José Saramago ölümünden önce yazdığı ve yayımlandığı ülkelerde büyük tartışmalara yol açan son romanında insanlığın kutsal kitaplardaki başlangıcına geri dönüyor.
Adem ile Havva’nın oğlu, kardeş katili, “sürgün ve gezgin” Kabil’le çıkılan bu yolculuk, Eski Ahit’in loş ve tekinsiz diyarlarında, zaman ve mekân kavramlarını altüst ederek, süreğen bir şimdiki zaman içinde, edebiyatla felsefenin kesiştiği dar alanlarda dolaştırıyor okuru.
Suç, ceza, adalet, nefret, ihtiras gibi insana özgü kavramlar ile savaşlar, katliamlar, cinayetler, boyun eğmeler ve isyanlar gibi insana özgü eylemler arasında gidip gelirken, İbrahim’den Nuh’a, Adem ile Havva’dan Eyüb’e, Lilith’e kadar bütün kadim şahsiyetler de beklenmedik anlarda ve yerlerde karşımıza çıkıp insanlık panoramasını tamamlıyorlar.
Gerçeğin ironik, yalın ve dolaysız dilini kullanan Saramago bu son romanıyla bize tüm zamanların sorusunu miras bırakmış oluyor: İnsan türü evrendeki yerini ve varlığını hak etmiş midir?
José Saramago ölümünden önce yazdığı ve yayımlandığı ülkelerde büyük tartışmalara yol açan son romanında insanlığın kutsal kitaplardaki başlangıcına geri dönüyor.
Adem ile Havva’nın oğlu, kardeş katili, “sürgün ve gezgin” Kabil’le çıkılan bu yolculuk, Eski Ahit’in loş ve tekinsiz diyarlarında, zaman ve mekân kavramlarını altüst ederek, süreğen bir şimdiki zaman içinde, edebiyatla felsefenin kesiştiği dar alanlarda dolaştırıyor okuru.
Suç, ceza, adalet, nefret, ihtiras gibi insana özgü kavramlar ile savaşlar, katliamlar, cinayetler, boyun eğmeler ve isyanlar gibi insana özgü eylemler arasında gidip gelirken, İbrahim’den Nuh’a, Adem ile Havva’dan Eyüb’e, Lilith’e kadar bütün kadim şahsiyetler de beklenmedik anlarda ve yerlerde karşımıza çıkıp insanlık panoramasını tamamlıyorlar.
Gerçeğin ironik, yalın ve dolaysız dilini kullanan Saramago bu son romanıyla bize tüm zamanların sorusunu miras bırakmış oluyor: İnsan türü evrendeki yerini ve varlığını hak etmiş midir?
yazarın son kitabı buymuş ...
ben filin yolculuğu sanıyordum ....
jose saramago nun kendine özgü esprili ve tuhaf (kötü anlamda kullanmıyorum, tanımlaması zor o yüzden) nasıl desem düz metin gibi yazım kuralları pek yok ama öyle diziyorki kelimeleri yazılanları yutuyorsunuz yakalamak için koşuyorsunuz adeta ilk okuduğum kitabında dikkatimi çekmişti çok güzel okuması çok keyifli bir anlatım tarzı ...
kitaba gelince, az çok bilinen dinsel olgulara çok değişik ve ilginç bir şekilde yaklaşmış ...
mizansenler çelişkiler benzetmeler ... gerçekten jose saramago giderayak yine tartışılacak bir eser bırakmış ...
José Saramago her zamanki mizahi tarzı ile yine kutsal kitabı sokak jargonuyla ti ye alıyor.
Bu kez kaleminin ucunda Kitab-ı Mukaddes'de geçen Habil ve Kabil olayının kahramanlarından kardeşi Habil'i öldüren Kabil var.Kabil'i alıp zaman tünelinde gezdirerek yine kutsal kitabı ve inançları
makaraya alıyor
Saramago'yu okurken hep zevk almakla birlikte Hristiyan dünyasının kendisine karşı gösterdikleri tepkilerde birazda haklılarmı diyede düşünmeden edemem. .
kötülük problemi "eski ahit" baz alınarak işlenmiş. eski ahitteki tanrı daha sinirli, daha kontrolsüz bir abi olduğu için de malzeme bol tabi.
beni tatmin etmedi malesef.
Dini dogmatizme savrulan eleştirel ve mizahi bir tokat. Saramago, hayata gözlerine yummadan önce, son kez tek silahı olan kalemini ve zekasını kullanmış. Ancak yaşlılıktan olsa gerek, roman biraz kısa olmuş; İsa'ya göre İncil kitabı gibi uzun uzun yazabilseymiş keşke. Ne yapalım, bu da kafi.
Saramago, şu an her neredeysen; selamlar, sevgiler, tebrikler.
Kitaba adını veren bildiğimiz Kabil. Habil'in kardeşi Kabil. Kardeşini öldüren, katil olan. Dini kurgu başlangıçta devam etse de bir süre sonra yön değiştiriyor.
Kabil zamanda yolculuk yapıyor.Eyüp'ten,İbrahim Peygamber'e, Sodom ve Gomora'ya gidiyor. Lilith'ten oğlu oluyor, Nuh tufanına gidiyor ve Tanrı ile karşılaşıyor ona daima aynı tonda yaklaşıyor.
''Evet ben bir katilim ama ya sen?''
Dini anlamda hassas olan kesim sakıncalı görebilir ama zaten bunu edebi anlamda görmek gerek. Yoksa eminim yazarın kendisi bile ortaya ben dini tarihi daha iyi biliyorum şeklinde çıkıp açıklama yapmadı.
Üstelik ölümünden yakın zamanda yazmıştır. Son kitabıdır.
Bana göre sadece eğlenceli bir kitaptır. Tanrı doğasına ilişkin sorgulamalar da denebilir.
'şeytan kesinlikle efendi'nin bir aleti, tanrı'nın kendi adıyla imza atamayacağı pis işleri icra etmekle görevli.'
Din konusunda çok fazla ironik ve alaycı -hassas bir mevzuda olduğu için aykırı,marjinal- üslup kullanılmış fakat edebi açıdan zengin bir kitap..
Tarihten bu yana insanlığın keşfine çıkaran, kutsal kabul edilen dinlere karşı en güzel eleştirilerden biri.
jose saramago'nun ''sıradan bir günahkar kabil'in'' yerine geçip bütün zamanlarda yolculuk yapıp tanrı'yı sorguladığı bir başyapıt..
Jose Saramago' nun veda busesi.
Saramago' yu övmeye anlatmaya gerek yok zaten.
Kitap yaratılış mitine bambaşka bir bakış açısı getiriyor. Bunun benzeri şeyler yazılmış olabilir elbette ama böyle bir üslupla yazılmadı işte. Sanki polisiye bir roman okuyormuşsunuz gibi hissedebilirsiniz kendinizi. Nasıl olduğunu tam olarak açıklayamasam da kitap çok sürükleyici ve aynı zamanda da masal havasında.
Lilith ile olan bölümler ise ayrıca bir değinmek gerek. Erotizm had safhada lakin yüksek sesle toplum içinde de okusanız kimse size ''ne yapıyorsun sen!'' demez sessizce durup dinlerler okuduklarınızı. Öyle güzel yazmış işte Saramago. Tabii siz yine de yüksek sesle okumayın oraları :)
müthiş ! tek kelimeyle müthiş bir kitap.
insanlığın ve insanın aslını sorgulatıyor ve bunu öyle güzel bir incelikle yapıyor ki kendinizi Kabil gibi hissetmekten alıkoyamıyorsunuz.
okuyun, okutun.
Ciltsiz, 146 sayfa
Eylül2011 tarihinde, Kırmızı Kedi tarafından yayınlandı