılan her şey de mubahtır.
Bu anlatılan somut örneklem ile hayatı değişir. Lord Henry den ayrılmaz. Basil bu ilişkiye kıskanıp, tanıştırdığına pişmanlık duymaya başlar. Çünkü artık Dorian küçük bir Lord Henry olmuştur. İnsanları bencilce sever, çıkarının bittiği yerde sevgiside biter, sevdiklerini ölüme sürüklemesi ile hiçbir rahatsızlık duymaz. Yalnız yaptığı her günah, kötülükte aynasına bakmaktan korkar. Resmi giderek çirkinleşip sert bir ifadeye görünür. Kendisi ile yüzleşmekten korkup onu ortadan kaldırır. Vicdan ve hedonist/narsist arzularının diyalektiliği arasında sıkışan bir ruh gibi gözükse de, sonradan kendi aksini görmeye tahammül edemeyen ve bencilliğiyle kendi kendini yok eden bir ruha dönüşür.
Kitapta sanat, estetik ve ahlak felsefesi çok güzel işlenmiş. Dili sade ve çok akıcıydı. Kitapta geçen konuşmalar ayrı bir fikir dünyası. Sanat, estetik, ahlak felsefine farklı açıdan bakışı ile insanı var olanın zıttından düşünmesini sağlıyor.
Bir insanın nasıl değişebildiğine - bozula bildiğine - çok güzel bir örnek. Diyaloglar çok eğlenceliydi. Henry'nin çoğu sözleri güzel ve baştan çıkarıcı olsa da Dorian'ın değişmesini ve narsist bir kişiliğe bürünmesini de ancak bu sözler - düşünceler- sağlamıştır. Onun yüzünden intihar eden kız için bile yas tutmasına, vicdan azabı duymasına izin vermedi.
*Bir heves ile ömür boyunca süren bir ihtiras arasında ancak şu fark vardır: Heves biraz daha uzun devam eder.
*Genç adamlar vefalı olmak isterler, fakat değildirler; ihtiyarlar vefasız olmak isterler, ellerinden gelmez: Bunun üzerinde söylenecek başka şey yoktur.
*İki şey daima yan yana gider. Güçlülük ve zayıftık.İnsanın maddi gücü giderek azalırken, manevi gücü artar. Çünkü artık ne yaparsan yap önemli değildir!
*Hislerin üstünlüğü, bizi yanlış yola götürmeleri, ilmin üstünlüğü ise hissi olmasıdır.
*Bugün bir çok insanlar, yerde sürünen bir nevi sağduyu yüzünden ölüyorlar. Ve ancak iş işten geçtiği zaman, insanın hiç pişman olmadığı şeylerin ancak hatalarımız olduğunu anlıyorlar.
*Alem bugün her şeyin fiyatını biliyor fakat hiçbir şeyin değerini bilmiyor.
*Erkekler yorgunluktan, kadınlar meraktan evlenirler. Her ikisi de hayal kırıklığına uğrarlar.
*Başkalarının toplayacağından korkmasak sokağa atacağımız çok şeyler vardır.
*İnsan aşık olunca daima kendisini aldatmakla başlar ve başkasını aldatmakla bitirir.
*Kendini alçaltmanın bir hazzı vardır. Kendimizi suçlu çıkarırken başkalarının bize suç bulmaya hakları olmadığını hissederiz.
*İyi kararlarda bir uğursuzluk vardır. Bu kararların verilmesinde daima gecikilir.
*İnsan hayatının renklerini sorabilmeli, fakat onun ayrıntılarını hiç hatırlamamalı. Ayrıntılar daima bayağıdır.
*Vicdan, bizim hepimizi bencil yapar.
*Buraya beni avutmaya geliyorsun. Beni avunmuş buluyorsun ve kızıyorsun. Siz merhametli insanlar böylesiniz.
*Her cinayet bayağıdır. Tıpkı her bayağılık bir cinayet olduğu gibi.
Hayata dair birçok çıkarım yapabileceğiniz, etkileyici cümleleri olan, sizi farklı duygulara sürükleyen dolu dolu, okumaktan zevk aldığım bir kitap. Özellikle Lord Henry’nin hayata dair düşünceleri sizi sarsıyor, bu karakterin vurdumduymazlığı ve sözünü sakınmayan tarzı bazen sizi kızdırsa da söyledikleri “acı ama gerçek” duygusu uyandırıyor. Karakterin Dorian’ı kışkırtıcı konuşmaları, onun güzelliğine dair gerçeküstü iltifatları, anı yaşamaktan başka bir gerçeğin olmadığına dair söylemleri mi Dorian’ ın karakterinin değişimini tetikleyip sonunu hazırlayan? Lord Henry ile hiç tanışmasaydı?.. Belki de Dorian’ın bu sona sürüklenmesinde Basil’ in ve sosyete çevresinin yüceltici, gerçeküstü ve kusursuzluğa inanan ve onu arayan hayat tarzı da etkili olmuştur.
Narsistlik üzerine insan benliğini çok iyi ortaya seren bir eserdir. Üzerinde düşünülesi bir kitaptır.
Manipülasyon üzerine yazılmış en iyi roman... İnsan üzerinde en etkili olan yine insan.
Kitabın bir bölümünde Dorianın resmi unutmak için yaptıklarını anlatması sııkıcıydı